[go: up one dir, main page]

Jump to content

Sirkulong Arktiko

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Mapa kan Arktiko, kaiba an Sirkulong Arktiko sa asul asin an 10°C Hulyo nangangahulogan nin isotherm sa pula.

An Sirkulong Arktiko saro sa duwang grupo nin mga sirkulong polar, asin an pinakasentro sa amihanan kan limang mayor na sirkulo nin latitud siring kan ipinapaheling sa mga mapa kan Daga. An katumbas kaiyan sa habagatan iyo an Sirkulong Antartiko.

An Sirkulong Arktiko nagtatanda kan pinakahabagatan na latitud na diyan, sa Solstisyong Taglipot, an pinakahalipot na aldaw kan taon sa amihanan na hemispero, an Saldang dai masirang nin bilog na aldaw, asin sa solstisyong Tag-init, an pinakahalawig na aldaw kan taon sa amihanan na hemispero, an Saldang dai masolnop. An mga pangyayaring ini inaapod na polar na banggi asin matangang saldang, asin mientras na naghaharayo pasiring sa amihanan, nagigin mas sayod an mga epektong ini. Halimbawa, sa duongan na siyudad nin Murmansk sa Rusya, tolong grado sa itaas kan Sirkulong Arktiko, an Saldang dai minalangkaw sa ibabaw nin 40 sunod-sunod na aldaw sa kabangaan nin taglipot.[1][2]

An posisyon kan Sirkulong Arktiko dai itinalaan asin sa presente minadalagan nin 66°33 ⁇ 49.4 ⁇ amihanan kan Ekwador. An latitud kaini depende sa kibang kan itokan kan Daga, na nag'aaayog sa laog nin margin na sobra sa 2° labing 41,000-taon na panahon, nin huli sa pwersang tidal resulta kan orbita kan Bulan.[3] Bilang resulta, an Sirkulong Arktiko sa presente inaanod pasiring sa amihanan sa rikas na mga 14.5 metros (48 piye) kada taon.

  1. Burn, Chris. The Polar Night (PDF). The Aurora Research Institute. Retrieved 28 September 2015. 
  2. NB: This refers to the true geometric center which actually appears higher in the sky because of refraction by the atmosphere.
  3. Obliquity and Precession for the Last 5000000 Years. 1976.