Halas

An mga halas (Ingles: snake) igwa nin haralaba, daing tabay, mga reptilyang nagkakakan nin karne kan suborder na Serpentes.^[2] Arog kan gabos na iba pang isquamates, an halas ectothermic, amniote vertebrates napapatos sa suruon na mga kiskis.

Halas Temporal range: Late Cretaceous – Present,[1] 94–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Sayantipiko na klasipikasyon
Kahadean:	Animalia
Paylo:	Chordata
Klase:	Reptilia
Orden:	Squamata
Klado:	Ophidia
Suborden:	Serpentes Linnaeus, 1758
Infraorders
Alethinophidia Nopcsa, 1923 Scolecophidia Cope, 1864
Approximate world distribution of snakes, all species

An dakol na espesye nin halas igwa nin bungo na may nagkapirang sokmolan na mas dakol kisa sa saindang mga apoon na lizard, na nagpangyari sa sainda na halonon an biktima nin mas dakula kisa saindang payo (cranial kinesis). Tanganing matawan nin lugar an saindang hayakpit na hawak, an mga organo kan halas na may kapadis (arog kan bato) manunuparan an saro sa atubangan kan ibong imbes na manig-ibong, asin an kadaklan may saro sanang nagpupunsionar na pulmon. May mga species na nagmamantener nin pelvic girdle na may kapadis na vestigial claws sa man-ibang gilid kan cloaca. An mga Lizard nag-ebolusyon igwa nin haralabang hawak asin mayo nin mga kalamias o nainaan nang marhay an mga kalamias nin mga duwang polo may limang beses na independiente sa paagi kan convergent na ebolusyon, na nagresulta sa dakol na linya nin daing tabay na mga lizard.^[3] An mga ini nakakaagid sa mga halas, alagad an nagkapirang komon na grupo nin daing tabay na mga lizard igwa nin mga matalid asin panluwas na talinga, na mayo an mga halas, maski ngani an reglamentong ini bakong unibersal (hilingon an Amphisbaenia, Dibamidae, asin Pygopodidae).

n nabubuhay na mga halas yaon sa lambang kontinente apwera sa Antarctica, asin sa mas saradit na daga; Dai kaiba an nagkapirang darakulang isla, arog kan Irlandia, Iceland, Greenland, arkipelago nin Hawaii, asin mga isla nin New Zealand, siring man an dakol na saradit na isla kan kadagatan Atlantiko asin sentral Pasipiko.^[4] Saro pa, lakop an mga halas sa dagat sa bilog na kadagatan nin India asin Pasipiko. Mga apat na polong pamilya an rinerekonoser, na kompwesto nin mga 520 genera asin mga 3,900 na species. Nagkakalaen sinda sa sokol poon sa saditon, 10.4 sentimetro an laba (4.1 pulgada) Barbados threadsnake sagkod sa reticulated python na igwa nin 6.95 na metro (22.8 pye) an laba.^[5][6] An fossil species na Titanoboa cerrejonensis igwa nin 12.8 metro (42 piye) an laba.^[7] Pighuhunang an mga Snake nag-evolve hale sa posibleng nagdudukay o aquatic lizards, tibaad durante kan peryodo nin Jurassic, na may pinakaenot na midbid na fossil na kaidto pang 143 asin 167 Ma. an nakaagi.^[8] An pagkakaiba-iba kan modernong mga halas nagluwas sa panahon kan Paleocene epoch (mga 66 sagkod 56 milyon anyos, matapos na an Cretaceous-Paleogene na pagkapuho). An pinakadaan na napreserbar na mga paglaladawan sa mga halas makukua sa Papiro sa Brooklyn.

An kadaklan na klase nin halas bakong makamandag asin an mga may kamandag ginagamit iyan sa pangenot tanganing gadanon asin daogon an biktima imbes na protehiran an sadiri. An nagkapira igwa nin kamandag na igo na tanganing magkaigwa nin makolog na danyos o kagadanan sa mga tawo. An bakong makamandag na mga halas posibleng hinahalon an biktima nin buhay o ginagadan sa paagi kan pagpurupot.