Saxur dili

Saxur dili (sax. цIаIхна миз) — Azərbaycanda və Dağıstanda danışılan ləzgi dillərindən biri. Azərbaycanda əsasən Zaqatala və Qax rayonlarında, Dağıstanda isə Rutul rayonunda yerləşən saxur kəndlərində işlənilir. Danışanların sayı 60 min nəfərdən çoxdur.

Saxur dili
Orijinal adı	цӀаӀхна миз
Ölkələr	Azərbaycan[1]  Rusiya[2]
Danışanların ümumi sayı	23.000 nəf. (1989)[3]
Təsnifatı
Qafqaz dilləri[d] Nax-Dağıstan dilləri Dağıstan dilləri Ləzgi dilləri Samur[d] Saxur dili
Yazı	kiril əlifbası, Saxur əlifbası
Dil kodları
QOST 7.75–97	цах 775
ISO 639-1	—
ISO 639-2	—
ISO 639-3	tkr
Dilin strukturlarının dünya atlası	tsa
Atlas of the World’s Languages in Danger	1061
Ethnologue	tkr
ELCat	3034
IETF	tkr
Glottolog	tsak1249
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlk dəfə saxur dilinə dair elmi iş 1895-ci ildə alman dilçisi Roderix fon Erkert tərəfindən yazılmışdı. 1913-cü ildə digər alim Artur Dirr saxur dilinin ilk qrammatikasını tərtib etmişdi. Dilin ədəbi forması 1930-cu ildə Qanıx şivəsinin əsasında qurulmuşdu. 1934-cü ildən bəri məktəblərdə keçirilirdi, lakin Azərbaycanda 1938-cu ildə dərs kimi ləğv olundu və dilin tədrisi bir də 1989-cu ildə bərpa edildi.

Saxur dilində ismin 18 halı, felin 7 növü vardır.

2009-cu ildə Azərbaycanda "Buta Film" kinostudiyası "Arxası Qibləyə" (sax. "Къиблайыка йыкьыгьийна") adlı ilk saxurdilli film çəkmişdi.