Buşehr AES

Buşehr atom elektrik stansiyası, İranın Buşehr şəhərinin cənub-şərqinin 17 kilometrlığında (11 mil) Heleyle və Bəndərqah balıqçılıq kəndləri arasında Fars körfəzi boyunca yerləşir. Zavod üç tektonik plitələr qovşağında yerləşir.^[1]

İranda və eyni zamanda Yaxın Şərqdə ilk Atom Elektrik Stansiyası olan Buşehrin inşaasına 1975-ci ildə Almaniyanın Siemens kompaniyasının Kraftwerk Union AG filialı tərəfindən başlayıb. Lakin 1979-cu ildə İranda İslam İnqilabı, daha sonra isə İraqla silahlı münaqişənin baş verməsi nəticəsində tikinti dayandırılır və müqavilə pozulur. 1995-cı ilin yanvarın 8-də Buşir AES-nin birinci enerji blokunun tikintisinin başa çatdırılması barədə Rusiya ilə müqavilə bağlanılır, 1998-ci ildə isə Atomstroyeksport dövlət şirkəti tərəfindən bütün obyektin tikintisinin açar təslimi barədə saziş imzalanır.

Zavod 3 Sentyabr 2011 üzrə elektrik əlavə etməyi milli elektrik şəbəkəyə başlamış və rəsmi açılış 12 sentyabr keçirilmişdir.^[2]

Rusiyanın dövlət nüvə enerji müəssisəsi ROSATOM illər uzunu təxirə salınan Buşir zavodununun tikintisini nəhayət bitirdikdən sonra iranlı işçilərə zavodu idarə etmək üçün təlimlər keçirlər. Onlar siniflərdə operator təlimləri keçirirlər. Bundan başqa onların bütün halları əhatə edən simulyatorları var. Bu simulyatorlar qərb standartlarına uyğun gəlir. Pilotların təlim keçdikləri aviasiya simulyatorları kimi, nüvə enerji operatorları da problemlər və gözlənilməz fövqəladə hallar zamanı gerçək həyatda təlafat və fəlakətə səbəb ola biləcək səhvlər etməmək üçün təlimlər keçirlər. ROSATOM, Çin və Hindistan kimi başqa sifarişçiləri ilə keçirdiyi proseduranı İrana da tətbiq edərək bir müddət Buşir zavoduna nəzarət edəcək. İranın üzv olduğu Beynəlxalq Atom Enerji Agentliyi zavodun fəaliyyətinə bir müddət nəzarət edəcək. Beynəlxalq Atom Enerji Agentliyi müfəttişlərdən ibarət qrupları ən yaxşı təcrübələrin həyata keçiriləcəyinə nəzarət etmək məqsədi ilə nüvə zavoduna göndərir.^[3]

1. ↑ "Blumberq Xəbərlər". 2014-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-25.
2. ↑ "Iran launches Bushehr nuclear power plant". 2013-05-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-25.
3. ↑ "İranın Buşir nüvə elektrik stansiyasının tikintisi başa çatıb". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-24.

• Fueling of the Bushehr Nuclear Power Plant Arxivləşdirilib 2012-06-14 at the Wayback Machine – Press televiziyası video
• Inside Iran's Nuclear Reactor Arxivləşdirilib 2010-10-27 at the Wayback Machine – slideshow by Layf dərgisi
• Buşehr atom elektrik stansiyası vikiməpiyada