Valdeavellano de Tera
 Valdeavellano de Tera | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella y Lleón |
| Provincia |  provincia de Soria |
| Comarca | El Valle (Soria) (es)  |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
| Alcaldesa de Valdeavellano de Tera (es) | María de la O García Muntaner |
| Nome oficial | Valdeavellano de Tera (es)[1] |
| Nome llocal | Valdeavellano de Tera (es) |
| Códigu postal |
42165 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 41°56′33″N 2°34′30″W / 41.9425°N 2.575°O |
  Valdeavellano de Tera Valdeavellano de Tera (España)  | |
| Superficie | 19.46 km² |
| Altitú | 1139 m |
| Llenda con | Sotillo del Rincón, La Póveda de Soria, Rollamienta y Villar del Ala |
| Demografía | |
| Población |
209 hab. (2023) - 104 homes (2019) - 87 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
100% de El Valle (Soria) (es) |
| Densidá | 10,74 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| valdeavellanodetera.org | |
 | |
Valdeavellano de Tera ye una llocalidá y tamién un conceyu de la provincia de Soria, partíu xudicial de Soria, Comunidá Autónoma de Castiella y Llión, España. Pueblu y cabecera de la contorna d'El Valle.
Dende'l puntu de vista xerárquicu de la Ilesia Católica forma parte de la Diócesis d'Osma la cual, de la mesma, pertenez a l'Archidiócesis de Burgos.
Xeografía
[editar | editar la fonte]
Al pueblu aportar pola N-111 (direición escontra Logroño) esviándose unos 29 quilómetros pola SO-820. Una vegada nel pueblu, a que los sos habitantes denominar "valdeavellaneses" o "vacones", puede reparase que l'actividá principal ye'l ganáu y el campu. El paisaxe que se repara alredor ta compuestu por faya, pinu, carbayu, xardón. Tamién uz, biércol, biercolina, té, tomillu, manzanilla. Y si cázase, percibir pola contorna'l corzu, xabalín y venáu. Cerca del términu municipal escurren los ríos Razón y Razoncillo y el Tera, que da nome a Valdeavellano.
Demografía
[editar | editar la fonte]En 2010 la población xube a 220 habitantes, 116 homes y 104 muyeres.[2]
| Gráfica d'evolución demográfica de Valdeavellano de Tera ente 1900 y 2010 |
|
Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE. Población según el padrón municipal de 2010 del INE. |
Festividaes
[editar | editar la fonte]La fiesta principal celébrase'l 16 d'agostu. n'honor a la Virxe y San Roque.Los sos verbenes son famoses en tola provincia de Soria.
El día 14 a les 12 de la madrugada celebra'l pregón de fiestes, que va faer un vecín pernomáu del pueblu y la correspondiente eleición de Mozu, Moza, Paxe y Paya, que s'escueyen ente los mozos del pueblu. Tres el pregón y la eleición de los mozos celebra la tradicional verbena a la qu'allega xente de les llocalidaes cercanes y Soria.
El día 15, n'honor a la Virxe de la Paz celebra la misa y el posterior vermout.Pela tarde hai diversidá d'actividaes ente les que destaquen el campeonatu de Frontesis y xuegos populares como Guiñote y la Tanguilla.Al atapecer celébrase'l baille y pela nueche la Verbena.Al rematar esti tolos mozos de la llocalidá que siguen con ganes de prestase treslladar al tradicional zurracapote onde se parte la bébora col mesmu nome.
El día 16, ye'l más importante porque se celebra n'honor al patrón de la llocalidá San Roque. A les 13:00 hores celebra la misa y al términu d'esta los mozos empiecen a celebrar la tradicional GALLOFA onde se percuerre tola llocalidá pidiendo dineru poles cases acompañaos polos gaiteros p'asina consiguir dineru pa la caldereta que se celebrara al día dempués. Pela tarde hai campeonatu de Mus, bolos y concursu d'amarutes pa los más pequeños, baille na pista y pela nueche la Verbena col concursu d'amarutes, esta vegada pa los adultos. Al términu d'esta'l zurracapote continua abiertu.
El día 17, anque ye'l postreru nun ye menos importante una y bones se celebra n'honor a San Roquito. A les 12:00 celébrase la tradicional misa na ermita de les espiníes. A la de comer tolos vecinos del pueblu axuntar por separáu. Per un sitiu les CASAES les postreres en xunise a esta tradición comen l'un prau, lo más destacao son los piescos con vinu. Nun prau asítiense los CASAOS que la so asadurilla ye de lo más destacáu. D'últimes nel famosu `PRAO´ axúntense los mozos pa comese la caldereta realizada pol alguacil del pueblu, los mozos beben canten y baillen al son de la música d'una charanga. Tolos mozos lleven la tradicional camiseta de fiestes la cual siempres termina papada de vinu. En comiéndose la caldereta los mozos realicen la tradicional baxada del prao formando dos files nes que se realicen les tradicionales vueltes redolada a les fontes del pueblu p'acabar na plaza del pueblu. Tres l'entamanáu día hai baille y Verbena.
Patrimoniu
[editar | editar la fonte]En Valdeavellano de Tera puede contemplase la Ilesia parroquial católica de Nuesa Señora de la Paz, con elementos del góticu, en que'l so interior venérase la imaxe del mesmu nome, llevada hasta Valdeavellano dende Toledo polos pastores trashumantes.[3]
La Ermita de Nuesa Señora de les Espiníes, na paraxa "El Chiribital", topar a un quilómetru del pueblu, nes estribaciones de la Sierra Cebollera.
Tamién puede contemplase la Ilesia de la Soledá allugada xunto al Albergue Xuvenil de la llocalidá. Esti albergue foi donáu por una familia del pueblu qu'emigro a América.
Historia
[editar | editar la fonte]El Censu de Pecheros de 1528, nel que nun se cuntaben eclesiásticos, fidalgos y nobles, rexistraba la esistencia de 129 pecheros, ye dicir unidaes familiares que pagaben impuestos.[4] Según el documentu orixinal, incluyíense los datos del barriu de Castelfrío.
A la cayida del Antiguu Réxime la llocalidá de constitúi en conceyu constitucional, entós conocíu como Valdeavellano, na rexón de Castiella la Vieya, partíu de Soria[5] que nel censu de 1842 cuntaba con 40 llares y 135 vecinos.
Mediu ambiente
[editar | editar la fonte]Nel so términu ya incluyíos na Rede Natura 2000 los siguientes llugares:
- Llugar d'Interés Comuñal conocíu como Sierres de Urbión y Cebollera ocupando 1995 hectárees, la totalidá del so términu.[6]
- Zona Especial Proteición d'Aves conocida como Sierra de Urbión ocupando 1995 hectárees, la totalidá del so términu.[7]
Despobláu
[editar | editar la fonte]Dientro del conceyu de Valdeavellano atópase'l despobláu de Castilfrío.
Personaxes pernomaos
[editar | editar la fonte]- Llugar d'ascendencia del ex alcalde de Madrid, Enrique Tierno Galván,[8] y del tamién políticu y abogáu Ramón Benito Aceña.
- Pedro González Blasco, Sociólogu, Catedráticu de la Universidá Autónoma de Madrid (UAM) y autor de dellos llibros. 'Alma mater' de la Editorial SM.
- Leopoldo Torres, xurista.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Conceyos de la provincia de Soria
- Llocalidaes d'entidá menor de la provincia de Soria
- Provincia de Soria
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ «INE, Soria: Población por conceyos y sexu.». Archiváu dende l'orixinal, el 2017-10-24.
- ↑ según cuenta la lleenda que foi apocayá recoyida por Isabel y Luisa Goig
- ↑ Censo de Pecheros. INE tomo II
- ↑ Conceyu Códigu INE -42.299
- ↑ Rede Natura 2000 LIC YE4170116 [1]
- ↑ Rede Natura 2000 ZEPA YE4170013 [2]
- ↑ Según Isabel y Luisa Goig
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Isabel y Luisa Goig Soler, Soria pueblu a pueblu, Soria, 2007.
- Soria per dientro (pallabres nel tiempu) escritu por Delfín Hernández Domínguez párrocu de la llocalidá y Notes sobre Valdeavellano de Tera editáu por Pedro González Blasco.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Valdeavellano de Tera.
Datos: Q833439