Flaviu Xosefu

Flaviu Xosefu (en griegu antiguu Ἰώσηπος, Iốsēpos, n'hebréu יוסף בן מתתיהו) nació alredor del añu 37 d.C. nel senu d'una familia sacerdotal de Xudea amestada a la monarquía de los asmoneos. El so nome orixinariu yera Yosef ben Mattityahu o Yossef bar Mattityahu, esto ye, Xosé fíu de Matíes, anque cuando l'emperador Vespasianu fixo d'él un ciudadanu romanu, llatinizólu acomuñándolu a la familia del bienhechor que lu lliberó tres de facelu prisioneru, como Titus Flavius Iosephus. Nos sieglos XVI y XVIII impúnxose la modalidá ortográfica de «Josefo» y d'ehí «Xosefu» pa estremalo de los santos llamaos Xosé, anque los ingleses cítenlu pol so nome llatín «Josephus».

Yá dende pequeñu carauterizóse pola so bona memoria y la so facilidá d'aprendizaxe, lo que-y dexó desenvolver les sos dotes intelectuales. Nel añu 64 treslladóse a Roma pa consiguir de Nerón la lliberación de dellos sacerdotes xudíos amigos sos prindaos mientres les revueltes xudíes escontra los romanos, causa pola que ye procesáu y encarceláu. Sicasí, llueu ye lliberáu gracies al sofitu de Popea Sabina, esposa del emperador.

Tres la so vuelta a Xerusalén, nel añu 66 españó la Gran Revuelta Xudía. Foi designáu pol Sanedrín de Xerusalén como comandante en xefe de Galilea, entamando la so alministración y defensa. Capituló nel branu del añu 67, tres seis selmanes defendiendo la cuasi inexpugnable fortaleza de Jotapata. La mayoría de los sos compatriotes fueron asesinaos y Xosefu foi prindáu y lleváu ante la presencia del daquella xeneral Vespasiano. Énte él fixo muestres de la so gran formación y predixo que llueu sería emperador, lo que lu llevó a ganase'l perdón cuando se cumplió la predicción. Asina, Xosefu pasó a llamase Flaviu Xosefu, siendo lliberáu nel añu 69.^[9]

Xosefu xunióse al séquitu de Titu, fíu de Vespasianu, nel añu 70 na so marcha escontra Xudea, siendo testigu ocular de la destrucción de Xerusalén y del Segundu templu y participando como mediador ente dambes partes.

Nel añu 71 viaxa a Roma y, por orde del emperador, dan-y una pensión, la ciudadanía romana sol nome de Titu Flaviu y una casa que foi residencia del mesmu Vespasianu. Va ser equí onde va desenvolver el so trabayu lliterariu y históricu. Morrió mientres el mandatu de Traxanu (dblemente en 101).

Flaviu Xosefu nun busca l'asimilación del mundu hebréu al grecorromanu, sinón la reconocencia de la so dignidá. Sobre'l so métodu diznos: «…yo creo que si lo qu'interesa ye estrayer la verdadera interpretación de los fechos a partir de los fechos mesmos, y nun siguir baldíes opiniones, lo afayadizo ye tolo contrario [nun despreciar los testimonios de los pueblos non griegos]» (Antigüedaes xudíes, 6). L'autor consideraba que l'audacia ye una fuercia fundamental nos acontecimientos históricos, por casu: «… nun consiguieron lo qu'entamaren escontra mi, pos yo saliéralos al pasu con una estrataxema meyor» (Autobiografía, LV). A pesar de creer na potencia de la Fortuna, nun ye supersticiosu: «y faía risión lo absurdo de l'acusación de bruxería, señalando que si los romanos pudieren vencer a los sos enemigos per aciu bruxos, nun caltendríen tantos miles de soldaos» (Autob., XXI).

 

Escribió los siguientes llibros en griegu:

• La guerra de los xudíos
• Antigüedaes xudíes
• Escontra Apión
• Autobiografía.

Hacia l'añu 93, escribe Antigüedaes xudíes. Nel llibru XVIII consta una mención a Xesús de Nazaré que recibió'l nome de Testimoniu flavianu, que la so veracidá sigue siendo motivu de discutiniu anguaño.^[10]

Nel llibru XX, escribe tamién avera del «hermanu del llamáu Xesucristu, de nome Santiagu»:^[11]

Ananías yera un saducéu ensin alma. Convocó astutamente al Sanedrín nel momentu propiciu. El procurador Festo finara. El socesor, Albín, inda nun tomara posesión. Fixo que'l sanedrín xulgara a Santiagu, hermanu de Xesús, que yera llamáu Cristu, y a dellos otros. Acusar d'haber transgredío la llei y apurrir por que fueren apedriaos.

Ant., XX, ix, 1

Nel mesmu llibru de Antigüedaes xudíes, menta la muerte de Xuan Bautista por orde d'Herodes Antipas (Ant., XVIII, v, 2).

Nel llibru sestu de La guerra de los xudíos alcuéntrase una completa descripción del famosu Templu de Salomón, que xunto cola de la Mishná y la Biblia sirvió de discutiniu a lo llargo de la historia p'aldericar sobre'l tamañu y la forma del edificiu. Especialmente nel Renacimientu estremó a los estudiosos en dos tendencies:

1. La liderada por filólogos como'l bibliotecariu de formación flamenca Benito Arias Montano, que con una fuerte base filolóxica defendíen la continuidá del edificiu rectangular qu'Herodes construyó sobre'l solar del Templu de Salomón nel monte Moriá.
2. La liderada por relixosos como l'arquiteutu cordobés Juan Bautista Villalpando, que defendíen la descripción de la Biblia del templu cuadráu que'l profeta Ezequiel suañó que se construyiría sobre les ruines del salomónicu.

Ye bien probable que'l Monesteriu d'El Escorial, obra cume del católicu Felipe II, tea basáu nes descripciones de Xosefu, dientro de la llinia historicista del hebraísta Benito Arias Montano.

Mientres la Edá Media, n'Europa, Xosefu foi un autor bien lleíu. La so obra reviste una importancia de primer orde pa la hestoria del pueblu hebréu y esclaria dellos fechos históricos importantes, como l'asediu y destrucción de Masada nel añu 74. Tamién realiza descripciones de les sectes hestóriques del xudaísmu: fariseos, saduceos y zelotes y la daqué estravagante comunidá de los esenios (unu de que los sos asentamientos foi Qumram). Atópense coles mesmes dalgunes de les primeres noticies hestóriques referentes al cristianismu, como'l martiriu del hermanu de Xesús, Santiagu, o'l sacrificiu de Xesús nuna cruz, en tiempos de Ponciu Pilatu, testu que se consideró bien deformáu pola tradición de copia cristiana, pero que foi reconstruyíu na so forma orixinal con ayuda de copies siries.

• Reacción aticizante a la koiné.
• Atención al ordo verborum.
• Evita l'hiatu.
• Preferencia por espresiones clásiques.
• Hai discursos de distintes estensiones: bien curtios y llongures.
• Fai descripción de calteres.

• Testimoniu flavianu
• El problema de Flaviu Xosefu

• El conteníu d'esti artículu incorpora material d'una entrada de la Enciclopedia Libre Universal, espublizada en castellán baxo la llicencia Creative Commons Compartir-Igual 3.0.

• Flaviu Xosefu. La guerra de los xudíos editorial = Madrid: Editorial Gredos. ISBN 978-84-249-1885-9.

1. (1997) Volume I: Llibros I–III. ISBN 978-84-249-1886-6.
2. (1999) Volume II: Llibros IV–VII. ISBN 978-84-249-1998-6.

• – (1994). Autobiografía; Sobre l'antigüedá de los xudíos (Contra Apión). Madrid: Editorial Gredos. ISBN 978-84-249-1636-7.
• – (1987). Autobiografía; Sobre l'antigüedá de los xudíos (Contra Apión). Madrid: Editorial Alianza. ISBN 978-84-206-6014-1.

Sobre Flaviu Xosefu

• Mireille Faes-Lebel (2009). Flaviu Xosefu. El xudíu de Roma. Herder. ISBN 978-84-254-2625-4.

•   Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Flaviu Xosefu.

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.

• • [[:m:s:el:%CE%99%CF%8Y%CF%83%CE%B7%CF%80%CE%BF%CF%82|Testos griegos]] en Wikisource.
• guerres-de-los-judios-li.html La guerra de los xudíos
• Antigüedaes xudíes testu completu
• Flaviu Xosefu y El Escorial
• De La guerra de los xudíos, Sobre'l Segundu Templu de Jerusalén (n'inglés)
• Testos de Xosefu, en griegu y en francés, nel sitiu de Philippe Remacle (1944 - 2011).
• Flaviu Xosefu nel Proyeutu Perseus.
• De bellu xudaicu, códiz dixitalizáu de 1475 en Somni.