[go: up one dir, main page]
Wikipedia

Fay Wray

Fay Wray (15 de setiembre de 1907, Cardston – 8 d'agostu de 2004, Manhattan) foi'l seudónimu de Vina Fay Wray, una actriz canadiense que desenvolvió la so carrera n'Estaos Xuníos y adquirió reconocencia internacional pola so interpretación del papel femenín principal de King Kong (1933).[3] Destacóse principalmente como actriz en películes de terror que-y valieron el nomatu de «La Reina'l Berru».[4]

Fay Wray
Vida
Nacimientu Cardston, 15 de setiembre de 1907[1]
Nacionalidá Bandera de Canadá Canadá
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Llingua materna inglés
Muerte Manhattan, 8 d'agostu de 2004[1] (96 años)
Sepultura Hollywood Forever Cemetery (es) Traducir
Causa de la muerte enfermedá
Familia
Padre Joseph Heber Wray
Madre Elvira Marguerite Jones
Casada con John Monk Saunders (1928 – 1939)
Robert Riskin (1942 – 1955)
Estudios
Estudios Escuela Preparatoria de Hollywood (es) Traducir
Llingües falaes inglés[2]
Oficiu actriz de cine, actriz, actriz de televisión, guionista
Premios
Creencies
Partíu políticu Partíu Republicanu de los Estaos Xuníos
IMDb nm0942039
Cambiar los datos en Wikidata

Depués de llograr papeles cinematográficos curtios, ganóse l'atención de la prensa pública cuando foi escoyida como una de les WAMPAS Baby Stars.[5] Esto llevó a que Wray fuera contratada na so mocedá por Paramount Pictures, cola que fizo más d'una docena de películes, ente elles La marcha nupcial (1928), el so primera protagonista.

Dempués d'abandonar la Paramount, robló contratos con distintes compañíes cinematográfiques que primeramente la llanzaron como actriz de películes de terror; mientres esa etapa, destacáronse les sos participaciones en L'arrabalde (1933) y ¡Viva Villa! (1934), dambes protagonizaes por Wallace Beery.[6]

Para RKO Radio Pictures, protagonizó'l so filme más representativu, King Kong.[6] Tres l'ésitu del mesmu, Wray apaeció nel cine y la televisión con personaxes importantes hasta'l so retiru definitivu como actriz en 1980. Al momentu de la so muerte, cuntaba con cerca de 100 películes filmaes, tanto mudes como sonores.

Biografía

editar

Infancia y mocedá

editar

La familia de Wray tenía oríxenes mormones y yera descendiente del colonu William Pynchon, fundador de la ciudá de Springfield, Massachusetts.[7][8] Nació nun ranchu cercanu a Cardston, Alberta, en Canadá,[3] como la cuarta de los seis fíos de Joseph Heber Wray (19 d'avientu de 1861-5 de mayu de 1930), proveniente de Kingston upon Hull, Yorkshire, y Elvina Marguerite Jones (24 de xineru de 1870-28 d'abril de 1938), orixinaria de Salt Lake City, Utah.[9] La so familia tornó a Estaos Xuníos cuando Fay tenía tres años pa depués treslladase a Salt Lake City en 1912,[10] y darréu a Lark, Utah, en 1914.[11] En 1919, cuando los sos padres se separtaron,[3] Fay y los sos hermanos retornaron cola so madre a Salt Lake City por cuenta de la epidemia de gripe estendíu depués de la Primer Guerra Mundial que-y costó la vida a una de les hermanes de Fay en 1918.[12] Consecutivamente treslladóse a California, au Fay asistió a la Hollywood High School.[3]

Empiezos de la so carrera

editar

En 1923, Wray apaeció na so primer película cuando debutó con apenes 16 años nun curtiumetraxe históricu patrocináu por un periódicu llocal.[10] A lo llargo de la década de 1920, consiguió'l papel principal na película muda La Patrulla costera (1925)[13] según otros trabayos curtios pa los estudios Hal Roach,[12] na que permaneció seis meses —dempués de trabayar de volao colos estudios Century—.[14]

En 1926, l'Asociación Occidental d'Anunciantes Cinematográfiques, una organización norteamericana de cine, escoyó a Wray como una de les WAMPAS Baby Stars,[5] un grupu de muyeres escoyíes por ser les más prometedores del panorama cinematográficu del momentu.[15] L'actriz alcuéntrase nesi momentu baxu contratu d'Universal Studios, na so mayoría como coprotagonista de filmes de vaqueros de baxu presupuestu.[4]

 
L'actriz hacia 1930.

Al añu siguiente robló un contratu con Paramount Pictures pa realizar una serie de películes de mediana calidá xunto a Gary Cooper y Jack Holt, de les que se destacar Tou un home (1930).[4] En 1928, el direutor Erich von Stroheim escoyer pa encabezar el repartu femenín principal de la película La marcha nupcial,[3] emitida pola Paramount tres un rodaxe estensu y dificultosu que se destacar pol so altu presupuestu y los valores de producción.[16][17] Magar foi un fracasu financieru, dio-y el so primer papel protagonista. El melodrama tuvo empobináu y protagonizáu por von Stroheim nel rol d'un príncipe vienés incapaz d'escoyer a la muyer qu'amaba —Wray nel papel de Mitzi— por una rapazu rica que podía asegurar el so futuru.[5] L'actriz comentó a The Guardian en 1998: «Nunca tuvi otru direutor tan xenial como Stroheim... El so talentu yera una capacidá infinita pol cuidu de los detalles... Y anque se trataba d'una película muda, aportunó en que los actores teníen de falar llinies precises».[16] L'actriz siempres creyó que si siguiera trabayando con von Stroheim, la so carrera tomara un aldu y una calidá distintes.[12] Ablucar colos sos métodos de trabayu y llegó a tar namorada d'él pero cuando empezó a demostrar los sos sentimientos, les insinuaciones de von Stroheim amedranar.[14] Permaneció na Paramount hasta 1929 pa realizar más d'una docena de películes ya inclusive siguió trabayando mientres la transición del cine mudu al sonoru.[12]

Películes de terror y King Kong

editar
 
Fay Wray y Joel McCrea en El malváu Zaroff (1932).

Dempués d'abandonar la Paramount, Wray robló contratos con delles compañíes cinematográfiques.[18] Foi so estos alcuerdos que foi llanzada como actriz de películes de terror, como en Solombres tráxiques, ¿vampiros? (1933), Doctor X (1932) o Los crímenes del muséu (1933), que-y valieron el llamatu de «La Reina del Berru».[4] Sicasí, les sos películes más destacaes estrenáronse cuando trabayó sol sellu de la RKO Radio Pictures. El so primer filme pa esta compañía foi El malváu Zaroff (1932),[18] una adautación de la hestoria curtia de Richard Connell coprotagonizada por Joel McCrea. Tomar na so mayoría pela nueche— fueron realizaes nos mesmos sets utilizaos mientres el día pa les secuencies de la Isla Calavera de King Kong.[19] Wray y Robert Armstrong participaron de dambes películes.

El malváu Zaroff foi siguíu pola película más memorable de Wray, King Kong, estrenada nel Radio City Music Hall y nel Roxy Theatre.[3] Acordies con Wray, Jean Harlow fuera l'actriz escoyida primeramente por RKO pero nun tuvo disponible por cuenta de que MGM poner so contratu esclusivu mientres la preproducción de la película.[20] El direutor Merian C. Cooper ufiertó-y a Wray desempeñar el papel de Ann Darrow,[5] la cautiva de King Kong, so un sueldu de 10 000 USD por diez selmanes de trabayu.[5][21] L'actriz recordó cómo Cooper «llamóme a la so oficina y amosóme esquises d'una selva. Dempués díxome: "Vas trabayar col galán más altu y escuru de Hollywood". Bonu, yo pensé que me falaba de Clark Gable. Sicasí, depués amosóme'l dibuxu d'un simiu xigantescu, del tamañu del edificiu del Empire State, y díxome: "Este ye'l to galán"».[22] La película foi un ésitu comercial y Wray, que solo vio King Kong cuatro veces,[11] sintióse arguyosa de que'l so llabor salvara a RKO de la bancarrota.[14] El filme recaldó 90 000 USD mientres los primeros cuatro díes, una cifra por demás alzada si tener en cuenta qu'Estaos Xuníos taba restableciéndose de la crisis de 1929 y les entraes cinematográfiques costaben 15 centavos.[16][5] La película permaneció amestada per siempres a la carrera de l'actriz, qu'amás foi emponderada pola crítica pola so combinación de sensualidá, vulnerabilidá y capacidá pa glayar.[23] The New York Times publicó: «Imaxinen a una bestia de quince metros con una moza nes sos garres, esguilando pel esterior del edificiu Empire State, y que dempués de dexala nun saliente, trate de garrar a los aviones y que dempués, éstos disparen bales de les sos ametralladores al cuerpu de la bisarma».[24] Magar la mayoría de les crítiques fueron favorables, Joe Bigelow de la revista Variety afirmó que King Kong sería una bona película d'aventures si «l'audiencia acostumar a los movimientos mecánicos, a los desperfectos espuestos del animal y a la falsa atmósfera de la película».[25]

Nel filme Wray representó a Ann Darrow, una actriz desemplegada qu'apuerta a tomar un trabayu con una empresa de cine que se dirixe a filmar nuna islla misteriosa. King Kong ye'l xigantescu simiu qu'habita na islla y siéntese atraíu pola actriz, motivu pol que la secuestra. Una vegada treslladáu a Nueva York, muerre dende lo alto del Empire State.[26] Sicasí, Wray siempres foi consciente de que sería recordada pola culminación del filme na que'l simiu xigante alzar a la parte cimera del edificiu, asitiar selemente sobre una cornisa, acomete con roxura a los aviones de combate que lu acribillen a balazos y finalmente cai muertu dende'l rascacielos de 102 pisos.[3]

gustárame tener papeles de calter más inusual y fondura, y con frecuencia pensé que yera demasiáu mala pa ello. Sicasí, ye una cosa estraña. Creo que tengo siquier una película pola que les persones interesáronse lo suficiente al puntu de faeles sentir bien. Creo que ye un tipu estrañu de maxa que tien King Kong. Les persones camudaron les sos vides por causa de esti y dicir.
Fay Wray[12]
 
Fay Wray nuna escena xunto a King Kong (1933).

Wray recordó que la parte más peligrosa de la filmación de King Kong foi cuando sintió que taba a puntu de cayer por cuenta del enclín de la mano del gorila xigante a afloxar la so garres mientres taba suspendida bien percima de los sets de filmación. Nesa escena -y imploró al direutor Merian C. Cooper que la baxara al suelu pa folgar unos minutos enantes de ser asegurada una vegada más na mano y alzala de nuevu.[3] A pesar de que King Kong representaba dellos metros d'altor na película, na realidá consistía de 18 centímetros de tela, metal y cauchu que los sos efeutos especiales tuvieron al cargu de Willis O'Brien.[5] La única parte de la bisarma que yera de tamañu natural yera'l brazu de seis metros de llargu y la pata. Les estremidaes exhibir mientres un tiempu nel Muséu d'Historia Natural de Los Angeles.[5]

Per otru llau, Wray pasó un día enteru grabando de forma adicional berros estridentes y quexumosos qu'un editor ensertó darréu na banda sonora y qu'inclusive, fueron utilizaos pa otres películes de terror.[5] Al preguntar cómo foi capaz de reproducir esos berros, respondió: «Fixi creer a mi mesma de que la esperanza de rescate más cercana posible taba a lo menos a una milla de distancia».[3]

Wray manifestó nuna entrevista de 1993 que llegó a sentir que Kong «foi daqué bien especial pa munchos, pero tamién pa mi. Anque él tenía una fuercia terrible y el poder de destruyir, dalgún tipu d'instintu fíxo-y apreciar lo qu'él vía como tan formosu».[3] Tamién manifestó que la película «puede afectar a homes de toles edaes. Apocayá, un neñu de 6 años d'edá, díxome: "Tuvi esperando la metá de la mio vida pa conocete"».[3] Nuna entrevista de 1987, Wray confesó que recibiera un guión pa interpretar un pequeñu papel na remake de 1976 de King Kong, na que Jessica Lange yera la coprotagonista.[16] El columnista Roderick Mann manifestó nel mesmu añu que «el King Kong orixinal yera tan estraordinariu, tan llenu d'imaxinación y efeutos especiales que nunca va ser igualáu».[3]

Carrera posterior

editar

Wray probó escribir obres teatrales en 1939 y collaboró con Sinclair Lewis na pieza Angela is 21, que foi afecha pa cine per Universal como This Is the Life en 1944, pero'l so enfotu apenes foi llixeramente esitosu.[18] Lo mesmo asocedió cuando protagonizó en Broadway Nikki y The Brown Danube en 1931 o cuando apaeció en Golden Wings y Mr. Big en 1941.[18] Siguió como protagonista de delles películes anque na década de 1940 les sos apaiciones fixéronse menos frecuentes. Retirar de l'actuación en 1942[3] dempués de contraer matrimoniu en segundes nupcies. Sicasí, por cuenta de dellos problemes económicos, siguió la so carrera actoral mientres les siguientes trés décades,[21] nes que trabayó en cine y de forma frecuente en televisión.

Les circunstancies atayaron la mio enerxía, el mio impulsu y la mio visión de mi mesma... pero ye según foi y nun me siento alteriada por ello.
Fay Wray[12]
 
Fay Wray y Paul Hartman nel ciclu televisivu The Pride of the Family (1953).

Wray foi escoyida pa la sitcom producida por ABC mientres 1953-54, The Pride of the Family, nel rol de Catherine Morrison. Paul Hartman recreó al so home, Albie Morrison, ente que Natalie Wood y Robert Hyatt interpretaron a los sos fíos, Ann y Junior Morrison respeutivamente.[27] Tamién apaeció en tres episodios del drama xudicial Perry Mason, el primeru de los cualos, The Case Of The Prodigal Parent (episodiu 1-36), salió al aire'l 7 de xunu de 1958. Un añu dempués interpretó a Tula Marsh nel episodiu The Second Happiest Day de la serie antolóxica Playhouse 90 de la CBS.[28] Nel mesmu añu intervieno nun episodiu de Alfred Hitchcock Presents tituláu The Morning After.[28]

En 1960 apaeció como Clara nel episodiu Who Killed Cock Robin? de la serie detectivesca de la ABC, 77 Sunset Trip.[28] En 1963 interpretó a la señora Brubaker nel episodiu You're So Smart, Why Can't You Be Good? de The Eleventh Hour, un drama médicu alrodiu de la psiquiatría producíu por NBC.[28] Terminó la so carrera como actriz na película pa televisión Gideon's Trumpet (1980) con Henry Fonda[3] anque siguió escribiendo obres de teatru que se producieron en teatros rexonales.[3]

Tuvi una vida formosa gracies a les películes.
—Fay Wray[3]

En 1989 publicó la so autobiografía titulada By the Other Hand (Per otra parte, n'español).[29] Mientres los sos últimos años, Wray siguió realizando apaiciones públiques y calteniendo una vida activa pa la so edá, a tal puntu de que con noventa años conducía'l so automóvil.[4] Foi según el direutor James Cameron averar pa ufierta-y el papel de Rose Calvert na esitosa película Titanic (1997),[4] con Kate Winslet na versión nueva del personaxe. Sicasí, Wray, d'entós 90 años, refugó'l papel que lu hubiera fechu conocida pol públicu más nuevu alegando que «fuera una esperiencia trabancosa». El rol foi dau a Gloria Stuart, tres años menor que Wray.[30] Titanic llogró once Premiu Óscar y darréu Stuart diría que yera una de les poques que «taba disponible, nun yera alcohólica, reumática, nin se taba desmoronando».[31] Wray foi convidada especial na entrega 70ᵘ de los premios de l'Academia, onde'l presentador del show, Billy Crystal, anunciar como «la guapura que cautivó a la bestia».[4] Foi la única actriz de Hollywood de los años 1920 en tar presente esa nueche. En xineru de 2003, con 95 años, Wray asistió al Festival Internacional de Cine de Palm Beach p'afalar al documental de Rick McKay nel que participara, Broadway: The Golden Age, pol que foi gallardoniada con un premiu «Legend in Film».[4] Mientres la so etapa final tamién visitó l'edificiu Empire State con frecuencia, una vegada como convidada d'honor nel 60ᵘ aniversariu de la construcción en 1991 y otra en mayu de 2004, menos de tres meses enantes de la so muerte.[22][32] L'actriz escribió nes sos memories: «D'otru llau, cada vegada que llego a Nueva York y veo el perfil citadino y l'esquisita figura del Empire State, el mio corazón llate con mayor rapidez. En realidá, gústame esa sensación».[33] La so última apaición pública asocedió en xunu de 2004 mientres una celebración nel restorán Sardi na ciudá de Nueva York dempués del estrenu del filme documental nel que participara.[34]

Muerte

editar
 
Balta de Fay Wray nel Hollywood Forever Cementery.

En 2004, el direutor Peter Jackson ufiertó-y faer un pequeñu caméu na remake de King Kong de 2005.[4] Wray axuntar con Naomi Watts, que diba interpretar el papel de Ann Darrow,[35] y tornó cortésmente la propuesta. Sicasí afaló a Watts bisbisar: «Ann Darrow ta en bones manes».[35] Primero que la filmación empezara, Wray finó de causes naturales mientres dormía'l 8 d'agostu de 2004 nel so apartamentu de la Quinta Avenida de Manhattan a los 96 años.[5] El so amigu Rick McKay dixo que s'esmoreció silenciosamente como si fora dormir».[22] Los sos restos fueron soterraos nel Hollywood Forever Cementery en California.

Dos díes depués de la so muerte, les lluces del Empire State fueron apagaes mientres 15 minutos na so memoria.[36]

Vida personal

editar

Wray casóse tres vegaes: col escritor John Monk Saunders (22 de payares de 1897-11 de marzu de 1940); con Robert Riskin (30 de marzu de 1897-20 de setiembre de 1955), y col neurociruxanu Sanford Rothenberg (28 de xineru de 1919-4 de xineru de 1991). Tuvo tres fíos colos sos dos primeros matrimonios: Susan Saunders (n. 1936), Robert Riskin Jr. (n. 1943, foi propietariu de la tienda de guitarres McCabe) y Victoria Riskin (n. 1946, ex-presidente del Writers Guild of America, West). Tamién caltuvo un llargu romance con Clifford Odets y foi cortexada por Sinclair Lewis.[3]

El so primer maríu, John M. Saunders, foi guionista de les películes Wings y La escuadrilla de l'aurora. Permaneció casada con él dende 1928 a 1939 y confesó que «tenía esta cuestión na so vida de vivir peligrosamente y morrer nueva».[3] Saunders yera muyeriegu, alcohólicu y drogadictu. Wray divorcióse depués de que-y inyectara drogues mientres dormía. Finalmente Saunders vendió la so casa y los sos muebles, guardó'l dineru y sumió por un tiempu cola pequeña fía de dambos, Susan,[3] que foi recuperada más tarde por Wray nun hotel neoyorquín.[14] Mientres los once años que permanecieron casaos, cada unu ganó mediu millón USD pero nada quedó d'ellos.[3] Saunders aforcar en 1940 depués d'un periodu d'enfermedá.[3]

El so segundu home, Robert Riskin, col que tuvo casada dende 1942 a 1955, escribió les comedies de Frank Capra It Happened One Night y Mr. Deeds Goes to Town.[3] En 1950, Riskin careció una seria apoplexía y tuvo de ser internáu nun asilu, periodu nel que Wray acompañar hasta la so muerte cinco años dempués.[14]

Mientres la so estadía en California, cuando Wray cuntaba con 14 años, tuvo acompañada mientres un curtiu ralu pol noviu d'una de les sos hermanes, el fotógrafu William Mortensen (27 de xineru de 1897-12 d'agostu de 1965), quien-y confesó'l so amor y manifestó-y que tenía sentimientos firmes por con ella que nun esperimentara nunca cola so hermana. Nuna ocasión Mortensen tomó fotografíes artístiques de Wray na sablera y estes llegaron a la madre de Fay, Elvina, que llegó enfurecida a California pa esixir una esplicación.[37] Unu de los hermanos de Wray, Joseph, foi internáu nun sanatoriu por cuenta de un trestornu mental pero escapóse y suicidóse refundiándose a les víes de la tranvía en Stockton, California, el 4 de xunu de 1928.[4] Los sos otros hermanos fueron Victor, Richard, Vaida y Willow.[38]

Wray convirtióse en ciudadana naturalizada d'Estaos Xuníos a principios de la década de 1930.[4] Na so autobiografía, By the Other Hand (1989), confesó que simpatizaba col Partíu Republicanu.[39][4]

Honores

editar
 
Estrella de Wray nel Paséu de la Fama de Hollywood.
 
Estrella de Wray nel Paséu de la Fama de Canadá.

L'Academia de Cine de Ciencia Ficción, Fantasía y Terror dio-y un premiu especial a Wray en 1975. En 1989, recibió'l premiu «Women in Film Crystal» y foi honrada col «Legend in Film» apurríu en 2003 mientres el Festival Internacional de Cine de Palm Beach.[40][4] Pola so contribución a la industria cinematográfica, Wray foi homenaxada con una estrella nel Paséu de la Fama de Hollywood nel 6349 de Hollywood Boulevard en 1960.[41] Tamién, recibió una estrella póstuma nel Paséu de la Fama de Canadá en Toronto el 5 de xunu de 2005 ya inauguróse un pequeñu parque col so nome cerca de Lee Creek en Cardston, Alberta, la so ciudá natal.[42][4] Un pequeñu cartelu nel cantu del parque sobre la cai principal tien una figura de King Kong que recuerda'l so papel nesa película. En mayu de 2006, Wray foi unu de los cuatro primeros artistes en ser honraos con un sellu de correos en Canadá.[4] Per otra parte, el cantante Jimmy Ray fixo mención a Wray nel cantar «Are You Jimmy Ray» de 1998.[4]

L'escritor Anthony Slide escribió nel so llibru Silent Players que Wray «yera escoyida polos cineastes porque yera competente, cumplidora y, sobremanera, intelixente. Entendió la importancia de King Kong na so carrera pero yera feliz falando d'otres películes».[43]

Filmografía destacada

editar

Amás de les 100 películes mudes y sonores que conformen la so filmografía, Wray tamién realizó una serie d'apaiciones en televisión, dende 1953 a 1965, pa depués retornar en 1980 per última vegada. Intervieno principalmente en drames, series antolóxiques y comedies tales como The Pride of the Family, Playhouse 90, Alfred Hitchcock Presents o Studio 57. Tamién, formó parte de les esitoses Perry Mason y Wagon Train.[4]

Referencies

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: xx0205076. Data de consulta: 1r marzu 2022.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 «Fay Wray, Beauty to Kong's Beast, Dies at 96» (inglés). Estaos Xuníos: The New York Times (9 d'agostu de 2004). Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 «Biography por Fay Wray» (n'inglés) IMDb.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 Luther, Claudia (10 d'agostu de 2004). «Fay Wray, 96; Actress, Object of Ape's Desire in 'King Kong'» (inglés). Estaos Xuníos: Los Angeles Times. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  6. ↑ 6,0 6,1 Bernstein, Adam (9 d'agostu de 2004). «Fay Wray Dies at Age 96» (inglés). Estaos Xuníos: The Washington Post. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  7. ↑ «Fay Wray: Leading Lady King Kong» (n'inglés) ldsfilm.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  8. ↑ LaPointe, 2011, p. 274.
  9. ↑ «Ancestry of Fay Wray» (inglés). Wargs.com. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  10. ↑ 10,0 10,1 The Salt Lake Tribune, 26 de xineru de 2009, «Utah-Hollywood connection runs deep», p. B2
  11. ↑ 11,0 11,1 «Obituary: Fay Wray» (inglés). Reinu Xuníu: BBC News (10 d'agostu de 2004). Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 «Fay Wray - Northern Stars» (inglés). Northernstars.ca. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-06-11. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  13. ↑ «Ficha de The Coast Patrol (1925)» (n'inglés) IMDb.com. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 «Fay Wray by Kendahl Cruver» (inglés). Things-and-other-stuff.com. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  15. ↑ Wollstein, Hans J.. «The WAMPAS Baby Stars» (inglés). Estaos Xuníos: b-westerns.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Luther, Claudia (9 d'agostu de 2004). «Fay Wray, King Kong's darling, dead at 96» (inglés). Chicago: The Chicago Tribune. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  17. ↑ Koszarski, Richard (1983). «La marcha nupcial». España: Filmoteca d'Andalucía. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Kinnard, Roy (1987). «Fay Wray Text Archive - Films In Review» (inglés). Estaos Xuníos: shillpages.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013. «Doctor X foi siguida por El malváu Zaroff pa RKO... ella fixo películes en RKO, Universal y Monogram, poques de les cualos resultaron notables»
  19. ↑ «Most Dangerous Game (1932)» (n'inglés) Amazon.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  20. ↑ Parish, 1978, p. 203.
  21. ↑ 21,0 21,1 «Fay Wray» (inglés). Emol.org. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-24. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 «King Kong heroine is dead at 96» (inglés). BBC News (9 d'agostu de 2004). Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  23. ↑ «Morrió la novia de King Kong». BBC Mundo (9 d'agostu de 2004). Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  24. ↑ Hall, Mordaunt (3 de marzu de 1933). King Kong (1933). The New York Times. http://movies2.nytimes.com/mem/movies/review.html?title1=&title2=KING%20KONG%20%28MOVIE%29&reviewer=Mordaunt%20Hall&pdate=&v_id=27391.  (n'inglés)
  25. ↑ Joe Bigelow (6 de marzu de 1933). «King Kong» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'ochobre de 2012. Consultáu'l 4 de marzu de 2013.
  26. ↑ «Synopsis for King Kong (1933)» (inglés) IMDb.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  27. ↑ «The Pride of the Family» (inglés). IMDb. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 «Ficha de Fay Wray en IMDb» (inclúi toles sos participaciones en cine y TV, n'inglés). Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  29. ↑ «Fay Wray Writes The Story of Her Life» (inglés). The New York Times (20 de febreru de 1989). Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  30. ↑ «Fay Wray refuse Titanic» (francés). Francia: linternaute.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-09-01. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  31. ↑ Harmetz, Aljean (27 de setiembre de 2010). «Gloria Stuart, an Actress Rediscovered Late, Dies at 100» (inglés). Estaos Xuníos: The New York Times. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  32. ↑ «Fay Wray visits the Empire State Building minus King Kong» (inglés). UPI.com. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  33. ↑ «Morrió la "novia" de King Kong a los 96 años» L'Universal, 10 d'agostu de 2004. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  34. ↑ «Imdb.com - Photos of Fay Wray» (n'inglés) IMDb.com. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  35. ↑ 35,0 35,1 «Naomi Watts' Troubled Meeting With 'King Kong's' Fay Wray Archiváu 2014-02-27 en Wayback Machine» (n'inglés) Starpulse.com, 7 d'avientu de 2005. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  36. ↑ «Fay Wray - Empire State Building To Dim Lights In Remembrance Of Actress Fay Wray» (inglés). UPI.com. Consultáu'l 3 de xineru de 2011.
  37. ↑ Stone, Tammy. «Fay Wray» (n'inglés) things-and-other-stuff.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  38. ↑ «Vina Fay Wray (1907-2004)» (n'inglés) Geni.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  39. ↑ Wray, 1989, p. 134.
  40. ↑ «Past Recipients: Crystal Award» (inglés). Women In Film. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-06-30. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  41. ↑ «Awards for Fay Wray» (n'inglés) IMDb.com. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  42. ↑ «Canada's Walk of Fame Celebrating Inductee Fay Wray» (n'inglés) Canada's Walk of Fame. Consultáu'l 4 de xineru de 2013.
  43. ↑ Slide, 2010, p. 2.

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Fay_Wray&oldid=4250292»