Everest

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Everest सगरमाथा - 珠穆朗玛峰
Situación
Situación	muga entre  Nepal y  China
Latitut	27° 59′ 16″ N
Lonchitut	86° 56′ 40″ E
Vértiz cheodesico	Error d'expresión: operador / no asperau/0.pdf
Cheografía
Cordelera	Himalaya
Sierra
Macizo
Altaria	8.848 m
Alpinismo
Primera puyada	29 de mayo de 1953 por Edmund Hillary y Tenzing Norgay
Ruta mas fácil	Cara sud (Nepal): vía d'o Collato Sud
Mapa

L'Everest ye a tuca mas alta d'o mundo, con 8.844,43 metros d'altaria, anque seguntes beluns 8.846, 8.848 m y atros 8.850 m.^[1][2], ye situata en a cordelera d'o Himalaya t fa de muga entre Nepal y o Tíbet (China). En nepalés a tuca se diz Sagarmatha (सगरमाथा, a frent d'o cielo), y en tibetano Chomolangma u Qomolangma (a mai de l'universo), d'o cual deriba o chinés 珠穆朗玛峰 (en transcripción pinyin: Zhūmùlǎngmǎ Fēng). O nombre Everest le'n dió Sir Andrew Waugh, o topografo cheneral britanico d'a India, en honor d'o suyo predecesor Sir George Everest.

Zaguerament ye un puesto turistico muito important ta Nepal mas que mas de personas que puyan a la suya tuca, isto ye un problema por os conflictos que se cheneran entre a as personas,^[3] y a vasura que deixan istas, se estima que cada persona chenera 5,5 kilos de vasura por o que o gubierno de Nepal regula que cada persona que puye tien que baixar ueito kilos de vasura baixando 2,5 kilos que deixaron atras personas anteriorment. O Gubierno de Nepal ha creyato un cuerpo de seguridat de Montanya ta velar o cumplimiento d'as leis y normas d'a muntanya.^[3]

En l'Everest ye considerata a zona d'a muerte os zaguers 850 m de puyata por as suyas condicions climatolochicas, especialment por a nueit en a que a temperatura baixa muito y conchela cualsiquier parti d'o cuerpo descubierta, a mas a mas a nieu ye conchelata y a velocidat d'o viento muitas vegadas ye superior a os 100 km/h con o consiguient periglo de resbalizar y despenyar-se.

En ista zona han muerto mas de 250 personas d'as que muitas no han estau rescatatas por a dificultat de fer-lo y muitas atras, circa de 200, no han estau trobatas. A beluns d'éls los deixan redolar por as versants enta baixo ta que no se veigan, atros por a suya dificultat ta fer-lo encara son en o mesmo puesto y posición d'o diya d'a suya muerte y son conoixitos con embotadas y utilizatos como referencia ta puyar o baixar d'a muntanya. Son muit conoixitos o Botas Verdes y o Saludador pero mientres a puyata pueden ver-se mas de 40 cadavers.^[4]

Ista zona tamién ye un puesto a on cualsiquier cosa inútil ye deixata por o suyo peso, por lo que ye una zona plena de vasura y botellas d'oxicheno utilizatas por os alpinistas ta respirar en a puyata y una vegada vuidas son albandonatas en o lugar.

O Everest por estar a tuca con mas altaria d'o mundo ye un puesto intresant ta fer cintas documentals y esplanicar a suya naturaleza o bellas historias de chent que hi puyó u querió arribar a la suya tuca. Tamién ye un buen escenario natural ta atras cintas d'entretenera como Everest una cinta de 2015.

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Mont Everest.
• (en) Información d'o Everest.