Sillery (Marne)

Sillery
Region	Grand Est
Département	Marne
Arrondissement	Reims
Kanton	Reims-8
Kommünàlverbànd	Grand Reims
Koordinàte	49° 12′ N, 4° 8′ O49.1988888888894.1330555555556Koordinate: 49° 12′ N, 4° 8′ O
Heche	83–142 m
Flech	9,20 km2
Iiwohner	1.796 (1. Jänner 2020)
Bevelkerungsdicht	195 Iiw./km2
Code Postal	51500
INSEE-Code	51536
Website	sillery.fr

Sillery [sil(ə)ʁi](info) ìsch a frànzeescha Gmainda mìt 1796 Iiwoohner (Schtànd 1. Januar 2020) ìm Département Marne ìn dr Regioon Grand Est (vor 2016 Champagne-Ardenne). Sa gheert zem Arrondissement Reims un zem Kàntoon Reims-8. D’ Iiwoohner nännt m’r Sillerotines [sil(ə)ʁɔtin](info) un Sillerotins [sil(ə)ʁɔtɛ̃](info).

Ìm 12. Joohrhundert ìsch s’ Dorf uff Làtiinisch unter’m Nàmma Silleriacum gnännt worra. Mìt dr Noohsìlwa -iacum wìsst maa, àss dr Nàmma-n-a kältischa Ürschprung hàt. Schpeeter ìsch àui s’ Dorf unter da Nàmma Selleri, Sillerium un Sillirius ärwäähnt worra.^[1]

s’ Gmaindagebiat vu Sillery

Dr Ort lììgt äbba zehn Kilomeeter süüdeeschtlig vu Reims. Doo kriizt dr Aisne-Marne-Kànààl dr Fluss Vesle. Nordeeschtlig granzt dr Flugplàtz Reims-Prunay unmìttelbààr àns Gmaindagebiat. Süüdwäschtlig vum Ort verlàuift d’ Autoroute A 4 ìwwers Gebiat vu dr Gmainda.^[2]

Umgaa wìrd Sillery vu da Nochbergmainda Prunay ìm Nordoschta, Verzenay ìm Oschta un Süüdoschta, Mailly-Champagne ìm Süüda un Puisieulx ìm Süüdwäschta, Wäschta un Nordoschta.^[1]

• d’ reemisch-kàthoolischa Remigiuskìrìch (Saint-Rémi), wo-n-em hl. Remigius, Bischoof vu Reims, gwìdmet ìsch. Doo ìsch ìm 12. Joohrhundert a äärscht Gotteshüüs bàuija worra; ’s ìsch ànna 1889 àbgrìssa worra un dur a näija Kìrìch ärschtällt worra.^[3] S’ Gebäi ìsch ìm Äärschta Waltkriag schwaar b’schaadigt worra.^[1] Ìn dr Kìrìch sìnn d’ Pietà üss’m 17. Joohrhundert,^[4] s’ Gmäld „Màdonna mìt Jesüskìnd“ (Eel uff Liinwànd, 17. Joohrhundert),^[5] un d’ Schtaischtàtüüta vum hl. Remigius mìt dr Hailiga-n-Àmpullia (16. Joohrhundert)^[6] àls Obajkta bii da Histoorischa Dankmooler vu nàzionààler Bediitung klàssifiziart. Üsserdam ìsch d’ Iisadììra vum Kommünioontìsch àls Histoorisch Dankmool vu regionààler Bediitung iig’schtuuft.^[7] D’ Glààsfanschter hann d’ Warkschtàtta Mesdames et Mesdemoiselles de Troeyer un Simon-Marcq harg’schtällt.^[8]

• 
  d’ Remigiuskìrìch
• 
  d’ ehamooliga Kìrìch üss’m 12. Joohrhundert

• grààd vor dr Kìrìch ìsch a Kriagerdankmool, fìr d’ Soldààta un Zwiilopfer vum Äärschta un Zwaita Waltkriag eehra. ’S hàt a Kàlkschtàtüüta vun’ra Fràui, wo vor viar Kriiza düat hììla — jeeds Kriiz zaigt d’ Nàmma vu da Kriagsopfer üss jeedem Joohr zwìscha 1914 un 1918. Uff’m Kriiz vum Joohr 1918 hàt maa-n-àui d’ Opfernàmma vum Zwaita Waltriag loo schriiwa. D’ Schtàtüüta hàt dr Bìldhàuijer Édouard Sediey harg’schtällt.^[9][10] ’S ìsch ànna 1925 iig’wäijt worra.^[11] Dr Histooriker Alain Choubard hàt’s bii da „500 scheenschta Kriagerdankmooler ìn Frànkrììch“ glischtet.^[12]

• 
  s’ Kriagerdankmool
• 
  Kriagerdankmool

• grààd biim Kriagerdankmool ìsch noh-n-em Zwaita Waltkriag a „Dankmool züa da Gmàrterta vum Wììderschtànd“ (uff Frànzeesch Monument aux martyrs de la Résistance) ärrìchta worra. ’S hàt dr Form vu’ma Lothrìngerkriiz mìt da G’sìchter vu dräi verschläppta-n-Opfer. Uff’m Dankmool sìnn 8 Nàmma vu Wììderschtàndskampfer z’ laasa, wo ànna 1944 ìn diitscha Konzentràzioonslààger verschläppt worra sìnn.^[9] Dia Kampfer hann zem Nätzwakr Possum g’heert, wo ìn da àlliiarta Jààgdfliager g’hulfa hann. S’ Dankmool ìsch eewafàlls vum Édouard Sedley g’hàuija worra un ìsch àm 20. Jüüni iig’wäijt worra.^[13] Noh-n-em Uffbàui vum Dankmool hàt dr Bìrgermaischter Morizet gschrììwa:

• dr frànzeescha Nàzionààlfrììdhoof uff äbba 25 Häktààra, wo zwìscha 1923 un 1933 ààg’lajt worra-n-ìsch. Doo sìnn 11.259 Soldààta beardigt worra, drunter 11.228 frànzeescha un 2 tscheechischa Soldààta-n-üss’m Äärschta Waltkriag un 29 frànzeescha Soldààta-n-üss’m Zwaita Waltkriag. Dr Nàzionààlfrììdhoof ìsch ànna 1999 ärfrìscht worra.^[14][15] Àm Zäntrum vum Frììdhoof schteht a Schpìtzsüüla, fìr mehrera frànzeescha Diwisioona un Reschimanta vum Äärschta Waltkriag eehra. Uff’m Frììdhoof gìtt’s àui a Kàpall un Mosolee ìm Schtiil Art déco fìr d’ Litt, wo kää Grààb hann. D’ Kàpall hàt dr Àrkitäckt Adolphe Prost zaichent. Üsserdam rüahja ìngsàmt 5.548 Soldààta ìn zwai Gebainerhiiser.^[16][17][18]

• 
  dr Iigàng vum Nàzionààlfrììdhoof
• 
  dr Nàzionààlfrììdhoof mìt dr Kàpall
• 
  krìschtliga Grääwer uff’m Frììdhoof
• 
  mosläämischa Grääwer uff’m Frììdhoof
• 
  d’ Schpìtzsüüla, fìr mehrera Diwisioona un Reschimanta-n-eehra
• 
  d’ Kàpall uff’m Nàzionààlfrììdhoof
• 
  a àndra Sìcht vu dr Kàpall
• 
  uff dr Kàpall schteht dr Iischrìft „Mosolee fìr d’ Litt, wo kää Grààb hann“
• 
  d’ Lischta vu da Litt, wo z’ Sillery g’schtoorwa sìnn un ìm Gebainerhüüs rüahja

• d’ Hàltaschtälla fìr Schìffer uff’m Aisne-Marne-Kànààl mìt 19 Platz. Sa lììgt àn dr Rue Jacques-Cartier.^[19]

• 
  d’ Schìfferhàltaschtälla vu Sillery mìt dr Kìrìch ìm Hìntergrund
• 
  d’ Vesle z’ Sillery
• 
  d’ Kànààlbrucka uff dr Vesle
• 
  Sàmmelbäcka-n-uff dr Vesle

• a Zuckerfàwrìk, womm’r därft b’sìchtiga^[20]

Z’ Sillery ìsch a SNCF-Bààhnhàltaschtälla uff dr Bààhnschträcka Châlons-en-Champagne–Reims.

• 
  s’ Bààhnhoofgebäi
• 
  s’ Bààhnhoofgebäi
• 
  àm Bààhnhoof

D’ Pàrtnergmainda vu Sillery sìnn s’ nàmmensgliicha Sillery ìn dr kànààdischa Prowìnz Québec un d’ diitscha Schtàdt Adenau ìn Rhiilànd-Pfàlz.^[2]

• Liste der Gemeinden im Département Marne

• Bernard Langlais: Sillery, la fin d'un monde, histoire d'un village marnais de 1880 à 1930. Édition Chapitre, Reims 2017 (französisch). 

 Commons: Sillery (Marne) – Sammlig vo Multimediadateie

• Offiziälla Websitta vu dr Gmaindaverwàltung (frànzeesch)
• Schtàtistik ìwwer d’ Gmainda Sillery biim INSEE (frànzeesch)
• Schtàtistischa Dààta-n-ìwwer d’ Gmainda Sillery, wo düü ufflààda kààsch bii data.gouv.fr (frànzeesch)