Schlacht bei Sempach

Schlacht bei Sempach
Deil vo: Schwizer Habsburgerchrieg
D Schlacht uf eme modärne Fresko in dr Schlachtkapelle vo Sämpach
Datum 9. Juli 1386 Ort Sämpach im Kanton Luzärn, Schwiiz Usgang Siig vo dr Eidgenosseschaft
Konfliktparteie
Habsburg: Leopold III., Herzog vo Östriich, Steiermark und Kärnte.	Schwiizerischi Eidgenosseschaft: Uri Schwyz Unterwalde Luzärn und Zuegwandte Ort Gersau
Befählshaber
Leopold III. †	Petermann vo Gundoldinge (Luzärn)†
Truppesterki
öbbe 4'000, drvo 1'500 Ritter	öbbe 1'600
Verlust
ca. 1'800	ca. 200
Schlacht am Dornbüehl • Schlacht bi Grynau • Schlacht bi Laupe • Schlacht am Morgarte • Schlacht bi Näfels • Schlacht bi dr Schosshalde • Schlacht bi Sämpach • Schlacht bi St. George

D Schlacht bi Sämpach (Kanton Luzärn) het am 9. Juli 1386 stattgfunde. Si isch dr Höhepunkt vom Konflikt zwüsche de Habsburger und de Eidgenosse.^[1]

Sie isch au d Geburtsstund vo dr Heldelegände vom Arnold vo Winkelried, wo im Sämpacher Schlachtelied besunge wird. Donoch söll sich dä heldehaft in d Speer vo de Find gworfe ha, für zum de Eidgenosse d Möglichkeit z ge nooch an d Habsburger ane zcho und se so im Nochkampf z schlo. Sicher isch nume, ass es sich zur Zit vo dr Schlacht um e heisse Summerdag ghandlet het und ass das Ereignis für d Unabhängigkeit vo dr Eidgenosseschaft wichtig gsi isch.

Dr Grund für e Chriegszug vo de Habsburger in d Innerschwiz isch gsi, ass Luzärn sich 1332 em Bund vo de Waldstett agschlosse, rächtlig aber immer no zu Habsburg ghört het, und vo 1380 a agfange het, siis Gebiet z erwiitere. Es het d Vogtei über Wäggis kauft, aber au die habsburgische Stedtli Rotheburg und Wolhuse eroberet und s Äntlebuech und die habsburgischi Stadt Sämpach in si Burgrächt ufgnoh. D Vögt Petermann I. vo Grüenebärg, Peter vo Thorbärg und dr Untervogt Claus Trube si drbii verdriibe worde.

D Habsburger hai sich in dr Schlachtformation ufgstellt. Si si mit schwere Rüstige und lange Spiess bewaffnet gsi. D Eidgenosse, wo liichter usgrüstet gsi si, hai se mit ihre Hellebarde frontal agriffe und bim erste Zsämmestoss sächzig Luzärner, drunder dr Afüehrer vo de Luzärner, ihre Schulthess Peterwald vo Gundoldinge, verlore. Wie si denn an d Habsburger ane cho si, isch gschichtlig unbekannt. Uf jede Fall het ihne d Summerhitz ghulfe, wil sich d Ritter in ihre Rüstige kuum meh hai chönne bewege. Au dr Afüehrer vo de Habsburger, dr Herzog Leopold isch gfalle. Er isch in dr Chille vom Chloster Königsfälde bi Brugg begrabe worde.

D Legände vom Winkelried isch in dr Zürcher Chronik vo 1476 zum erstemol erwähnt, denn allerdings het dr Held no Kei Name gha. Im Tschudi siiner Chronik daucht er in dr Vorversion vo 1563 as «Arnold Winckelriet» uf, in dr Usgob vo 1564 heisst er denn «Herr Arnold vo Winckelriet, Ritter».

D Legände het in dr geistige Landesverdeidigung vo dr Schwiz währed de Wältchrieg im Zwanzigste Johrhundert e wichdigi Rolle gspiilt. Noch em Zweite Wältchrieg isch die martialischi Haltig, wie si im Sempacherlied vom H. J. Boshard (1811–1877) zum Usdruck chunnt, unpopulär worde. So isch au s Rufst du, mein Vaterland mit siiner Verherrlichung vo de Date vo de Alte Eidgenosse as Nationalhymne mit em Schwizerpsalm ersetzt worde.

1. ↑ Siite vo der Gmeind Sämpach Archivlink (Memento vom 8. Jänner 2009 im Internet Archive)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Schlacht_bei_Sempach“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.