S Kaiserriich Nikaia

S Kaiserriich Nikaia isch s grösste vo de drei byzantinische Exilriich gsi, wo noch dr Erooberig vo Konstantinopel im Joor 1204 und dr Gründig vom Latiinische Kaiserriich im Vierte Chrüzzuug iigrichdet worden isch. Es het bis zur Widererooberig vo Konstantinopel existiert, wo d Hauptstadt vo Nikaia 1261 wider uf Konstantinopel verläit worden isch.

Im Joor 1204 isch dr byzantinisch Kaiser Alexios V. us Konstantinopel gflüchdet, wo d Chrüzridder in d Stadt iidrunge si. Dr Schwiigersoon vom Alexios III., dr Theodor I., isch zum Kaiser kröönt worde, isch aber uf Nikaia z Bitünie gflüchdet, won er gmerkt het, ass d Laag in Konstantinopel ussichtslos gsi isch.

S Latiinische Kaiserriich, wo d Chrüzridder denn gründet häi, het die ehemolige Gebiet vom Bzzantinische Riich kuum kontrolliert, und an e Hufe Ort überhaupt nid. Dorum häi sich schnäll byzantinischi Noochfolgerstaate bildet: s Despotat Epirus, s Kaiserreich Trapezunt und Nikaia. Nikaia isch am nöggste zu Konstantinopel gsi und het dorum die besti Chanse gha, s Byzantinische Riich wider häärzstelle. Dr Theodor I. Laskaris het zerst emol Schlabbe müesse iistecke, so 1204 bi Poimanenon und Prusa (hüte Bursa). Er het sich aber doch in groosse Däil vo Nordwestanatolie chönne festsetze, won em d Kämpf zwüschen em latiinische Kaiserriich und Bulgarie drbii ghulfe häi. 1206 het sich dr Theodor I. zum Kaiser vo Nikaia lo chrööne. Er het denn 1211 d Seldschuke bi Antiochia in Pisidie gschlaage, wo die dr Alexios III. as Usreed brucht häi, zum sich gege Weste uszbräite. Er het au im Kaiser vo Trapezunt d Schwarzmeerküste vo Bitünie wäggnoo.

Es si e Hufe Bündniss und Friidensverdrääg zwüsche Bulgarie, Nikaia, de Seldschuke und de Latiiner in de Joor druf gschlosse und broche worde. Dr Theodor I. het z Nikaia e nöije Patriarch vo Konstantinopel iigsetzt und eso si Aaspruch uf s Diadem vom Konstantin em Groosse versterkt. 1219 het er e Dochder vo dr latiinische Kaisere Jolante vo Flandere ghürootet. Won er 1222 gstorbe isch, het si Schwiigersoon und Noochfolger Johannes III. e chliine, aber lääbensfähige Staat gerbt.

1224 het dr Despot vo Epiros s Köönigriich Thessalomiki erooberet und isch noch dr Schlacht vo Klokotniza 1230 under die bulgarische Oberhohäit choo. Wil Trapezunt z wägg und z schwach gsi isch, isch Nikaia dr äinzig byzantinisch Noochfolgerstaat gsi, wo mä het müesse ärnstnee. Dr Johannes III. het dorum si Herrschaftsberiich in dr Egeeis und uf Thrakie usdeent. 1235 het er sich mit em bulgarische Zar Iwan Asen II. verbündet. 1242 si d Mongole in Chläiasie iigfalle und noch dr Schlacht vom Köse Dağ het ene dr Sultan vo de Seldschuke Kai Chosrau II. müesse Dribut zaale. Dr Johannes III. het Angst gha, ass d Mongole iin au wurde aagrife, was aber nid bassiert isch. Im Geegedäil isch mit em mongolische Siig s Ändi vo dr seldschukische Bedrohig cho. Noch 1261 isch wäge däm d Ostgränze vernoochlässigt worde, was denn fatali Folge für Byzanz gha het. 1245 het sich dr Johannes III. mit em Heilige Römische Riich verbündet, won er d Konstanze Anna, e Dochder vom Friedrich II. ghürootet het. Bis 1248 het er au d Bulgare besigt und Thessaloniki iignoo. Bis zu sim Dood 1254 häi eso die wääsentlige Vorussetzige existiert, für zum Konstantinopel zruggzeroobere.

Si Soon Theodor II. het bulgarischi Aagriff z Thrakie abgweert und dr Despot vo Epiros zwunge, im Kastoria und Dyrrhachion abzdräte. Usserdäm het er 1258 Laodikeia in Chläiasie erooberet. Churz bevor er in däm Joor gstorbe isch, het sich Epiros aber mit em Manfred vo Sizilie verbündet. Dr minderjöörigi Soon vom Theodor, dr Johannes IV. Laskaris, het däm si Noochfolg aadräte. Si Vormund isch dr Michael VIII. Palaiologos, wo 1259 zum Mitkaiser kröönt worden isch. Dr Michael VIII. het 1259 dr Manfred vo Sizilie und dr Despot vo Epiros in dr Schlacht vo Pelagonie gschlaage.

1260 het dr Michael Konstantinopel afo aagriffe, was sini Vorgänger nonig häi chönne mache. Er het sich mit Genua verbündet, wäärend si Fäldheer Alexios Strategopoulos möönetlang Konstantinopel beobachtet het. Im Juli 1261 isch Armee vo de Latiiner nid in dr Stadt gsi, und dr Alexios het d Wache chönne überreede, d Stadtdoor ufzmache. Sobald sini Drubbe in dr Stadt gsi si, het er s venezianischen Kwardier lo aazünde, wil Venedig dr Viert Chrüzzuug uf Konstantinopel glänkt het und au no e Find vo Genua gsi isch, wo mit Nikaia verbündet gsi isch. Dr Michael isch e baar Wuche spööter zum Kaiser kröönt worde und gältet dorum as dr Widerhersteller vom Byzantinische Riich. Mistra isch bald druf erooberet worde, aber Trapezunt und Epiros si unabhängigi byzantinischi Staate bliibe. S Riich isch au vom Osmanische Riich bedroot worde, wo das vo de Seldschuke abglööst het. S widerhäärgstellte Byzantinische Riich isch aber nume non e Schatte gsi vo sinere früenere Macht und het si alti Stellig as Groossmacht nüm chönne iinee. D Schääde, wo d Chrüzfaarer aagrichdet häi, si z dief gange: Konstantinopel isch vollkomme usblünderet worde und het nüm gnueg finanzielli Middel ghaa, zum s Riich in Stand z halte. Drzue isch no cho, ass es in meereri Staate zersplitteret gsi isch und ass die lokale Föidalheere immer sterker worde si. Wäge däm isch vo denn aa Byzanz nume no äi Macht under vile uf em Balkan gsi.

• Theodor I. (1204–1222)
• Johannes III. (1222–1254)
• Theodor II. (1254–1258)
• Johannes IV. (1258–1261)
• Michael VIII. (Mitkaiser 1259–1261)

• Ralph-Johannes Lilie: Byzanz. Das zweite Rom. Berlin 2003, S. 464ff.
• D. M. Nicol: Nikaia, Kaiserreich. In: Lexikon des Mittelalters. Bd. 6, Sp. 1152f. (Literatur)
• Ekaterini Mitsiou: Untersuchungen zur Wirtschaft und Ideologie im „Nizänischen Reich“. Dissertation, Wien 2006 (Publikation in Vorbereitung).

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Kaiserreich_Nikaia“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.