[go: up one dir, main page]

Uganda: Unterschid zwische dr Versione

[kontrollierti Version][kontrollierti Version]
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
KKeine Bearbeitungszusammenfassung
Frank C. Müller (Diskussion | Byträg)
K (GR) File renamed: File:Milton Obote and Paul VI 1971.jpgFile:Milton Obote and Paul VI 1969.jpg Criterion 3 (obvious error) · The event from which this photograph was taken had place in 1969. 1971 was the date when the Anefo reportage photo was taken.
 
(7 Versione derzwüsche vo 4 andernen isch nid azeigt)
Zyle 3:
<span style="font-size:1.4em">'''Republic of Uganda'''</span> (englisch)<br /><span style="font-size:1.4em">'''Jamhuri ya Uganda'''</span> (Suaheli)<br />Republik Uganda
|BILD-FLAGGE = Flag of Uganda.svg
|BILD-WAPPEN = Coat of arms of the Republic of Uganda.svg
|TEXT-FLAGGE = Fahne vu Uganda
|TEXT-WAPPEN = Woobe vu Uganda
Zyle 12:
|STAATSFORM = [[Präsidialrepublik]]
|STAATSOBERHAUPT = {{#property:P35}}
|REGIERUNGSCHEF = {{#property:P6}}[[Robinah Nabbanja]]
|FLÄCHE = 241.040 <small>(Quelle: Weltbank: World Development indicators Database, April 2007)</small>
|EINWOHNER = 34.634.650<ref>{{Internetquelle |titel=Republic of Uganda - Census 2014 - Final Report - Table 2.1 page 8 |url=http://www.ubos.org/onlinefiles/uploads/ubos/NPHC/NPHC%202014%20FINAL%20RESULTS%20REPORT.pdf |zugriff=2016-09-19 |archiv-url=https://web.archive.org/web/20160919151139/http://www.ubos.org/onlinefiles/uploads/ubos/NPHC/NPHC%202014%20FINAL%20RESULTS%20REPORT.pdf |archiv-datum=2016-09-19 }}</ref>
Zyle 63:
* Matheniko-Wildreservat
<gallery>
Kazingafisher.jpg|links|Fischer am Kazinga-Kanal
Lobeliagross.jpg|Lobelien-Art us em Bärgrägewald am Ruwenzori
Tree lions uganda.JPG|Leeb im Queen-Elizabeth-Nationalpark
Zyle 218:
Anne 1902 isch d ''East Uganda Province'' an Kenia aaglideret wore go di 1901 nei böue erscht Etappe vu dr Uganda Railway, wu bis Kisumu am [[Viktoriasee]] gangen isch, ganz unter dr Kontroll vu aim Biet z haa. Ab Kisumu si Waar un Passaschier aafangs di letschte 300 km per Dampfschiff iber dr Viktoriasee uf Buganda brocht wore. Wu d Bahnlinie schließli fertig böue gsii isch, sin d Cheschte fir Waredranspport an d Kischte um 97 % gsunke.
 
Di kolonial Wirtschaft isch aafangs bschränkt gsii uf landwirtschaftligi Exportgieter (''Cash Crops'') wie [[Baumwolle|Böuwulle]] un [[Kaffee (Pflanze)|Kaffee]]. Vor allem dr Aaböu vu dr Böuwulle isch vor em [[Erster Weltkrieg|Erschte Wältchrieg]] firschi dribe woren un isch vu me Exportvolume vu 200 Pfund Sterling anne 1905 uf 52.000 Pfund 1908 un schließlig uf 369.000 Pfund 1915 gstige. Wel aber di draditionälle Nahrigspflanze aber nimi gsetzt wore sin, isch s zue ne baar Hungersnet chuu. Mer goot dervuuusdervu uus, ass d Bevelkerig vu dr Oschtprovinze zwische 1890 un 1923 vu rund 1 Million uf 220.000 zrugggangen isch.
 
Wel Uganda, andersch wie dr Nochber Kenia, kai Sidlerkolony woren isch, isch d Zahl vu dr europäisch Sidler seli niderig blibe. S Buureland isch zum große Dail in dr Händ vu dr Yyhaimische blibe. D Afrikaner hän aber dur d Mission schnäll europäischi Lääbesart aagnuu. Bal hän e Hufe Lyt chene lääsen un schybe, scho 1911 sin zwoo Monetszytschrifte uf Luganda uusechuu (''Ebifa'' un ''Munno''). Au di erschte Hochschuele sin grindet wore, wie d ''Mengo High School'', ''St. Mary's Kisubi'', ''Namilyango'', ''Gayaza'' un s ''King’s College Budo'', alli z Buganda. 1922 isch z Kampala di hitig Makerere-Universitet grindet wore, wu aafangs e Tächnikum gsii isch, ab 1938 hecheri Schuel undab 1950 e vollwärtigi Universitet. Wu s Land dur d Bahnlinie un d Kolonialverwaltig allmee ufgschlosse woren isch, sin e Hufe Asiaten uf Uganda emigriert. Si hän bal wichtigi Peschte im Handel un zum Dail au in dr Induschtry ibernuu. Di indisch Rupie isch e Zytlang bis zum Änd vum Erschte Wältchrieg s Hauptzahligsmittel gsii.
Zyle 243:
Anne 1958 het s di erschte diräkte Wahle zum Legislativrot gee, wu fimf Abgordneti vum UNC unter em Obote, ain vu dr DP un sibe Unabhängigi gwehlt wore sin. D DP het mit em Kiwanuka aber glychzytig d Meehait im Lukiko gwunne.
 
Im Johr 1960 het dr Milton Obote as Gegegwicht zue dr katholische DP dr broteschtantisch ''Uganda People’s Congress'' grindet, wu Noofolger vum UNC woren isch. Dr Obote isch e Lango gsii un wäge dämsällewääg gege ne Buganda-Hegemony. Im nämlige Johr het Buganda aisytig d Unabhängigkait verchindet, wu aber vu Großbritannien ignoriert woren isch un kaini Folge ghaa het.
 
Syter anne 1958 het s Verhandlige mit Großbritannie gee iber di zuechimftig Verfassig vu Uganda. 1961 hän nationalistisch-traditionalistischi Baganda d Bewegig ''Kabaka Yekka'' (KY, „ellai dr Kabaka“) grindet, wu d Wahlen im Merz 1961 boykottiert het. Doderdur het d DP e Großdail vu dr Sitz gwunne. Dr Kiwanuka isch dodermit dr erscht yyhaimisch Regierigsschef z Uganda wore. D UPC un d KY sin in dr Oppsition gsii. Bi dr Verhandlige iber d Unabhängigkait het dr Kiwanuka syni Vorstellig vun eme zäntralistische Uganda aber nit chenne duresetze. Bi dr Wahle im Friejohr 1962 het derno d KY z Buganda gwunne, dr UPC im Räscht vum Land.
Zyle 250:
 
=== Unter em Milton Obote ===
[[Datei:Milton Obote and Paul VI 19711969.jpg|thumb|dr Milton Obote mit em Papscht Paul VI (1971)]]
Am 9. Oktober 1963 isch Uganda ne Republik wore. S Amt vum Generalgouverneur isch abgschafft un dur e rebresäntative Bresidänt uusduscht wore. Des Amt het dr Kabaka Mutesa II. iberchuu, wu aber mit däm rebresäntative nit zfride gsii isch. Vor allem e Referändum im Novämber 1964 iber d Rugggab vu dr 1900 an Buganda verlorene Biet het dr Gegesatz zwisch em Mutesa un em Obote verscherft.
 
Anne 1964 het dr Obote aagfange mit dr Verstaatlichung vu Dail vu dr Wirtschaft. D Gschäftslyt hätte 60 % vu ihre Bedriib an dr Stott sollen abgee. Des isch aber arg uupopolär gsii un het dr Wirtschaft selig schadet. Derzue isch 1966 bschlosse wore, ass d Großgrundbsitzer entaignet wäre.
 
Am 4. Februar 1966 het s Barlemänt wäg dr Verwicklige vum Obote un sym Militärschef Oberscht [[Idi Amin]] in illegali Gschäft im Zämehang mit em Kongo-Konflikt fir d Absetzig vum Obote gstimmt. Dää het aber sy Amt nit ufgee un het d Verfassig usser Chraft gsetzt. Fimf Minischter sin verhaftet un d Chief us dr Regionalbarlemänt uusegheit wore. Mit ere neie Verfassig sin di draditionälle Chenigrych abgschafft un Buganda in mehrerie baar Dischtrikt ufdail wore. Dr Obote het si zum Staatsbresidänt un Regierigsschef in aire Person gmacht un het e sozialischtische, zäntralistische Ainhaitsstaat uusgruefe. Dr Widerstand vu Buganda het er militerisch niderschlaa loo un het dr Mutesa aus em Land dribee. Dää isch derno uf Großbritannie gflichtet.
 
Dr Obote isch wäg sym autoritere Fierigstiil ghasst wore, en Attentat im Dezämber 1969 het er verletzt iberläbt. Är het versuecht, syni Popularitet z lupfe mit dr ''Common Man’s Charter'', wu ne klasselosi Gsellschaft un e grächteri Landverdailig vorgsääne het.
Zyle 298:
Uganda isch in 112 Dischtrikt ''(district)'' glideret, wu ußer em Dischtrikt Kabarole no ihrem Hauptort gnännt sin. Die sin in di vier Regione Oschte, Weschte, Norde un Zäntral yydailt, wu aber kai bsunderi verwaltigstächnischi Bedytig hän.
 
Bis in d Mitti vu dr 1990er Johr isch s Land in zeh Provinze (Nile, Northern, Karamoja, Western, Eastern, North Buganda, Busoga, Central, Southern un South Buganda) mit insgsamt 38 Dischtrikt ufdailt gsii. Syterhär sin d Provinze abgschafft un d Dischtrikt in mehreree baar Schritt all meh unterglideret wore.
 
{| class="prettytable sortable"
Zyle 567:
[[Kategorie:Land]]
[[Kategorie:Mitgliid i der UNO]]
[[Kategorie:Uganda| ]]