NG gemeente Bloemfontein-Wes

Die NG gemeente Bloemfontein-Wes is die derde oudste gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Vrystaatse hoofstad, maar met sy stigting in 1934 was dit die vierde Bloemfonteinse gemeente en die 73ste in die Vrystaatse Sinode. Bloemfontein-Oos, wat vier jaar ouer as Bloemfontein-Wes was, is ingelyf by Ooshoek.

Die kerkgebou nadat dit omstreeks 2015 buiteom opgeknap en geverf.

Die NG kerk Bloemfontein-Wes is ontwerp deur Gerard Moerdyk en in Februarie 1940 ingewy.

Die kerkgebou is geleë by Haldonweg 8, Bloemfontein.

Agtergrond

Ds. D.G. van der Merwe, van 1934 tot 1949 die eerste leraar.

Ds. L.M. Cilliers was hulpprediker hier van 1940 tot 1942.

Ds. Andries van der Merwe, leraar van 1946 tot 1949.

Dr. D.J. Louw, leraar van 1949 tot sy aftrede in September 1972.

Ds. D.J. Malan, leraar van 1960 tot 1966, toe hy Sondagskoolsekretaris word.

Ds. H.M. du Plessis, leraar van 1973 tot 1977.

Die inwoners van die westelike gedeelte van Bloemfontein het hulle begin beywer vir die afstigting van 'n gemeente in hierdie deel van die stad, met die oog ook op die geestelike bearbeiding van die studente van die Universiteit en die Opleidingskollege vir onderwysers. Op 19 September 1933 is 'n vergadering van die inwoners van daardie deel belê en word 'n komitee vir afstigting benoem. Op die Sinode van 1934 dien 'n beskrywingspunt van die kerkraad van die moedergemeente, wat vra dat die Sinode die gesamentlike studenteleraar vir die Noordelike Provinsies sal afskaf en in plek daarvan 'n toelaag aan die voorgestelde nuwe gemeente (Bloemfontein-Wes) vir die bearbeiding van studente sal gee.

Stigting

Hierdie versoek het die gunstige oorweging van die Sinode geniet en ook is 'n toelaag vir die bearbeiding van die Nasionale Hospitaal toegeken. Die finale afstigting deur die Ringskommissie het op 23 Mei 1934 plaasgevind. As konsulent is ds. E.J. du Toit van Bloemfontein-Oos benoem. Die afstigtingsvergadering het in die saal van Ons Kinderhuis plaasgevind waar die gemeente dan ook vir sy eredienste vergader het totdat die kerk in 1940 voltooi is. Die ledetal by afstigting was nagenoeg 600. As leraar is ds. D.G. van der Merwe van Thaba 'Nchu beroep.

Kerkbou

Die plegtige inwyding van die sierlike kerkgebou, ontwerp deur die vermaarde argitek van onder meer die Voortrekkermonument, Gerard Moerdyk, en opgerig digby die westelike hoofingang van die stad, het in die naweek van 24 en 25 Februarie 1940 plaasgevind. Ds. D.G. van der Merwe het die wydingsrede na aanleiding van 1 Konings 8:29 gehou. By hierdie geleentheid is die nuwe orrel ook ingewy.

Weens die geografiese ligging van die gemeente was die geestelike arbeidsveld destyds van heel besonderse aard. Naas die gewone gesinsbearbeiding was daar die opvoedkundige inrigtings vir hoër onderwys, die universiteit en die onderwyserskollege. Ook was die Grey-kollege vir seuns en die Hoër Tegniese Skool se koshuise in die boesem van die gemeente geleë, asmede Ons Kinderhuis. Die NG Kerk se tehuise vir oues van dae (Wanda Schweinsberg-tehuis) en die behuisingskema vir behoeftige afgeleefdes (Aandrus) het albei onder die bearbeiding van Bloemfontein-Wes geval. Dan was daar nog die Nasionale Hospitaal en die Oranje-hospitaal vir sielsiekes wat elk afsonderlike aandag geëis het.

Die volgende het as hulppredikers hier gestaan: di. Ignatius Retief, J.M.C. van der Berg en L.M. Cilliers. In 1942 het die kerkraad ds. A. van der Merwe van Reddersburg as medeleraar beroep, met die studentegemeenskap as spesiale arbeidsveld. Van 1949 het die gemeente onder bearbeiding van dr. D.J. Louw gestaan. Hy was predikant van vier Kaapse gemeentes voor hy Vrystaat toe verhuis het en 23 jaar lank op kerklike en opvoedkundige gebied 'n belangrike rol gespeel het. Hy is op 3 Augustus 1902 op Vosburg in die Karoo gebore waar sy vader, ds. J.D. Louw, leraar was, en oorlede op 1 Julie 1984 in Bloemfontein.

Groei en afstigtings

Die uitbreiding het destyds so vinnig plaasgevind dat, volgens die gemeente se inskrywing in Ons gemeentelike feesalbum (1952), daar "in die nabye toekoms" aan afstigting gedink moes word. Ds. B.J. Odendaal, medeleraar, het op 28 Augustus 1951 demissie ontvang met die oog op studie in die buiteland.

Presies watter gemeentes van watter afgestig het, kan nie uit die beskikbare bronne vasgestel word nie. Bloemfontein-Wes het dekades gelede reeds sy studente verloor. Universitas is in 1966 gestig en van dié gemeente is Kovsiekampus in 1986 afgestig (heet nou Studentekerk) met sowat 2 100 studente as lidmate. Die bejaardes van die behuisingskemas het in 1994 afgestig as die NG gemeente Aandbloem. Ten spyte van afstigtings het Bloemfontein-Wes lank een van die grootste gemeentes in die Vrystaat gebly met byvoorbeeld 3 000 belydende lidmate in 1985 en 2 955 in 1995, maar teen 2010 het dit afgeneem tot 999 en in 2015 tot 534.

Enkele leraars

Douw Gerbrand van der Merwe, 1934–1949
Andries van der Merwe, 1946–1949
Dr. Daniël Johannes Louw, 1949 – 8 September 1972 (aanvaar sy emeritaat)
Bernardus Johannes Odendaal, 1947 – 1960 (studenteleraar; tree uit die bediening)
Daniël Johannes Malan, 1960 – 1966
Helgard Muller du Plessis, 1973 – 1977

Bronne

(af) Olivier, ds. P.L. (samesteller). 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

Eksterne skakels

(en) Bloemfontein-Wes se NG kerkgebou op Google Maps. URL besoek op 26 Augustus 2015.
(af) (en) Die gemeente se vyftigjarige gedenkboek te koop op Bidorbuy.co.za Geargiveer 15 November 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 26 Augustus 2015.