Homokinetiese koppeling

'n Homokinetiese koppeling, konstantesnelheidslasas, Rzeppa-as of kortweg homokineet word veral gebruik as onderdeel van 'n knikbare aandryfas in onder andere motorvoertuie. Dit staan in Engels bekend as 'n Constant-velocity joint, kortweg CV joint.

"Homokineties" beteken "gelyke snelheid"; in hierdie geval word na hoeksnelheid verwys. Die uitgaande as van die homokinetiese koppeling het op elke oomblik dieselfde hoeksnelheid as die ingaande as. Dít in teenstelling tot die kardaniese koppeling, waarby, by 'n konstante hoeksnelheid van die ingaande as, die uitgaande as 'n afwisselend hoër en laer hoeksnelheid het, waarby hierdie fluktuasies groter is namate die knikhoek van die koppeling groter is.

Die homokinetiese koppeling is in 1928 deur Alfred Hans Rzeppa uitgevind, wat as ingenieur by Ford werksaam was. Hierdie koppeling bestaan uit 'n kooi en 'n binnebol, beide met gleuwe waarin staalkoeëls kan beweeg. Daar bestaan egter ook ander konstruksies, soos die DKW F1.

Homokinetiese koppelinge is onmisbaar in 'n voorwielaangedrewe motorvoertuig. Hulle sorg daarvoor dat die wiele met 'n gelykmatige hoeksnelheid aangedryf word, ook by 'n groot stuuruitslag (50° word gemaklik hanteer). As hier 'n kardaniese koppeling gebruik sou word (soos vroeër by onder andere die Citroën Traction Avant en die eerste uitvoerings van die Citroën 2CV), sou die voertuig by groot stuuruitslae (byvoorbeeld by parkeerbewegings) skokkerig ry.

By 'n agterwielaangedrewe motorvoertuig hoef die kardanas slegs 'n klein knikhoek te maak vanweë die vering van die agteras. Deurdat hierdie knikhoek klein is, kan hier met 'n eenvoudiger kardaniese koppeling volstaan word. Bowendien bevat 'n kardanas meestal twee kardankoppelinge, sodat die verlengde eerste en derde dele van die driedelige kardanas ewewydig is. Dít lewer ook 'n gelykmatige oorbrag. Sommige agterwielaangedrewe voertuie (met onafhanklike vering) het egter ook homokinetiese koppelinge in die agterasse.