Goudkus, Queensland

 

Luitenant James Cook was die eerste Europeër wat die gebied aangeteken het toe hy op 16 Mei 1770 in die HM Bark Endeavour langs die kus verby geseil het. Kaptein Matthew Flinders, ’n ontdekkingsreisiger wat die kontinent noord van die kolonie van Nieu-Suid-Wallis gekarteer het, het in 1802 daar verby geseil. Ontsnapte misdadigers van die Moretonbaaistrafkolonie het in die omgewing weggekruip. Die gebied het tot 1823 grootliks onbewoon gebly deur Europeërs totdat die ontdekkingsreisiger John Oxley aan Mermaidstrand geland het. Die strand is benoem nadat ’n kotter genaamd Mermaid daar gewaar is. Die binneland se rooisedervoorraad het mense in die middel van die 18de eeu daarheen gelok. Die westelike voorstad Nerang is opgemeet en as basis vir die industrie gestig. Later, in 1875, is Southport opgemeet en gestig en het dit vinnig die reputasie van ’n versteekte vakansiebestemming vir Brisbane se hoërstand gekry.

In 1925 het toerisme snel toegeneem toe Jim Cavill die Surfers Paradise-hotel geopen het (dit is vandag ’n Hard Rock Cafe en die Paradise Towers, ’n oordwoonstelkompleks). Die bevolking het stadig maar seker gegroei om die toerismebedryf aan die gang te hou en teen die 1940’s het eiendomspekulante en joernaliste na die area as die “Goudkus” begin verwys. Die ware oorsprong van die naam word egter nog betwis. Die naam is in 1958 amptelik toegepas op die gebied toe die plaaslike regeringsarea wat Southport en Coolangatta dek, tot “Goudkus” hernoem is alhoewel die stedelike gebied en die plaaslike regeringsarea nooit dieselfde grense gehad het nie. Gedurende die 1970’s het eiendomsontwikkelaars ’n dominante rol in die plaaslike regering gekry en wolkekrabbers het die gebied wat nou bekend is as Surfers Paradise begin oorheers. In 1981 is die Coolangatta-lughawe gebou.

In 2007 het die Goudkus Newcastle, Nieu-Suid-Wallis, verbygesteek as die sesde grootste stad in Australië en die grootste stad wat nie ’n hoofstad is nie.^[4]

 

 

 

Goudkusstad is geleë in die suidoostelike hoek van Queensland, net suid van die staatshoofstad Brisbane. Dit word deur die Albertrivier geskei van Loganstad, ’n voorstedelike area van Brisbane. Daar strek Goudkusstad van Beenleigh en Russelleiland tot by die grens met Nieu-Suid-Wallis, ongeveer 56 km suid en dit gaan wes tot by die voetheuwels van die Groot Skeidingsgebergte in die Lamington Nasionale Park, ’n Unesco-wêrelderfenisgebied.

Die suidelikste dorpie van Goudkusstad is Coolangatta wat Point Danger en sy vuurtoring insluit. Coolangatta is ’n susterstad van Tweed Heads wat direk oorkant die grens lê. Dit is die mees oostelike punt op die Australiese vasteland (Point Lookout op Noord-Stradbroke-eiland is effens verder oos). Vanaf Coolangatta strek vakansieoorde en branderplankrystrande vir ongeveer veertig kilometer noord na die voorstad Main Beach en van daar af nog verder na Stradbroke-eiland. Die voorstede Southport en Surfers Paradise maak die kommersiële sentrum van die Goudkus uit. Die hoofrivier in die gebied is die Nerangrivier. ’n groot gedelte van die grondgebied tussen die kusstrook en die binneland was eens vleilande wat deur die rivier gedreineer is maar die moerasse is omskep in mensgemaakte waterkanale (meer as 260 km^[5] of meer as 9 keer dié van Venesië, Italië) en kunsmatige eilande waarop luukse huise staan. Die volontwikkelde kusstrook is geleë op ’n smal versperringsandbank tussen hierdie waterweë en die see.

Aan die westekant is die stad begrens deur ’n deel van die Groot Skeidingsgebergte wat algemeen bekend staan die Binnelandse Goudkus. ’n 206 km² gedeelte van die bergreeks word deur die Lamington Nasionale Park beskerm en word as Wêrelderfenisgebied erken weens die “uitstekende geologiese eienskappe wat rondom die vulkaniese kraters en die groot aantal skaars en bedreigde reënwoudspesies voorkom.”^[6] Die area is gewild onder stappers en dagbesoekers.

Die Goudkus het ’n vogtige subtropiese klimaat (Cfa volgens die Klimaatklassifikasie van Koppen) met matige winters en vogtige somers. Die stad het noemenswaardige somerreënval, normaalweg gekonsentreer in donderstorms en swaar neerslae met reënbuie wat soms weke kan duur en waarvan inwoners die “somer-blues” kry, terwyl die winter sonnig, warm en redelik droog is. Dit is juis hierdie aangename winterweer waarna die stad en omliggende kusgebied, die Sonskynkus, vernoem en internasionaal bekend is.

Die Goudkus sluit voorstede, areas en landelike distrikte in.

 

 

 

 

’n Kenmerkende eienskap van die Goudkus is die kanale met die meeste huise wat aan die kanale geleë is wat ’n ponton het. Die Goudkusseeweg tussen Die Landtong (The Spit) en Suid-Stradbroke-eiland, bied direkte toegang tot die Stille Oseaan vanuit die Broadwater en talle van die stad se kanaallandgoedere. Keerwalle aan beide kante van die waterweg voorkom strandverskuiwing en keer dat die sandbank met slik opbou. ’n Sandpompoperasie op die landtong stuur sand onder die Waterweg deur sodat die natuurlike proses kan voortgaan.

Residensiële kanale is in die 1950’s vir die eerste keer aan die Goudkus gebou en daar word vandag steeds nuwes gebou. Die meeste kanale is uitbreidings van die Nerangrivier maar daar is ook verder suid langs die Tallebudgera en Currumbin-spruite en noord langs die Goudkus-hawe, Coomerarivier en suidelike Moretonbaai. Daar is meer as 890 km beboude waterfrontland in die stad, wat deur meer as 80 000 mense bewoon word.

 

Die stad bestaan uit 57 km se kuslyn met van die gewildste branderplankstrande in Australië en die wêreld, insluitend Suid-Stradbroke-eiland, Die Landtong, Hoofstrand, Surfers Paradise, Broadstrand, Mermaidstrand, Nobbystrand, Burleighstrand, Burleigh Heads, Tallebudgerastrand, Palmstrand, Currumbinstrand, Tugun, Bilinga, Kirra, Coolangatta, Greenmount, Reënboogbaai, Snapper Rocks en Froggiesstrand. Duranbahstrand is een van die wêreld se bekendste branderplankrystrande en word dikwels gereken as deel van Goudkusstad maar dit is eintlik oor die grens in Nieu-Suid-Wallis in Tweed Shire. Die amptelike naam vir die strand is Flagstaffstrand. Duranbah is ’n klein dorpie ongeveer 12 km suidwes van die strand maar die naam Duranbahstrand word deesdae as korrek aanvaar.

Daar is ook strande aan talle van die Goudkus se 860 km navigeerbare rivierwaterweë. Gewilde binnelandse strande sluit Southport, Buddsstrand, Marine Stadium, Currumbin Alley, die Tallebudgerariviermond, Jacobs Well, Jabiru-eiland, Paradisepunt, Harley Park Labrador, Santa Barbara, Boykambil en Evandalemeer in.

Australië se grootste professionele seelewensreddingsdienste^[8] om mense op die strand te beskerm en seeveiligheid in die gemeenskap te bevorder, is in die Goudkus. Die Queensland se Departement van Primêre Industrieë voer die Queenslandse Haaibeheerprogram (HBP) uit om swemmers teen haaie te beskerm.^[9] Haaie word aan die grootste swemstrande gevang deur nette en dryflyne met aas te gebruik. Selfs met die HBP in plek kom haaie soms op gepatrolleerde strande te lande. Lewensredders sal swemmers beveel om die water te verlaat indien hulle voel dat dit onveilig vir swemmers is.

Die Goudkus se strande het noemenswaardige kuserosie ondergaan. In 1967 het ’n reeks van 11 siklone die meeste van die sand van die Goudkus se strande verwyder. Die Regering van Queensland het ingenieurs van die Tegniese Universiteit Delft in Nederland aangestel om advies oor die stranderosie te gee. Die Delftverslag^[10] is in 1971 gepubliseer en het ’n reeks werke vir die Goudkus se strande aanbeveel insluitend die Waterweg,^[11] werke by Narrowneck wat uitgeloop het in die Noordelike Goudkusstrandbeskermingstrategie^[12] en werke aan die Tweedrivier wat vergestalt het in die Tweedrivieringangsandomseilingsprojek.^[13]

Teen 2005 is die meeste van die aanbevelings van die Delftverslag van 1971 geïmplementeer. Goudkusstad het begin met die implementering van die Palmstrandbeskermingstrategie^[14] maar het heelwat opposisie vanuit die gemeenskap, wat ’n GEEN RIF protesveldtog gereël het, gekry.^[15] Die stadsraad van die Goudkus het hulle daartoe verbind om ’n oorsig van die strandbestuurspraktyke te voltooi om die Delftverslag op te dateer. Die Goudkus Kuslynbestuursplan^[16] sal deur organisasies soos die Omgewingsbeskermingsagentskap, Goudkusstad en die Griffith Sentrum vir Kusbestuur aangebied word. Goudkusstad belê ook in die kwaliteit en kapasiteit van die Goudkusoseaanweg wat volhoubare vervoer aan die Goudkus se strande bied.

 

Die stad word op plaaslike vlak geregeer deur die Goudkusstad Stadsraad, die tweede grootste plaaslike regering in die land na dié van Brisbanestad. Die oorsprong lê in twee plaaslike regerings wat tydens die verkiesing op 10 Junie 1949 gestig is, nl. die Suidkus wat Coolangatta met Southport en ’n gedeelte van Nerang versmelt het, en Albert Shire wat ’n groot deel van die omliggende omgewing ingeneem het. Op 23 Oktober 1959 is die Suidkus herdoop tot Goudkus en op 16 Mei 1959 is dit tot stadstatus verhef. Die moderne Goudkusstad is in 1995 geskep toe die bestaande stad met die Albert Shire saamgesmelt het. In 2008 het die Goudkus effens gekrimp toe die Regering van Queensland sy plaaslike regeringsgrense geherorganiseer het. Deur daardie stap is die Beenleigh en Eagleby-areas noord van die Albertrivier aan Loganstad afgestaan. Die Goudkusstad Stadsraad het 14 raadslede wat elk ’n afdeling van die stad verteenwoordig. Die Olimpiese atleet Ron Clarke is in 2004 verkies tot burgemeester van die Goudkus. Voormalige burgemeesters sluit Gary Baildon, Lex Bell, Ray Stevens, Ern Harley en Sir Bruce Small in, wat verantwoordelik was vir die ontwikkeling van talle van die kanaallandgoedere wat nou die tuiste van duisende inwoners van die Goudkus is.

Die Goudkusarea word op staatsvlak deur tien lede in die Wetgewende Vergadering van Queensland verteenwoordig. Die setels is soos volg ingedeel: Albert, Broadwater, Burleigh, Coomera, Currumbin, Gaven, Mudgeebara, Robina, Southport en Surfers Paradise. In die Australiese federasie word die Goudkus verteenwoordig deur drie lede in die Huis van Verteenwoordigers waarvan die setels Fadden (noordelik), Moncrief (sentraal) en McPherson (suidelik) is. Sommige westelike areas is deel van die Forde wat in die Scenic Rim-streek geleë is.

• (en) Toerisme-inligting oor Goudkus op Wikivoyage
• (en) Amptelike webwerf