Friedrich Nicolai
Christoph Friedrich Nicolai, soms ook Nickolai (* 18 Maart 1733; † 8 Januarie 1811 in Berlyn[1]), was 'n Duitse skrywer, publisis, boekhandelaar, kritikus, outeur van romans en reisverhale, streekshistorikus, leidende persoonlikheid van die Berlynse Verligting, vriend en aanhanger van filosowe soos Gotthold Ephraim Lessing, Carl Friedrich Zelters en Moses Mendelssohn en teenstander van Immanuel Kant en Johann Gottlieb Fichte.
Friedrich Nicolai | |
|---|---|
 Friedrich Nicolai. Skildery deur Ferdinand Collmann na aanleiding van Anton Graff (1790) | |
| Gebore | Christoph Friedrich Nicolai 18 Maart 1733 Berlyn |
| Sterf | 8 Januarie 1811 Berlyn |
| Beroep | Skrywer, publisis, boekhandelaar, streekshistorikus |
| Eggenoot | Elisabeth Macaria Schaarschmidt |
| Kinders | Agt kinders |
| Ouer(s) | Christoph Gottlieb Nicolai |
Nicolai was die seun van 'n boekhandelaar uit Halle wat hom in die vroeë 18de eeu in Berlyn gevestig het en bekendheid verwerf het as stigter van die Nicolaische Buchhandlung, 'n boekwinkel wat steeds bestaan.[2] As 'n jong uitgewer het hy die destydse generasie van intellektueles soos Lessing en die Joodse filosoof Mendelssohn bevorder wat van Berlyn vanaf 1750 'n leidende sentrum van die Verligting gemaak het.
Nicolai het voordeel getrek uit die verslapping van sensuur in Pruise en 'n verskeidenheid boeke en tydskrifte uitgegee wat van Berlyn 'n leidende sentrum van die Duitse uitgewerybedryf gemaak het, waaronder 110 uitgawes van sy tydskrif Allgemeine deutsche Bibliothek wat vanaf 1765 as die belangrikste publikasie van die Duitse Verligting gepubliseer is en waarin – met uitsondering van Johann Wolfgang von Goethe – die werke van alle belangrike destydse skrywers verskyn het.
Nicolai was die voorsitter van wetenskaplike en literêre debatte en verenigings soos die Montagsklub, terwyl sy boekwinkel in Brüderstraße 13 tot 'n kulturele sentrum van die Koninkryk Pruise ontwikkel het. Literêre en filosofiese salons en tydskrifte het 'n aktiewe rol in die groeiende nasionale Duitse beweging gespeel waarin die politieke aspirasies van die verligte burgery verwesenlik is.
Nicolai het daarnaas beduidende bydraes tot die ontwikkeling van die Duitse toneelkuns en taal gelewer. So het hy 'n inisiatief van die akteur Franz Schuch gesteun wat in 1764 die eerste Duitssprekende teater in Berlyn ingewy het – in 'n tyd toe die Duitse taal in Pruise deur die frankofiele heerser en koninklike hof algemeen geringgeskat is. As patriot en pragmatiese verligte het Nicolai in 1786 een van die vroegste en belangrikste werke oor die geskiedenis van Berlyn en Potsdam gepubliseer, die Beschreibung der königlichen Residenzstädte Berlin und Potsdam, aller daselbst befindlichen Merkwürdigkeiten, und der umliegenden Gegend – die eerste topografie wat aan wetenskaplike vereistes voldoen het en van 'n breedvoerige historiese inleiding oor die demografiese ontwikkeling en die ekonomiese opswaai in Pruise voorsien is.