Eiersel
’n Eiersel, of ovum, is die vroulike voortplantingsel (gameet). Dit kan meestal nie beweeg nie en is baie groter as die beweeglike spermsel (dit is met die blote oog sigbaar). Wanneer ’n spermsel ’n eiersel bevrug, word ’n diploïed (die sigoot) gevorm, wat vinnig tot ’n nuwe organisme ontwikkel.
Diere
wysigBy diere is die eiersel ook bekend as ’n ovum (meervoud: ovums of ova).[1] Dit is Latyn vir "eier" of "eiersel". By gewerweldes word eierselle vervaardig deur vroulike voortplantingskliere wat die eierstokke genoem word. ’n Paar eierselle is by soogdiere by geboorte reeds aanwesig en word deur oögenese ryp. White et al. keur die lank bestaande leerstelling af dat al die eierselle voor geboorte vervaardig word. Die span van die Vincentsentrum vir Voortplantingsbiologie, Massachusetts, in Boston het gewys oösietvorming vind plaas in die eierstokke van vroue van vrugbare ouderdomme.[2][3] (Oösiete is vroulike geslagselle wat 'n eiersel vorm.) Hierdie verslag weerspreek ’n basiese geloof sedert die 1950's dat vroulike soogdiere gebore word met ’n sekere voorraad eierselle wat deur die jare afneem en teen die menopouse op is.[4]
Soogdiere
wysigBy alle soogdiere, ook die mens, word die eiersel in die liggaam bevrug. Die menslike eierselle ontstaan uit primitiewe kiemselle in die eierstokke. Dit is die grootste selle in die menslike liggaam en sonder die gebruik van ’n mikroskoop sigbaar.[5] Dit het ’n deursnee van sowat 0,1 mm.[6]
Verwysings
wysig- ↑ "Ovum" in die HAT. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig). Besoek op 11 Desember 2019.
- ↑ White, Yvonne A R (26 Februarie 2012). "Oocyte formation by mitotically active germ cells purified from ovaries of reproductive-age women". Nature Medicine. 18 (3): 413–421. doi:10.1038/nm.2669. PMC 3296965. PMID 22366948.
- ↑ Woods, Dori C (18 April 2013). "Isolation, characterization and propagation of mitotically active germ cells from adult mouse and human ovaries". Nature Protocols. 8 (5): 966–988. doi:10.1038/nprot.2013.047. PMC 5545930. PMID 23598447.
- ↑ Massachusetts General Hospital. "Egg-producing stem cells isolated from adult human ovaries". ScienceDaily. Besoek op 28 Maart 2017.
- ↑ Alexander, Rachel; Davies, Mary-Ann; Major, Vicky; Singaram, S. Veena; Dale-Jones, Barbara (2006). X-kit Anatomy (in Engels). Pearson South Africa. p. 3. ISBN 978-1-86891-380-0.
- ↑ Alberts, Bruce; Johnson, Alexander; Lewis, Julian; Raff, Martin; Roberts, Keith; Walter, Peter (2002). "Eggs". Molecular Biology of the Cell (4th uitg.). New York: Garland Science. ISBN 0-8153-3218-1.
Eksterne skakels
wysig- The Ovarian Kaleidoscope Database se beskrywing van 1 800 gene wat by eierselfunksies betrokke is
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia