Pyrex

Pyrex (as handelsnaam meestal gestileer as PYREX) is 'n handelsmerk vir hittebestande borosilikaatglas wat hoofsaaklik in bak- en kookgerei asook laboratoriumtoerusting gebruik word. Ander moontlike toepassings is brilglas, teleskope en elektroniese komponente.

Die handelsmerk is in 1908 deur die Amerikaanse onderneming Corning Inc. ingevoer. Elf jaar later, op 27 Mei 1919, is Corning se Pyrex-glasformule gepatenteer.^[1]

Corning het die vervaardiging van Pyrex-kook- en bakgerei, wat oorspronklik van borosilikaatglas gemaak is, in 1998 gestaak en die handelsmerklisensie daarvoor aan lisensiehouers soos World Kitchen, LLC en International Cookware oorgedra.

Ter wille van kostebesparing word Pyrex-produkte, wat tans in die Verenigde State deur World Kitchen bemark word, intussen van getemperde glas (sodakalkglas) vervaardig - in teenstelling met markte buite Noord-Amerika wat deur International Cookware bedien word en waar vasgehou word aan die gebruik van duurder borosilikaat vir die vervaardigingsproses.

Die grootste borosilikaat-glasoond ter wêreld word deur die Franse onderneming International Cookware in sy aanleg in Châteauroux in die département Indre bedryf.^[2] International Cookware, wat oorspronklik deel uitgemaak het van die Franse ARC International-groep en sedert 2006 as Arc International Cookware (AIC) bekendgestaan het, is op 31 Januarie 2014 aan Amerikaanse beleggers verkoop^[3] en maak tans deel uit van Aurora Resurgence se beleggingsportefeulje.^[4]

International Cookware bemark as eksklusiewe lisensiehouer onder meer Pyrex-glaskook- en bakgerei op markte in Europa, die Midde-Ooste en Afrika.

22 jaar voordat Corning Inc. sy Pyrex-produklyn begin vervaardig het, is borosilikaatglas vir die eerste keer in 1893 deur die Duitse skeikundige en glastegnikus Otto Schott, die stigter en naamgewer van die bekende Duitse glasvervaardiger Schott AG, vervaardig. Schott het sy produk onder die naam Duran bemark.

In 1908 het Eugene Sullivan, die navorsingsdirekteur van Corning Glass Works, 'n borosilikaatglas met lae termiese uitsetting ontwikkel wat vir die vervaardiging van skokbestande lanterngloeilampe en batterybekers gebruik kon word. As doktorale student in Leipzig, Duitsland het Sullivan kennis gekry van Schott se borosilikaatglas.

Jesse Littleton, 'n fisikus en personeellid van Corning, het die potensiaal van borosilikaatglas as kookgerei raakgesien toe hy in 1913 vir sy vrou 'n kasserolbak gegee het wat hy vervaardig het deur 'n Nonexglas-batterybeker uitmekaar te haal. Nonexglas was 'n vroeë voorloper van Pyrex wat weens die gebruik van lood in sy formule nog nie geskik was vir die vervaardiging van bak- en kookgerei nie. Corning het die formule aangepas om 'n loodvrye variant te ontwikkel wat deur die Philadelphia Cooking School noukeurig getoets is.

In 1915, gedurende die Eerste Wêreldoorlog, is Pyrexglas-bak- en kookgerei as 'n Amerikaans-vervaardigde alternatief tot die Duitse Duranglas aan die publiek bekendgestel.^[5] Aanvanklik is die Pyrex-reeks in die Jordan Marsh-afdelingswinkel in Boston verkoop. Vier jaar later, in 1919, is 'n afsetsyfer van 4,5 miljoen eenhede behaal.

Pyrex-glas het in 1915 ook ingang gevind tot Amerikaanse laboratoriums. Glasware vir wetenskaplike toepassings is oorspronklik uit Duitsland ingevoer, maar as gevolg van die oorlog is die Verenigde State van dié invoere afgesny. Corning het die leemte in die mark met sy Pyrex-glas gevul, en danksy sy hoë gehalte is die meeste ingevoerde produkte kort voor lank deur Pyrex vervang. Tans word Corning se glasprodukte in laboratoriums dwarsoor die wêreld aangetref.

Wikimedia Commons bevat media in verband met Pyrex.

• (en) pyrex.eu - International Cookware
• (en) World Kitchen, LLC Geargiveer 15 April 2016 op Wayback Machine
• (en) Corning - Pyrex Labware