Lothar Neethling

Lothar Paul Neethling (29 Augustus 1935 ^[1]- 11 Julie 2005) was van 1971 tydens die Apartheidsera 'n generaal in die Suid-Afrikaanse polisie se forensiese eenheid. Neethling het die Forensiese Wetenskaplaboratorium self op die been gebring.

Neethling is in Augustus 1935 in Duitsland as Lothar Paul Tietz gebore en het na Suid-Afrika gekom as een van die 83 Duitse weeskinders wat ná die Tweede Wêreldoorlog op 8 September 1948 per skip in Kaapstad aangekom het. Die dertienjarige Lothar is deur die voorsitter van die Duitse Kinderfonds, dr J C Neethling, in Pretoria aangeneem.^[2]

In die 1970's is 'n klein chemiese wapenlaboratorium vanuit die Suid-Afrikaanse Polisie se forensiese laboratorium bedryf. Neethling het van 1977 navorsing oor traangas gedoen wat daarop gemik was om beter aanwendingsmeganismes vir skarebeheer te ontwikkel sowel as meer effektiewe gasse. Traangas was 'n belangrike wapen in die onderdrukking van die stryd teen apartheid wat voldoen het aan die staat se aanvanklike beginsel van “minimum geweld”. Die navorsing het teen 1982 gelei tot die standaardgebruik van nuwe traangasaërosols wat in sekere gevalle die tradisionele handgranaattipe traangashouers vervang het.^[3]

In 1989 het Dirk Coetzee, 'n voormalige bevelvoerder van die Suid-Afrikaanse Polisie se Vlakplaas-eenheid, in 'n onderhoud met die Afrikaanse anti-apartheid-koerant Vrye Weekblad aangevoer dat Neethling 'n chemiese middel aan hom verskaf het waarmee die studente-aktivis Sizwe Kondile verdoof is voordat hy geskiet en sy liggaam op 'n brandstapel tot as verbrand is. Die koerant het berig dat Neethling middels ontwikkel het wat teen anti-apartheidsaktiviste gebruik is en dat hy sodoende betrokke was by apartheidsmoordbendes. Die middels het bekend geword as Lothar se doepa. Neethling het Die Vrye Weekblad en die Weekly Mail vir laster gedagvaar. In die hooggeregshofsaak het regter Johan Kriegler ten gunste van die koerante beslis en generaal Neethling se eis van skadevergoeding ter bedrae van R1,5 miljoen verwerp. Neethling slaag egter in 'n appèlsaak (waarvan die uitspraak op 4 Desember 1993 gelewer is) daarin om Kriegler se uitspraak om te keer. Die Vrye Weekblad is beveel om R90 000 en Neethling se hofonkostes te betaal, wat uiteindelik bygedra het tot die ondergang van die koerant.^[4]

Coetzee het die bewering wat aan Vrye Weekblad gemaak is aan die Harmskommissie herhaal en weer tydens sy getuienis aan die Waarheid-en-versoeningskommissie.^[5] In September 1997 het Max du Preez, voormalige redakteur van die Vrye Weekblad, by die Brixtonse polisiestasie ook klagtes teen Neethling gelê weens beweerde sameswering tot moord, meineed en bedrog.^[6]

Neethling is in 2005 in Pretoria aan longkanker oorlede. Hy het twee doktorsgrade behaal en is in 1984 deur die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns, waarvan hy 'n lid was, met 'n erepenning van die Fakulteit Wetenskap en Tegniek vereer.^[7] Neethling het ook sewe medaljes van die Suid-Afrikaanse Polisie ontvang.^[8]