Kambrium
Die Kambrium is die eerste geologiese periode van die Paleosoïese Era, en het geduur van sowat 541 miljoen tot 485,4 miljoen jaar gelede. Dit is opgevolg deur die Ordovisium.[1] Die term is deur Adam Sedgwick gevestig, wat dit na Kambrië gernoem het, die klassieke naam van Wallis, waar rotse uit dié tydperk vir die eerste keer bestudeer is.[2]
Die Kambrium is uniek in die opsig dat goed herkenbare meersellige fossiele uit dié tydperk op groot skaal gevind is. Bekende voorbeeld is die trilobiete. In die voorafgaande periode, die Ediacarium word min fossiele gevind. Ons begrip van die Kambrium is dus beter as van baie latere periodes.[3]
In die Kambrium het ’n groot verandering ingetree in die lewe op aarde. Voorheen het net klein, eenvoudige en eensellige organismes bestaan. Ingewikkelde, meersellige organismes het geleidelik toegeneem in die miljoene jare net voor die Kambrium, maar dit is eers in laasgenoemde periode dat organismes wat maklik fossiele vorm, algemeen geword het.[4] Die vinnige diversifikasie van lewensvorme in die Kambrium met harde, fossiliseerbare liggaamsdele, bekend as die Kambriese ontploffing, het die eerste verteenwoordigers van talle filums tot gevolg gehad waaruit moderne groepe spesies ontstaan het soos weekdiere en geleedpotiges. Daar is gedink dat die oorgang van Ediacarium na Kambrium met 'n groot uitwissing gepaard gegaan het omdat die fossiele wat gevind word sterk verskil, maar daaroor stem navorsers nie saam nie. Moontlik is dit net gesigsbedrog.[5]
Terwyl ’n uiteenlopende lewe in die oseane bestaan het, was die land redelik leweloos.[6] Die grootste deel van die kontinente was waarskynlik droog en rotsagtig weens ’n gebrek aan plante.
Die Federale Geografiese Datakomitee van die VSA gebruik die simbool <Є> om die Kambriese periode voor te stel.[7]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Stratigraphic Chart 2012" (PDF). International Stratigraphic Commission. Besoek op 9 November 2012.
- ↑ Sedgwick, A. (1852). "On the classification and nomenclature of the Lower Paleozoic rocks of England and Wales". Q. J. Geol. Soc. Land. 8: 136–138. doi:10.1144/GSL.JGS.1852.008.01-02.20
- ↑ Orr, P. J.; Benton, M. J.; Briggs, D. E. G. (2003). "Post-Cambrian closure of the deep-water slope-basin taphonomic window". Geology 31 (9): 769–772. Bibcode:2003Geo....31..769O. doi:10.1130/G19193.1. Besoek op 2008-06-28.
- ↑ Butterfield, N. J. (2007). "Macroevolution and macroecology through deep time". Palaeontology 50 (1): 41–55.doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00613.x
- ↑ There is no such thing as the ‘Ediacara Biota’ Breandán Anraoi MacGabhann Geoscience Frontiers 5(1), Januarie 2014, blss 53-62
- ↑ Schieber, 2007, pp. 53–71.
- ↑ Federal Geographic Data Committee, red. (Augustus 2006). FGDC Digital Cartographic Standard for Geologic Map Symbolization FGDC-STD-013-2006 (PDF). U.S. Geological Survey for the Federal Geographic Data Committee. p. A–32–1. Besoek op 23 Augustus 2010.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir Kambrium.
| Proterosoïkum | Fanerosoïese Eon | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Neoproterosoïkum | Paleosoïese Era | Mesosoïese Era | Kainosoïese Era | |||||||||
| Ediacarium | Kambrium | Ordovisium | Siluur | Devoon | Karboon | Perm | Trias | Jura | Kryt | Paleogeen | Neogeen | Kwartêr |
