संस्कृत

古典借詞，源自梵語 संस्कृत (saṃskṛtá, “完备的”)。

• (德里) 國際音標^(幫助): /sən.skɾɪt̪/, [sɐ̃n.skɾɪt̪]

• 音频：

  (檔案)

संस्कृत (sanskŕt) f (烏爾都語寫法 سنسکرت)

1. 梵语

संस्कृत (sanskŕt) (無屈折)

1. 完美的，高雅的

古典借詞，源自梵語 संस्कृत (saṃskṛtá, “完备的”)。

• 國際音標^(幫助): /səus.kɾut̪/, [səus.kɾuːt̪]

संस्कृत (sauskrut) ?

1. 梵语

• Berntsen, Maxine, “संस्कृत”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies, 1982-1983.

古典借詞，源自梵語 संस्कृत (saṃskṛtá, “完备的”)。

• 國際音標^(幫助): [sʌ̃skŕt̪ʌ]
• 國際音標^(幫助): [sʌ̃skɾit̪]

संस्कृत (sãskŕta)

1. 梵语

संस्कृत 的變格
	單數
主格	संस्कृत (sãskŕt)
賓格	संस्कृतलाई (sãskŕtlāī)
工具格	संस्कृतले (sãskŕtle)
與格	संस्कृतलाई (sãskŕtlāī)
奪格	संस्कृतबाट (sãskŕtbāṭa)
屬格	संस्कृतको (sãskŕtko)
方位格	संस्कृतमा (sãskŕtmā)
注釋:： -को (-ko)在所接名詞不同時，會發生變化： 後接名詞複數時，變為-का (-kā)。 後接陰性名詞時，變為-की (-kī)。

源自सम्- (sam-, “完整的，不分散的，一起的”) +‎ स्कृ (skṛ, “做”) +‎ -त (-ta, 形容词化后缀)。

• (吠陀) 國際音標^(幫助): /s̪ɐ̃s̪.kr̩.t̪ɐ́/, /s̪ɐ̃́s̪.kr̩.t̪ɐ/
• (古典梵語) 國際音標^(幫助): /ˈs̪ɐs̪.kr̩.t̪ɐ/

संस्कृत (saṃ-skṛtá, sáṃ-skṛta)

1. 一起的，成型的，完全的
   • c. 200 CE, Lalitavistara Sūtra
2. 就绪的，完善的，万全的，完备的
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
3. 煮熟的
   • c. 400 BCE, Mahābhārata
   • c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa
   • c. 700 CE – 900 CE, Bhāgavata Purāṇa
4. 净化过的，圣洁的
   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa
5. 高雅的，高尚的，雅致的（尤指“精致”的语言，如梵语，和各种白话方言相对）
   • c. 200 BCE – 200 CE, Manusmṛti
   • c. 400 BCE, Mahābhārata
6. (佛教) 本詞語需要翻譯為漢語。請協助添加，並移除{{rfdef}}模板。

संस्कृत (saṃskṛta)的陽性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	संस्कृतः saṃskṛtaḥ	संस्कृतौ / संस्कृता¹ saṃskṛtau / saṃskṛtā¹	संस्कृताः / संस्कृतासः¹ saṃskṛtāḥ / saṃskṛtāsaḥ¹
呼格	संस्कृत saṃskṛta	संस्कृतौ / संस्कृता¹ saṃskṛtau / saṃskṛtā¹	संस्कृताः / संस्कृतासः¹ saṃskṛtāḥ / saṃskṛtāsaḥ¹
賓格	संस्कृतम् saṃskṛtam	संस्कृतौ / संस्कृता¹ saṃskṛtau / saṃskṛtā¹	संस्कृतान् saṃskṛtān
工具格	संस्कृतेन saṃskṛtena	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtābhyām	संस्कृतैः / संस्कृतेभिः¹ saṃskṛtaiḥ / saṃskṛtebhiḥ¹
與格	संस्कृताय saṃskṛtāya	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtābhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtebhyaḥ
奪格	संस्कृतात् saṃskṛtāt	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtābhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtebhyaḥ
屬格	संस्कृतस्य saṃskṛtasya	संस्कृतयोः saṃskṛtayoḥ	संस्कृतानाम् saṃskṛtānām
方位格	संस्कृते saṃskṛte	संस्कृतयोः saṃskṛtayoḥ	संस्कृतेषु saṃskṛteṣu
備注	¹吠陀

Module:Sa-decl第240行Lua错误：No declension class could be detected. Please check the lemma form or specify the declension.

संस्कृत (saṃskṛta)的中性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	संस्कृतम् saṃskṛtam	संस्कृते saṃskṛte	संस्कृतानि / संस्कृता¹ saṃskṛtāni / saṃskṛtā¹
呼格	संस्कृत saṃskṛta	संस्कृते saṃskṛte	संस्कृतानि / संस्कृता¹ saṃskṛtāni / saṃskṛtā¹
賓格	संस्कृतम् saṃskṛtam	संस्कृते saṃskṛte	संस्कृतानि / संस्कृता¹ saṃskṛtāni / saṃskṛtā¹
工具格	संस्कृतेन saṃskṛtena	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtābhyām	संस्कृतैः / संस्कृतेभिः¹ saṃskṛtaiḥ / saṃskṛtebhiḥ¹
與格	संस्कृताय saṃskṛtāya	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtābhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtebhyaḥ
奪格	संस्कृतात् saṃskṛtāt	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtābhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtebhyaḥ
屬格	संस्कृतस्य saṃskṛtasya	संस्कृतयोः saṃskṛtayoḥ	संस्कृतानाम् saṃskṛtānām
方位格	संस्कृते saṃskṛte	संस्कृतयोः saṃskṛtayoḥ	संस्कृतेषु saṃskṛteṣu
備注	¹吠陀

संस्कृत (saṃ-skṛtá) m

1. 三类受到洗礼之人之一
2. 有教养的人
3. 规则派生词

संस्कृत (saṃskṛtá)的陽性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	संस्कृतः saṃskṛtáḥ	संस्कृतौ / संस्कृता¹ saṃskṛtaú / saṃskṛtā́¹	संस्कृताः / संस्कृतासः¹ saṃskṛtā́ḥ / saṃskṛtā́saḥ¹
呼格	संस्कृत sáṃskṛta	संस्कृतौ / संस्कृता¹ sáṃskṛtau / sáṃskṛtā¹	संस्कृताः / संस्कृतासः¹ sáṃskṛtāḥ / sáṃskṛtāsaḥ¹
賓格	संस्कृतम् saṃskṛtám	संस्कृतौ / संस्कृता¹ saṃskṛtaú / saṃskṛtā́¹	संस्कृतान् saṃskṛtā́n
工具格	संस्कृतेन saṃskṛténa	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtā́bhyām	संस्कृतैः / संस्कृतेभिः¹ saṃskṛtaíḥ / saṃskṛtébhiḥ¹
與格	संस्कृताय saṃskṛtā́ya	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtā́bhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtébhyaḥ
奪格	संस्कृतात् saṃskṛtā́t	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtā́bhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtébhyaḥ
屬格	संस्कृतस्य saṃskṛtásya	संस्कृतयोः saṃskṛtáyoḥ	संस्कृतानाम् saṃskṛtā́nām
方位格	संस्कृते saṃskṛté	संस्कृतयोः saṃskṛtáyoḥ	संस्कृतेषु saṃskṛtéṣu
備注	¹吠陀

संस्कृत (saṃ-skṛtá) n

1. 准备，预备；准备好的祭品
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
   • Tittiri, Taittirīya Saṃhitā
   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa
2. 神圣的习俗
   • MW
3. 梵语
   • c. 200 BCE – 200 CE, Bharata Muni, Nāṭya Śāstra
   • c. 900 CE, Dhanañjaya, Daśarūpa
   • Rasikasarvasva in Narayana on Gitagovinda 5.2:

     संस्कृतात् प्राकृतम् इष्टम् ततोऽपभ्रंशभाषणम्।

     saṃskṛtāt prākṛtam iṣṭam tato’pabhraṃśabhāṣaṇam.

4. (佛教) 本詞語需要翻譯為漢語。請協助添加，並移除{{rfdef}}模板。
   • Mmk 25.5:

     भावश् च यदि निर्वाणं निर्वाणं संस्कृतं भवेत् ।
     नसंस्कृतो हि विद्यते भावः क्व चन कश् चन ॥

     bhāvaś ca yadi nirvāṇaṃ nirvāṇaṃ saṃskṛtaṃ bhavet .
     nasaṃskṛto hi vidyate bhāvaḥ kva cana kaś cana .

   • Vajracch 32:

     तारका तिमिरं दीपो मायावश्याय बुद्बुदः ।
     सुपिनं विद्युद् अभ्रं च एवं द्रष्टव्य संस्कृतम् ॥

     tārakā timiraṃ dīpo māyāvaśyāya budbudaḥ .
     supinaṃ vidyud abhraṃ ca evaṃ draṣṭavya saṃskṛtam .

संस्कृत (saṃskṛtá)的中性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	संस्कृतम् saṃskṛtám	संस्कृते saṃskṛté	संस्कृतानि / संस्कृता¹ saṃskṛtā́ni / saṃskṛtā́¹
呼格	संस्कृत sáṃskṛta	संस्कृते sáṃskṛte	संस्कृतानि / संस्कृता¹ sáṃskṛtāni / sáṃskṛtā¹
賓格	संस्कृतम् saṃskṛtám	संस्कृते saṃskṛté	संस्कृतानि / संस्कृता¹ saṃskṛtā́ni / saṃskṛtā́¹
工具格	संस्कृतेन saṃskṛténa	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtā́bhyām	संस्कृतैः / संस्कृतेभिः¹ saṃskṛtaíḥ / saṃskṛtébhiḥ¹
與格	संस्कृताय saṃskṛtā́ya	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtā́bhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtébhyaḥ
奪格	संस्कृतात् saṃskṛtā́t	संस्कृताभ्याम् saṃskṛtā́bhyām	संस्कृतेभ्यः saṃskṛtébhyaḥ
屬格	संस्कृतस्य saṃskṛtásya	संस्कृतयोः saṃskṛtáyoḥ	संस्कृतानाम् saṃskṛtā́nām
方位格	संस्कृते saṃskṛté	संस्कृतयोः saṃskṛtáyoḥ	संस्कृतेषु saṃskṛtéṣu
備注	¹吠陀

• 巴利語: saṅkhata
• → 奧利亞語: ସଂସ୍କୃତ (sôṁskrutô)
• → 藏語: ལེགས་སྦྱར (legs sbyar) (仿譯詞)

• “संस्कृत” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 571.
• Monier Williams (1899)，“संस्कृत”，A Sanskrit–English Dictionary, […]，new版，Oxford：At the Clarendon Press，OCLC 458052227，第 1120 頁
• Template:R:MCD
• Horace Hayman Wilson, A dictionary in Sanscrit and English, 2nd ed., Calcutta: Education Press, Circular Road, 1832, page 877
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985年)，“sáṁskr̥ta (13039)”，A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages [印度-雅利安語族對比詞典]，倫敦：牛津大學出版社