Jerzy Józef Leszczyński (ID: psb.28422.11)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. LESZCZYŃSKI Bolesław (1837-1918) aktor, reżyser 1°
2. LESZCZYŃSKA Honorata (1864-1937) aktorka. 1°
3. PANCEWICZ Leokadia (1888-1974) aktorka 1°
4. RAPACKI Wincenty (1840-1924) aktor, reżyser, dyrektor teatru, literat 2°
5. SCHILLER Leon Jerzy (1887-1954) reżyser, dyrektor teatru 3°
6. RAPACKI Wincenty (1865-1943) aktor, śpiewak, literat 3°
7. RAPACKI Józef (1871-1929) malarz, litograf 3°
8. POPIEL Jan Sykstus (1821-1883) tancerz, pedagog 3°
9. MODRAKOWSKA Maria Ludmiła (1896-1965) Śpiewaczka, pedagog 3°
10. JACKOWSKI Tadeusz Kryspin (1859-1924) działacz rolniczy 3°
11. HOFFMAN Kazimierz (1842-1911) kompozytor, pianista, dyrygent 4°
12. SCHILLER Irena (1906-1967) psycholog, historyk teatru 4°
13. POPIEL Romana (1849-1933) aktorka 4°
14. MODRAKOWSKI Jerzy Leopold (1875-1945) profesor farmakologii, rektor UW 4°
15. MAJERANOWSKA Honorata Anna (ok. 1828-1901) śpiewaczka, aktorka, pedagog 4°
16. JACKOWSKI Maksymilian (1815-1905) działacz wielkopolski 4°
17. GLUZIŃSKI Franciszek Maciej (1823-1899) lekarz 4°
18. SZCZEPAŃSKI Kazimierz (1863- przed 1930) działacz socjalistyczny 5°
19. PTASZYCKI Tadeusz (1908-1980) inżynier architekt i urbanista 5°
20. PTASZYCKA Anna Jadwiga (1911-1967) inżynier architekt i urbanista 5°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  LESZCZYŃSKI Jerzy Józef (6 II 1884 Warszawa - 9 VII 1959 Warszawa), aktor, reżyser
  Był synem => Bolesława L. i => Honoraty L. z Rapackich, mężem Izydory z Schillerów, używającej pseud. scen. Anna Belina (ślub 28 VI 1905 w Krakowie), później aktorki Leokadii Pancewicz (ślub 18 XII 1924 w Warszawie). Do szkoły chodził w Krakowie, potem w Warszawie, gdzie mieszkał z rodzicami od 1895. Uczęszczał do Klasy Dramatycznej przy Warsz. Tow. Muzycznym, ale jej nie ukończył, ponieważ bez zgody kierownictwa szkoły organizował przedstawienia z udziałem swych kolegów (m.in. w Siedlcach). Debiutował w małej roli w czerwcu 1902 w warsz. t. ogr. Bagatela jako aktor zespołu H. Grabińskiego, z którym wyjechał na następny sez. do Łodzi. 9 VI 1903 debiutował w WTR w roli Zdzisia Komornickiego („W odmęcie"), ale nie został zaangażowany i wyjechał z Warszawy. 22 VIII 1903 wystąpił po raz pierwszy w t. krak. jako Rycerz („Bolesław Śmiały"); zaangażowany na stałe, pracował tu przez dziewięć sezonów. W 1910 występował gościnnie w T. Nowym w Warszawie. W 1912 został zaangażowany przez A. Szyfmana i uczestniczył w objeździe jego zespołu odwiedzając m.in. Kijów, Mińsk Litewski i Petersburg; od 29 I 1913 do końca sez. 1913/14 występował z tym zespołem w nowo otwartym T. Polskim w Warszawie. Wybuch I wojny światowej zastał go w Sopocie, skąd przez Berlin przedostał się do Krakowa. Od grudnia 1914 do stycznia 1916 grał w krak. T. im. Słowackiego. Od 1916 stale występował w Warszawie: w T. Polskim (pierwsza poł. 1916, 1918-21, 1922/23, 1924/25, 1926-31). T. Letnim (1916-17, 1926), T. Rozmaitości (1917-18), T. Komedia (1924), T. Narodowym (1925/26, 1931-34), od 1934 na scenach TKKT. W tym okresie wyjeżdżał również na występy gościnne, m.in. do Krakowa (1916, 1921, 1925, 1930 - T. im. Słowackiego), Katowic (1925) i Lwowa (1926). Podczas II wojny świat. wystąpił w jednej roli w T. Miasta Warszawy, ale zorientowawszy się w jego charakterze więcej z t. jawnymi nie współpracował i był kelnerem w kawiarni „U aktorek”. Po powstaniu warsz. znalazł się w Krakowie i już od marca 1945 występował w T. im. Słowackiego. W 1946 był na występach gościnnych w T. Wojska Polskiego w Łodzi i w T. im. Wyspiańskiego w Katowicach. W sez. 1947/48 występował w T. Powszechnym TUR i T. im. Słowackiego w Krakowie, potem w Warszawie: w sez. 1948/49 w T. Rozmaitości, a od 1949 do końca życia w T. Polskim. W 1954 wyjeżdżał z zespołem T. Polskiego na występy gościnne do Moskwy i Kijowa, a w 1955 z zespołem krak. T. im. Słowackiego do Paryża. Dwukrotnie obchodził jubileusze, oba w Warszawie: 19 X 1933 trzydziestolecia, a 12 VII 1952 pięćdziesięciolecia pracy scenicznej. Występował w kilku filmach, a w 1956 przygotowano film dokumentalny o nim. Wysoki, świetnie zbudowany, smagły brunet o wrodzonym wdzięku i niepowszedniej elegancji, szybko się wybił w t. krak. w rolach amantów. „Tak piękny jak on mógł być tylko Wilde lub Douglas” - wspominał L. Schiller. „Był dla nas królem i wyrocznią mody”. W młodości żywo interesował się najnowszymi zdobyczami realizmu, co łączono z wpływem jego dziadka, W. Rapackiego. Pierwszą wybitną rolą, jaką odegrał w t. krak., był oryginalnie ujęty Pan Młody w „Weselu” (1905). Za swego mistrza uważał wówczas K. Kamińskiego, „choć akceptował tylko cząstkę jego wspaniałej doktryny realistycznej” (L. Schiller). Charakteryzował się z umiarem, kult stylu równoważył w nim zainteresowania charakterologiczne; tę cechę przypisywano z kolei wpływowi jego rodziców.
  Nie był tak wszechstronny jak jego ojciec. „Demoniczność nie leży w jego naturze” - orzekł K. Irzykowski ujrzawszy w jego wykonaniu Mefista („Faust"), choć w całości rolę ocenił pozytywnie: L. miał jego zdaniem „ów humor wyższości, którym Goethe obdarzył swego diabła”. Z temperamentu aktor komediowy, podbił Warszawę w 1913 rolą Bardosa („Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale"). Ta kreacja dała mu w stolicy popularność: „ogłupiałam z zachwytu nad młodym Jerzym Leszczyńskim” - napisała o niej M. Dąbrowska („Warszawa naszej młodości”, Warszawa 1954, s. 58). Jednak jeszcze tego samego roku zaskoczył publiczność warsz. świetną rolą Marka Antoniusza („Juliusz Cezar"). Tu wyzyskał atuty, z których słynął potem do końca życia: piękny głos, świetną dykcję, poczucie frazy, rytmu i plastyki, imponującą sylwetkę „z głową jak z posągu stojącego na Kapitolu” (L.H. Morstin). Odtąd cieszył się opinią aktora o bardzo szerokiej skali. W istocie odnosił sukcesy w nader różnorodnych rolach, jak np. Wysocki („Noc listopadowa"), Mulej („Książę Niezłomny"), tyt. role w „Koriolanie” i „Cyranie de Bergerac” (za tę otrzymał franc. Legię Honorową), a jednocześnie jako znakomity amant farsowy. Do najlepszych ról komediowych L. należały: Zbyszko („Moralność pani Dulskiej") i Figaro („Wesele Figara"). Różnorodne były także jego sukcesy po II wojnie świat.: Wistowski („Grube ryby"), Król („Mazepa"), Łęcki („Lalka").
  Od dzieciństwa wzrastał w kulcie Fredry. „Fredrę, a zwłaszcza „Zemstę” - wyznał w pamiętniku - umiałem wcześniej niż pacierz”. Jako aktor gorliwie podtrzymywał ten kult, walcząc o czystość stylu fredrowskiego, wypowiadając się wielokrotnie w tej sprawie w mowie i w piśmie. Uchodził też za jednego z najlepszych znawców wiersza w komediach Fredry. Sam mówił go wg określenia Boya „brylantowo”, powszechnie uważany za jednego z najlepszych wykonawców Fredry. Jego dorobek obejmował w tej dziedzinie piętnaście ról. W niektórych komediach zmieniał role w miarę upływu lat, jak np. w „Zemście”, w której grał kolejno Wacława, Papkina i Cześnika. Jego najsłynniejszą kreacją fredrowską był Gucio („Śluby panieńskie"), grany po raz pierwszy w T. Rozmaitości (1917), potem w T. Narodowym (1926), T. Małym (1929), po raz ostatni w T. Narodowym (1936), „z nieporównaną werwą oraz ową maestrią w podaniu każdej frazy, która wywołuje raz po raz oklaski"; było to, jak twierdził Boy, zdumiewające „skojarzenie pustoty i uczucia, wykwintu i tężyzny, refleksji i ognia”. Trzykrotnie sam reżyserował „Śluby panieńskie": w 1926 w T. Narodowym, w 1947 w krak. T. Powszechnym i w 1950 w T. Ziemi Opolskiej. Na swoim jubileuszu w 1933 wystąpił po raz pierwszy w roli Cześnika („Zemsta"). Grał ją też kilkakrotnie po II wojnie świat. (m.in. w 1945 i 1955 w Krakowie). Fragmenty swych wspomnień publikował w czasopismach, a także w książce „Z pamiętnika aktora” (Warszawa 1958).
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.14517.1
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.16746.6
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.4941.4
  Epitafium na cm. Powązkowskim:
  Ś.P.
  JERZY
  LESZCZYŃSKI
  AKTOR
  1884 1959
  
  Polski Słownik Biograficzny t. 17 str. 100: psb.15073.5
  Polski Słownik Biograficzny t. 17 str. 112: psb.15081.7
  Polski Słownik Biograficzny t. 17 str. 120: psb.15088.1
  Polski Słownik Biograficzny t. 25 str. 118: psb.21594.8
  Polski Słownik Biograficzny t. 35 str. 467: psb.28422.11
  S. Łoza, Czy wiesz kto to jest, Warszawa 1938 - loza.2399
  S. Łoza, Czy wiesz kto to jest, Warszawa 1938 - loza.3122x

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Potomkowie - Drzewo
  
  
• Kuzyni
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim