Repolonizacja banków, przemysł ciężki, gry wideo, blockchain. To pomysł PiS-u na gospodarkę. Co proponuje konkurencja?

Ogłaszamy Piątkę Gazeta.pl. Dziennikarze portalu będą codziennie opisywać inne zagadnienia – ważne dla Polaków, ale jednocześnie takie, o których politycy niekoniecznie chcą mówić przed październikowymi wyborami do Sejmu i Senatu. W poniedziałek służba zdrowia, we wtorek edukacja, w środę pieniądze, w czwartek Kościół i w piątek oczywiście ekologia – to tematy, którymi na co dzień żyją Polacy. Pokażemy ludzką stronę każdego tematu, damy głos ekspertom, przedstawimy liczbowy aspekt rozwiązywania problemów, a także sprawdzimy, co najważniejsze ugrupowania mają do zaproponowania wyborcom.

Przeczytaj wszystkie teksty z Piątki Gazeta.pl>>

Żeby dowiedzieć się, jak poszczególne partie (czy też komitety wyborcze) diagnozują problemy szeroko rozumianej gospodarki i w jaki sposób planują poradzić sobie z wyzwaniami na tym polu, zajrzeliśmy do ich programów wyborczych. Poniżej znajdziecie kluczowe obietnice każdej formacji.

Zjednoczona Prawica

Najważniejsze obietnice wyborcze dotyczące gospodarki:

1. Dalsza repolonizacja sektora bankowego w sytuacji, gdy trafią się ku temu sprzyjające warunki rynkowe.
2. Wsparcie przemysłu ciężkiego, zwłaszcza zakładów znajdujących się "na terenach zmarginalizowanych", ale wciąż mających "niewykorzystany potencjał rozwojowy". Wsparcie miałoby mieć przede wszystkim formę zleceń związanych z modernizacją armii.
3. Dalsza reindustrializacja polskiej gospodarki. Ważnym elementem tego procesu ma być "transformacja cyfrowa, automatyzacja i robotyzacja procesów przemysłowych”.
4. Indywidualnie sprofilowany rozwój poszczególnych regionów kraju. Programy rozwojowe będą kierowane zwłaszcza do najbardziej zagrożonych wykluczeniem lub już wykluczonych ośrodków miejskich i wiejskich.
5. Pakiet dla Miast Średnich, czyli wsparcie ośrodków pokrzywdzonych wskutek transformacji gospodarczej i reformy samorządowej. Do 2023 roku rząd planuje przeznaczyć na ten cel 3 mld zł. "Z Pakietem dla Miast Średnich będzie korespondować Program wzmacniania szans rozwojowych obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją. Celem realizacji Programu będzie osiągnięcie rozwoju gospodarczego poprzez wsparcie przedsiębiorczości i inwestycji prywatnych".
6. Rozwój Polski Wschodniej, a więc województw podkarpackiego, lubelskiego, podlaskiego, warmińsko-mazurskiego i świętokrzyskiego.
7. Program dla Bieszczad, czyli 800 mln zł z budżetu unijnego i budżetu państwa na rozwój tego regionu. Kwota zostanie zainwestowana w regionie do 2023 roku.
8. Ponad 1,1 mld zł w kadencji 2019-23 na inwestycje w gospodarkę i przedsiębiorstwa.
9. Wsparcie małych przedsiębiorców, obniżenie ich obciążeń wobec ZUS. "Naszym celem jest powiązanie płaconej przez nich składki z osiąganym dochodem, z zachowaniem odpowiedzialności i troski o obecne i przyszłe ich świadczenia".
10. Czterokrotne (z 250 tys. do 1 mln euro rocznych przychodów) podniesienie kwoty, do której polskie firmy mogą ryczałtowo rozliczać PIT. Ze zmian skorzysta nawet 150 tys. polskich firm. Rocznie dzięki nowym przepisom mają zaoszczędzić nawet 700 mln zł. W przyszłości próg zastosowania ryczałtu ma zostać podniesiony do 2 mln euro rocznie.
11. Fundacja rodzinna, czyli zadbanie o rodzinne biznesy. "Fundacja rodzinna będzie posiadała i zarządzała majątkiem przedsiębiorcy (przede wszystkim majątkiem wielkich rozmiarów), a zyski z tego majątku przekazywała członkom najbliższej rodziny założyciela fundacji lub innym wskazanym przez niego osobom, zapewniając im środki utrzymania".
12. Wprowadzenie nowej ordynacji podatkowej. W perspektywie kolejnych lat także nowych ustaw o: podatkach dochodowych, opodatkowaniu rent i wynagrodzeń, zyskach kapitałowych i (uproszczonej) podatkowej regulacji o działalności gospodarczej.
13. W sytuacji, gdy przedsiębiorca prowadzi kilka podmiotów, składki pobierane będą od niego tylko raz. Warunkiem ma być to, że wysokość uiszczonej składki w przynajmniej jednym z podmiotów powinna zapewniać osiągnięcie emerytury minimalnej.
14. Zniesienie opłat skarbowych w sektorze prywatnym i publicznym. Ponadto rząd zamierza podjąć "działania zmierzające do dalszej redukcji czynności administracyjnych wymagających żmudnych procedur i dodatkowych opłat".
15. Objęcie obniżoną stawką CIT (9 proc.) większej liczby przedsiębiorców. "Limit przychodów dla małego podatnika zostanie podniesiony z 1,2 do 2 mln euro".
16. Wiedza jako strategiczny zasób polskiej gospodarki. Ma m.in. gwarantować transfer know-how do lokalnej gospodarki z centrów B+R zagranicznych firm zatrudniających Polaków. Powstanie m.in. Cyfrowa Platforma Edukacyjna (CPE), która będzie oferować "wysokiej jakości wiedzę, w tym obowiązkowe programy edukacyjne".
17. Położenie nacisku na innowacyjne i zaawansowane technologicznie obszary takie jak "sztuczna inteligencja, Internet Rzeczy, Big Data, cybertechnologia czy robotyka". "Doprowadzimy do stworzenia w Polsce do 2025 roku ponad 700 firm działających w obszarze sztucznej inteligencji oraz inwestycji w wysokości ok. 9,5 mld zł".
18. Wirtualne Instytuty Badawcze. Trzy tego rodzaju instytucje powstaną w Polsce "w ciągu najbliższych lat". Każdy będzie mieć inną specjalizację technologiczną w obszarze sztucznej inteligencji. Instytuty zostaną zorganizowane jako niezależne firmy nastawione na zysk. Będą "współpracować z instytucjami rządowymi, branżami gospodarki, start-upami i inkubatorami w celu rozwoju badań, ich wsparcia, absorpcji i komercjalizacji".
19. Więcej inwestycji w sektor innowacji. "Do 2023 roku za pośrednictwem Polskiego Funduszu Rozwoju zamierzamy zainwestować w innowacyjne spółki na różnych etapach rozwoju ponad 2,5 mld zł środków publicznych, a po uwzględnieniu środków prywatnych - ponad 4 mld zł".
20. Zwiększenie cyfryzacji polskiej gospodarki. Państwo zamierza wspierać rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych w przedsiębiorstwach. "Podejmiemy działania mające na celu zwiększenie nakładów na upowszechnienie wykorzystania systemów informatycznych, wsparcie przestawiania firm na cyfrowy łańcuch dostaw i wprowadzenie technologii do codziennej działalności oraz zwiększenie transakcyjności online".
21. Innowacyjność w administracji. "Będziemy kontynuować rozwój e-usług oraz sztucznej inteligencji i blockchain, rozwijać usługi mobilne, dostosowując je do oczekiwań obywateli".
22. Stymulowanie rozwoju sektorów kreatywnych m.in. poprzez ulgi podatkowe na produkcję kulturowych gier wideo. "Celem tego mechanizmu jest zwiększenie konkurencyjności polskiego sektora gier wideo na arenie międzynarodowej oraz przyciąganie inwestycji zagranicznych w sektorze".
23. Powstanie Polskie Centrum Gospodarki Kreatywnej. Jego zdaniem będzie "budowanie długofalowej i kompleksowej polityki wsparcia branż kreatywnych". Utworzone zostanie również Centrum Gier Wideo, które "przyczyni się do umacniania pozytywnego wizerunku polskiej branży gier wideo jako prężnie rozwijającej się gałęzi gospodarki i kultury”.
24. Dywersyfikacja geograficzna i sektorowa polskiego eksportu tak, żeby był w mniejszym stopniu zależny od wahań koniunkturalnych gospodarek naszych partnerów z Unii Europejskiej.

Koalicja Obywatelska

Najważniejsze obietnice wyborcze dotyczące gospodarki:

1. Płaca minimalna w wysokości 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni rok.
2. Zmniejszenie obciążeń pracy (PIT, ZUS, NFZ) po stronie pracowników do maksimum 35 proc. pobieranego wynagrodzenia.
3. Dopłaty do pensji dla najmniej zarabiających. Program obejmie osoby zarabiające poniżej 4,5 tys. zł brutto miesięcznie. Dopłaty wyniosą nawet 600 zł w skali miesiąca.
4. Wpływy z podatku PIT zostaną w całości przekazane samorządom. "Samorządy uzyskają także prawo do konkurowania między sobą kwotą wolną od podatku".
5. Zniesienie zakazu handlu w niedziele. Jednocześnie wprowadzona zostanie gwarancja przynajmniej dwóch wolnych niedziel w miesiącu dla wszystkich pracowników.
6. Zniesienie ustawowych ograniczeń podkopujących konkurencyjność polskiej gospodarki - np. "Apteka dla aptekarza".
7. Ułatwienie pracującym, którzy skończyli 30. rok życia podniesienia kwalifikacji zawodowych lub przebranżowienia. "Minister odpowiedzialny za rynek pracy określi listę szkoleń zawodowych objętych dofinansowaniem. Państwo będzie opłacać szkolenia trwające od roku do 3 lat oraz przyzna wynagrodzenie w wysokości płacy minimalnej dla zakwalifikowanych uczestników programu".
8. Zwolnienie emerytury z podatku PIT w przypadku emerytów dalej aktywnych zawodowo. "Jeśli natomiast osoba pracująca nie będzie pobierała emerytury, jej pensja zostanie zwolniona ze wszystkich składek z wyjątkiem składki zdrowotnej. Dodatkowo ze składki zostanie zwolniony także pracodawca pod warunkiem, że połowa tej oszczędności trafi do pracownika".
9. "Premia emerytalna" za długi staż pracy. Dzięki temu Polacy nabędą akcje spółek Skarbu Państwa. Staż 40 lat pracy przełoży się na pakiet akcji o wartości 10 tys. zł; staż 50-letni to akcje warte 20 tys. zł.
10. Państwo będzie ułatwiać zmianę miejsca zamieszkania w związku z podjęciem nowej pracy w innej części kraju. Z budżetu państwa opłacona zostanie przeprowadzka całej rodziny do innej miejscowości i to niezależnie od wieku osoby podejmującej tę pracę.
11. Przebudowa podatku CIT na wzór estoński. "Firmy będą płacić podatek od zysku dopiero wtedy, gdy będą się nim dzielić ze swoimi inwestorami. Nie będą natomiast odprowadzać tego podatku dopóty, dopóki zysk będzie pozostawał w firmie, służąc jej rozwojowi".
12. Niższe składki ZUS dla przedsiębiorców. Podstawą ich wyliczenia będzie wynagrodzenie minimalne.
13. Zasiłek chorobowy dla kobiet w ciąży finansowany od samego początku przez państwo (aktualnie państwo przejmuje jego finansowanie po upływie 33 dni). Celem jest poprawa sytuacji kobiet na rynku pracy i umożliwienie im zakładania rodziny bez szkody dla kariery zawodowej.
14. Koniec wstrzymywania przez państwo zwrotu VAT-u dla przedsiębiorców. "(...) jeśli zajdzie konieczność dodatkowej weryfikacji płatnika, nie będzie opóźnienia wypłaty całej kwoty z tytułu zwrotu VAT. Wstrzymana i badana będzie jedynie część, która wzbudzi wątpliwość urzędu skarbowego".
15. "Proste umowy, ułatwiające funkcjonowanie także mniejszych firm, będą mogły być zawierane przez Internet. Dotyczy to w szczególności umów leasingu, który odgrywa istotną rolę w finansowaniu inwestycji małych i średnich przedsiębiorstw".
16. Obniżenie długu publicznego poniżej 30 proc. PKB do 2030 roku.
17. Zakaz zadłużania państwa w czasach dobrej koniunktury gospodarczej. Celem ma być osiągnięcie zrównoważonego budżetu. Progi ostrożnościowe dla długu publicznego mają być systematycznie obniżane.
18. NBP jako recenzent i strażnik stabilności finansów publicznych będzie oceniać "jaka część ze wzrostu dochodów publicznych pochodzi z uszczelnienia i można ją wydać, a jaka jest wynikiem jedynie dobrej koniunktury i powinna zostać zaoszczędzona na gorsze czasy".
19. Wzmocnienie i uniezależnienie od polityki wszystkich instytucji nadzoru i regulatorów. Ich prezesi "nie będą mogli zostać odwołani w trakcie kadencji (poza ograniczonym katalogiem sytuacji jak np. popełnienie przez nich przestępstwa)".
20. Odpartyjnienie państwowych spółek. Kompetencje kandydatów do zarządów i rad nadzorczych tego typu podmiotów będą weryfikować wybrane w przetargu zewnętrzne firmy specjalizujące się w zarządzaniu kadrami. Powstanie rejestr osób spełniających najwyższe standardy do zajmowania tego rodzaju stanowisk. Tylko osoby z rejestru będą mogły zasiadać w zarządach i radach nadzorczych państwowych spółek.
21. "Wprowadzimy Kartę Praw Podatnika oraz centra obsługi podatników pomagające w wypełnianiu obowiązków podatkowych (...)".

Lewica

Najważniejsze obietnice wyborcze dotyczące gospodarki:

1. Odpartyjnienie państwowych spółek. Kandydaci do zarządów będą przechodzić specjalny kurs i zdawać egzamin przed komisją, w której nie będzie polityków. Wysłuchania kandydatów zainteresowani będą mogli oglądać w internecie.
2. Koniec ryczałtowego ZUS-u oraz limitów dla proporcjonalnej składki na ZUS. "Przedsiębiorcy będą mogli dobrowolnie wybrać rozliczanie proporcjonalne do przychodu - tak jak w małym ZUS-ie - lub według starych zasad. Skorzystają na tym zwłaszcza mali przedsiębiorcy".
3. Wprowadzenie rozliczania firm przez internet. Także wstępna kontrola urzędu skarbowego będzie odbywać się online. "Dopiero w przypadku wykrycia problemów drugi etap kontroli zostanie przeprowadzony w siedzibie kontrolowanego. Interpretacje podatkowe będą jednolite dla całego kraju".
4. Większy nacisk państwa na innowacje. W ramach Programu Kopernik państwo ma przejmować połowę ryzyka w inwestycjach innowacyjnych. Skala działania programu ma wynieść 3,5 mld zł rocznie.
5. 2 proc. PKB na badania i rozwój. Poprawione mają zostać m.in. mechanizmy współpracy między uczelniami, samorządem i organizacjami pozarządowymi. Wzmocniona zostanie pozycja uczelni regionalnych.
6. "Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy ze względu na zwolnienie lekarskie i zasiłek chorobowy będą wynosić 100% płacy zasadniczej wraz z premiami i dodatkami".
7. Konstytucyjne prawa pracownicze (m.in. prawo do urlopu czy prawo do minimalnego wynagrodzenia) dla wszystkich zatrudnionych. "Każda praca zależna będzie uprawniała do korzystania z tych praw - niezależnie od tego, czy pracownik zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę, zlecenia, o dzieło czy też prowadzi indywidualną działalność gospodarczą".
8. Płaca minimalna na poziomie 2,7 tys. zł brutto w 2020 roku. W 2030 roku płaca minimalna ma wynosić 60 proc. średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
9. Godne pensje w budżetówce. "Nikt w sektorze publicznym nie będzie zarabiać mniej niż 3500 zł brutto".
10. Rozszerzenie kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy, która m.in. zyska uprawnienia do zmiany formy zatrudnienia na zgodną z prawem i stanem faktycznym. "Podpisanie drugiej umowy na czas określony będzie równoznaczne w skutkach prawnych z podpisaniem umowy na czas nieokreślony. Wprowadzimy przepisy zakazujące wyzyskiwania stażystów".

PSL-Koalicja Polska

Najważniejsze obietnice wyborcze dotyczące gospodarki:

1. Praca dla młodych przed 30. rokiem życia. "Budżet państwa pokryje koszt składek leżących po stronie pracodawcy, związanych z zatrudnieniem absolwenta na umowę o pracę".
2. Pomoc dla przedsiębiorców. Dotacja z Urzędu Pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej i stworzenie miejsc pracy będzie wynosić nie 20 jak obecnie, a 50 tys. zł. Dotacja będzie bezzwrotna.
3. 7-godzinny dzień pracy dla rodziców dzieci poniżej 10. roku życia.
4. "Umożliwimy matkom i ojcom łączenie pracy z opieką nad dzieckiem w pierwszych latach życia. Prawnie zagwarantujemy jednemu z rodziców możliwość pracy na pół etatu po urlopie rodzicielskim przez 12 miesięcy. Przez ten czas otrzymywać będą dodatkowo 1 tys. zł miesięcznie niezależnie od formy zatrudnienia".
5. Odblokowanie budowy kopalń węgla koksującego - Dębieńsko (Śląsk) i Jan Karski (Zagłębie Lubelskie). Powstanie tych kopalń ma wygenerować inwestycje w wysokości 5 mld zł, co przełoży się na wpływy do budżetu, większy wzrost gospodarczy Śląska i Lubelszczyzny oraz utworzenie nowych miejsc pracy.
6. Postawienie na polski przemysł obronny, rozbudowa tej gałęzi gospodarki i uniezależnienie się do zakupów i technologii z zagranicy. Celem jest, żeby możliwie największa ilość środków przeznaczonych na inwestycje w armię była wydatkowana w polskim przemyśle obronnym.
7. Dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców. "Samozatrudniony będzie mógł zdecydować, czy chce opłacać ZUS, czy z tego rezygnuje, ponosząc konsekwencje nieopłacania składki". Celem takiego rozwiązania jest uniknięcie sytuacji, gdy przytłoczeniu wysokim ZUS-em przedsiębiorcy likwidują swoją działalność, bo ta staje się nieopłacalna.
8. "Chcemy, aby to ZUS przejął obowiązek opłacania wynagrodzenia pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim, poczynając już od 15 dnia choroby. Nowe przepisy obejmą mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa".
9. Skrócenie czasu trwania postępowań administracyjnych i sądowych, a także ograniczenie licznych kontroli i zmian w prawie, które utrudniają funkcjonowanie przedsiębiorcom.
10. Powstaną Lokalne Huby Technologiczne w średnich miastach (dawnych miastach wojewódzkich).
11. "Wprowadzimy możliwość zwolnienia z VAT dla samorządów realizujących inwestycje publiczne w strategicznych dla polityki państwa obszarach". Zaoszczędzone w ten sposób środki zostaną przeznaczone na inwestycje prorozwojowe.

Konfederacja

Najważniejsze obietnice wyborcze dotyczące gospodarki:

1. Likwidacja podatku PIT. " Chcemy, żeby w rękach Polaków zostawało jak najwięcej owoców ich pracy. To obywatele, a nie urzędnicy, najlepiej wiedzą jak mądrze wydać własne pieniądze".
2. Dobrowolna składka ZUS. "Obecne emerytury są wypłacane bezpośrednio ze składek osób obecnie pracujących, dlatego należy skończyć z fikcją, iż 'oszczędzamy w ZUS' i powinny być one finansowane bezpośrednio z pieniędzy trafiających do budżetu".
3. Litr benzyny za 3 zł (przy obecnych realiach rynkowych), dzięki zmniejszeniu opodatkowania paliw, które dzisiaj stanowi ponad połowę ceny litr benzyny. Skokowe obniżenie kosztów transportu w połączeniu z obniżeniem obciążeń nakładanych na pracę i działalność gospodarczą ma pozwolić na zbudowanie stabilnego wzrostu gospodarczego i posiadającego silne fundamenty dobrobytu.
4. Zmniejszenie liczby urzędów i rządowych agencji. Zlikwidowane zostaną również "partykularne ulgi i przywileje podatkowe".
5. Pełna jawność wydatków publicznych już w momencie ich dokonywania.