kernaxhe

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje « kern- » ‎(« crin »), avou l’ cawete « -axhe » mot cité dins l’ FEW 2 1340b

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /kɛʀ.naʃ/ /kyʀ.naʃ/ /kœʀ.naʃ/ /kaʀ.naʃ/ /kʀɛ.naʃ/ /kɛʀ.laʃ/ Prononçaedje a radjouter (betchfessî xh, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɛʀ.naç/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
Ricepeures : ker·naxhe

Sustantif

singulî	pluriyal
kernaxhe	kernaxhes

kernaxhe femrin

(mot d’ medcén) parfonde coixheure dins l' pea, dins li schoice d' èn åbe, fwaite pa åk ki côpe.
- I s’ a fwait ene fameuse --- a s’ bodene — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Ene kernaxhe, c' est ene plaiye ki va disk' å cur, mins moens fond k' ene schiråde; i gn a k' fé d' el rakeude, mins ça pout lèyu ene marke — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Ene kernaxhe, c' est cwand on s' côpe parfondmint avou on coutea, on razoe, ou e passant des fis d' ronxhes — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Mi såpe a ridé sol coxhe, et dj' a-st atrapé ene bele kernaxhe å schinon del djambe — Motî d’ Bouyon (fråze rifondowe).
- Dit-st i lu: dji t' dinrè ene botaye di rodje ôle ki rwerit totes les kernaxhes — Gaston Lucy (fråze rifondowe).
- Il est moirt, l' efant;
  On-z a tapé on drap
  Dissu l' kernaxhe;
  Et la, dins m' tiesse,
  C' est tot ki s' ecomaxhe — Lucien Somme (fråze rifondowe).
- Ene mwaijhe parole est ossu laide k' on côp d' coutea; vos ploz fote on côp d' coutea a on soçon, pu lyi dire traze côps pardon, li kernaxhe dimorrè todi — Pierre Otjacques.
plaece di cisse coixheure la cwand ele s' a rfwait.
- Il end aveut todi wårdé ene kernaxhe al figueure — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Li laide et grande costeure – ene sacwè d’ drole et di sbarant – a divnou ene kernaxhe ki royléve mi bresse. Et cmincî a m’ fé assoti — JMost (fråze rifondowe).
(botanike) plaece k' èn åbe a stî côpé u ripé.
- Les burtons des åbes abatous laiynut des ridaxhes di seuve sipritchî foû d' leus kernaxhe.