Raparexhaedje di l' Aviedje

On raparexhaedje di l' Aviedje u ene aparucion del sinte Viedje, c' est ene creyance di sacwants catolikes come cwè l' Aviedje Mareye åreut raparexhou a des djins (todi des efants ^{(a-z aveuri)}), aprume al fén do 19inme sieke, kiminçmint do 20inme sieke.

Èn efant k' a veyou l' Aviedje est lomé veyeu ou veyant.

Li creyance est acceptêye pa l' Eglijhe catolike, mins ci n' est nén on doke.

El Walonreye, les raparexhaedjes si pasnut tertos e 1932 et 1933.

• Biarin : cénk efants årént veyou l' Aviedje inte li 29 di nôvimbe 1932 eyet li 3 d' djanvî 1933.
• Baneu : ût côps inte li 15 di djanvî eyet li 2 d' måss 1933. Li veyeuse, c' est ene glawene di 12 ans, lomêye Mariette Beco (1921-2011).

El France, l' Aviedje a raparexhou a Lourdes, a ene biedjresse lomêye Bernadette Soubiroux.

Å Portugal, gn a on rlomé perlinaedje a l' Aviedje di Fatima.

El Crowaceye, on perlene a Notru-Dame di Medjogorje.

El Beldjike, on est ene miete sibarés ki l' Aviedje n' a nén aparexhou el Flande. Est ç' a mete e rapoirt avou l' fwait ki, di ces trevéns la, l' eståvlixhmint catolike esteut bråmint ås mwins des francès-cåzants ? Oubén est ç' ki les gazetes francesses cåzént toplin do canonijhaedje da Bernadette Soubirous ki va ariver oficirmint li 8 di decimbe 1933.

Ôte tchoi : kimint s' fwait i ki, ni a Baneu, ni a Biarin, l' Aviedje n' åye djåzé e walon, dabôrd ki les djins des viyaedjes, adon, cåzént a 95 åcint e walon. A Lourdes, elle åreut djåzé occitan. Mins el Walonreye, li walon esteut loukî come eriré pa les cis k' avént stî e scole (dabôrd, les evekes et cardinås).^[1]

Sacwants catolikes ont-st eto doté des raparexhaedjes di Biarin et d' Baneu paski les efants k' årént veyou l' Aviedje ni s' ont nén fwait curés u beguenes. Les dierinnès paroles da Mariette Beco, li veyeuse di Baneu. « Dji n' esteu k' on messaedjî tcherdjî di rmete on messaedje. On côp l' messaedje rimetou, li messaedjî n' a pus nole impôrtance ».^[2]

1. ↑ Jean-Pierre Dumont L' Aviedje : ene feme di scrinî si grandiveuse k' ele ni voleut nén djåzer walon ? Li Rantoele 30, esté 2004.
2. ↑ Wikipedia francès