Nguyễn Khoa Điềm
Nguyễn Khoa Điềm (tên khác là Nguyễn Hải Dương; sinh 15 tháng 4 năm 1943) là một nhà thơ, nhà chính trị Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương; Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Ông là cựu sinh viên của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.[1]
Nguyễn Khoa Điềm | |
---|---|
Chức vụ | |
Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương | |
Nhiệm kỳ | 21 tháng 4 năm 2001 – 30 tháng 4 năm 2006 5 năm, 9 ngày |
Tiền nhiệm | Hữu Thọ |
Kế nhiệm | Tô Huy Rứa |
Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin | |
Nhiệm kỳ | 6 tháng 11 năm 1996 – 27 tháng 6 năm 2001 4 năm, 233 ngày |
Tiền nhiệm | Trần Hoàn |
Kế nhiệm | Phạm Quang Nghị |
Vị trí | Việt Nam |
Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam | |
Nhiệm kỳ | 1995 – 2000 |
Tiền nhiệm | Vũ Tú Nam |
Kế nhiệm | Hữu Thỉnh |
Vị trí | Việt Nam |
Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin | |
Nhiệm kỳ | 1994 – 6 tháng 11 năm 1996 |
Vị trí | Việt Nam |
Ủy viên Bộ Chính trị Bí thư Trung ương Đảng khóa IX | |
Nhiệm kỳ | 22 tháng 4 năm 2001 – 25 tháng 4 năm 2006 5 năm, 3 ngày |
Thông tin cá nhân | |
Quốc tịch | Việt Nam |
Sinh | 15 tháng 4, 1943 thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế, Liên bang Đông Dương |
Nghề nghiệp | nhà thơ, chính trị |
Dân tộc | Kinh |
Cha mẹ | Hải Triều |
Học vấn | Đại học Sư phạm Hà Nội |
Tiểu sử
sửaNguyễn Khoa Điềm sinh tại thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Thân sinh của ông là nhà báo Hải Triều, thuộc dòng dõi quan Nội tán Nguyễn Khoa Đăng,[2] gốc An Dương (tỉnh Hải Dương cũ nay là Hải Phòng).[3] Quê quán: làng An Cựu, xã Thủy An, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Lúc nhỏ Nguyễn Khoa Điềm học ở quê. Năm 1955 ông ra miền Bắc học tại trường học sinh miền Nam. Ông tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, cùng lứa với Phạm Tiến Duật, Lê Anh Xuân.[4]
Sau đó, ông vào miền Nam hoạt động trong phong trào học sinh, sinh viên Huế; tham gia quân đội, xây dựng cơ sở của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, viết báo, làm thơ,... cho đến năm 1965. Nguyễn Khoa Điềm từng bị giam tại nhà lao Thừa Phủ. Đến chiến dịch Mậu Thân 1968, ông được giải thoát, tiếp tục trở lại hoạt động. Vào thời điểm này, Nguyễn Khoa Điềm mới bắt đầu làm thơ.[4]
Nguyễn Khoa Điềm trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam năm 1975. Sau 1975, ông tham gia công tác Đoàn Thanh niên Cộng sản; Chủ tịch Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế. Ông có mặt trong Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III. Năm 1994 Nguyễn Khoa Điềm ra Hà Nội, làm Thứ trưởng Bộ Văn hoá - Thông tin. Năm 1995, ông được bầu làm Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam khóa V.[2][5]
Năm 1996, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VIII, Nguyễn Khoa Điềm bầu vào Ban Chấp hành Trung ương. Ông là Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khoá X và từ tháng 11 năm 1996 là Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin.[6] Năm 2001, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX, Nguyễn Khoa Điềm trở thành Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương, Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2001 – 2006).[2][7]
Hiện nay, ông đã nghỉ hưu và sống tại Thành phố Huế.
Danh mục tác phẩm
sửa
|
|
|
Đã xuất bản
sửa- Cửa thép (ký, 1972)
- Đất ngoại ô (tập thơ, 1973)
- Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974) 9 chương
- Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (tập thơ, 1986)
- Thơ Nguyễn Khoa Điềm (1990)
- Cõi lặng (tập thơ, 2007)
Giải thưởng
sửaChú thích
sửa- ^ Thanh Tùng (29 tháng 4 năm 2015). “Nguyễn Khoa Điềm: Không có cuộc chiến đấu này chưa chắc tôi đã làm thơ”. Tiền Phong. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2017.
- ^ a b c d Theo Báo Văn nghệ (17 tháng 11 năm 2009). “Bản sao đã lưu trữ” (bằng tiếng Việt và English). Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2009. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010.
Theo Báo Văn nghệ
Đã định rõ hơn một tham số trong|tên bài=
và|title=
(trợ giúp)Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết) Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo (9/02/2005 (GMT+7)). “Bản sao đã lưu trữ”. Báo VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010.
GĐ&XH
Đã định rõ hơn một tham số trong|tên bài=
và|title=
(trợ giúp); Kiểm tra giá trị ngày tháng trong:|ngày=
(trợ giúp)Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết) - ^ a b “Tiểu sử Nguyễn Khoa Điềm”. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2011.
- ^ a b Mạng Thi ca Việt Nam. “Bản sao đã lưu trữ”. Mạng Thi ca Việt Nam. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010. Đã định rõ hơn một tham số trong
|tên bài=
và|title=
(trợ giúp) - ^ Văn phòng Chính phủ. “Bản sao đã lưu trữ” (bằng tiếng Việt và English). Cổng Thông tin điện tử Chính phủ. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010. Đã định rõ hơn một tham số trong
|tên bài=
và|title=
(trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (22 tháng 12 năm 2009). “Đồng chí Nguyễn Khoa Điềm” (bằng tiếng Việt và English). Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010. Kiểm tra giá trị
|url lưu trữ=
(trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)[liên kết hỏng] - ^ Thanh Tùng (27 tháng 3 năm 2009). “Nguyễn Khoa Điềm kể chuyện và tự bạch”. Báo Tiền Phong. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010. Kiểm tra giá trị
|url lưu trữ=
(trợ giúp) - ^ Cinet.Gov.vn. “Bản sao đã lưu trữ”. Cinet.Gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010. Đã định rõ hơn một tham số trong
|tên bài=
và|title=
(trợ giúp) - ^ P.V (28 tháng 1 năm 2010). “Bản sao đã lưu trữ”. Thể thao & Văn hóa Online. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2010. Đã định rõ hơn một tham số trong
|tên bài=
và|title=
(trợ giúp)Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết) - ^ Sách giáo khoa Ngữ văn 12, Bài Đất nước, trang 118.
Liên kết ngoài
sửa- Thơ Nguyễn Khoa Điềm
- Hoàng Minh Tường (6/12/2009), Uống rượu với nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm. Tiền Phong Online.
- Trần Đăng (16:56', 27/2/2008 (GMT+7)), "Gió gọi" Nguyễn Khoa Điềm Lưu trữ 2008-05-14 tại Wayback Machine. Báo Bình Định.
- Thúy Nga (27/08/2006 03:27 (GMT+7)), Thơ Nguyễn Khoa Điềm. Tuổi trẻ Online.
- Nhà văn Nguyễn Khoa Điềm...xin rút tên khỏi danh sách đề cử Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2011 [1]