Piasa de łe Erbe (Màntova)
 Piasa de łe Erbe | |||
| |||
| Dati | |||
|---|---|---|---|
| Sorte | Piasa | ||
| Pozision | |||
| Rejon aministrativa | Màntoa (Itàlia)  | ||
| |||
|
| |||
Piasa de łe Erbe o pì senplicemente Piasa Erbe l'è una de łe piase prinsipałi de Màntova. Gà tacà a configurarse quando che ła sità comunałe, verso ła fin del XII secoło gà scumisià a spandarse, oltre el volton de San Piero, oltre l'antiga sità romana che insistea inte i lóghi a quel tenpo costruìdi de l'atuałe Piasa Sordello, intitołà al famoxo trovador de Goito. On vasto teren sterà so ła banda orientałe del monastièr de Sant'Andrea, l'era stà destinà a buxo boario aciò se tegnese el marcà del bestiame. Trasferìdo, sto ultimo in un logo più periferigo, el spasio danansi la via de Sant'Andrea, deso via Broletto, indove jera xa stà costruìde boteghe afitàde e mercanti, l'è stà spartìdo in du dal Pałaso del Podestà anca dit Pałaso del Broletto) e trasformà inte el cuore aministrativo del Comùn. Su ła banda orientałe de ła parte che vegnerà Piasa de łe Erbe, l'è sòrto el Pałaso de ła Raxón. So ła piasa che 'ndava a crearse, za se afasava ła Rotonda de San Lorenso, de stiłe romanego, vosùda da Matilde di Canossa che inte ła so strutura sircołare ricordava el Santo Sepolcro, in questo exaltàndo ła so funsion auxiłiaria rispeto al Presioxisimo Sàngue de Cristo conservà e venerà 'nteła vissina Baxełega de Sant'Andrea. Col dominio prima dei Bonacolsi e dei Gonzaga drìoman, el sentro aministrativo e del podér połìtego se spòsta su ła nova piasa in costrusion San Piero (deso Piasa Sordello). I edifici medievałi de Piasa de łe Erbe el ga subìdo inte el corso dei secołi rimanegiamenti e ristruturasión. La sequensa de caxe che ospitava i mercanti sitadini, iè stà pregevolmente abelìde da pòrteghi de stiłe tardo gotego e rinasimentałe. Inte el 1445 l'è stà costruìda la Caxa del mercante Giovan Boniforte de Concoreso, singolarmente decorà co teracota de gusto tardo gotico e venesian riconosìbiłe màsima inte i pasamàn de łe finèstre. La Caxa de Boniforte sorastà da ła tresentesca Tóre del Salaro conferma la convivensa de architeture diverse. A caraterìxare la piasa cofà rinasimentałe, l'è stà Luca Francelli, l'architeto fiorentin che el ga operà inte l'edificasion de la Baxełega de Sant'Andrea su projeto del so méstro Leon Battista Alberti. Fancelli l'è intervgnù sul Pałaso del Podestà, rifasendo le barchése 'vanti el Pałaso de ła Raxón e el ga projetà la Tóre del Relòjo par la cuałe el ghe el ga fidà a Bartolomeo Manfredi, navegà de strołogìa, la costrusion del relòjo.
Bibliografia
[canbia | canbia el còdaxe]- Roberto Brunelli, Piazze e strade di Mantova, percorsi tra arte, storia e leggenda. Tre lune editrice, Mantova, 1999.