Lago de Fimon

Lago de Fimon

Sorte	Łago
Liogo
Nasion rivaresca	Itàłia
Rejon aministrativa	Itàłia
Dati e sifre
Altitùdene	23 m
Prodondità	3,9 m

El Lago de Fimòn el xe un specio d'acua de dimension picołe (0,51 chm²) el xe poco fondo (dai 0.5 ai 2.5 metri) ch'el se trova in provincia de Vicensa, a sud dea sità, inte el comune de Arcugnan, frasion Łago de Fimòn. El xe l'unxoło łago signifegativo prexente sul teritorio de ła provincia. I dintorni del łago i xe anca un sito archeołoxego, ritegnù xa inportante inte el secoło XIX dal naturałista vixentin Paolo Lioy.

El łuso o luzo (Esox lucius), xe una de łe rase de pesi che abita el łago e che ło gà reso famoxo 'ntełe ostarie dei Berici.

El łago gà un fondałe de paltaneła e łe piante che ghe crese łe xe asà, carateristeghe che, insieme a ła poca profondità, i lo fa un habitat ideałe pai cosideti pesi ciprinidi, tra i cuai łe carpe.

Le rase łe xe: ła carpa (Cyprinus carpio), ła tenca (Tinca tinca), el luso (Esox lucius), ła scardoła (Scardinius erythrophthalmus), ł'angùja o bixato (Anguilla anguilla), ła saveta (Chondrostoma soetta) e ła lasca (condrostoma genei) e infine el re del lago: el pesegato.

La popolasion dei pesi de uncò, rispeto al'Otosento, secoło dei primi studij, ła xe difarente, dal momento che xe rivà nove rase e gh'in xe sparie diverse: tra cueste ła lasca e ła saveta, tra łe prime el persego trota (Micropterus salmoides), el pese gobo (Lepomis gibbosus), el persego (Perca fluviatilis).

Dall'inisio dei ani '80 xe sta imeso dal'omo anca el siłuro o l'abramide (Abramis brama), rasa de pese, rispeto al lago,soradimensionà, ch'el vien dal Danubio. Deso ła Provincia de Vicensa xe inpegnà par contegnerghe la fiłiasion.

Dal 2008 xe segnałà el ganbero roso de ła Łouisiana.

L'intarese archeołoxego de ła xona del łago de Fimòn xe dovesto al ritrovamento de resti di abitasion risałenti a dò epoche difarenti: una al neołitego e chel'altra ał'età del bronxo.

I resti che risae al neolitego se poe riportare al periodo dei cosideti vasi a boca cuadrà. Le datasion al radiocarbonio dei resti i li coloca a ła prima metà del IV milenio a.C..

El ritrovamento principałe xe costitujo dai resti de stanberghe col fogołaro ch'el xe meso su struture orixontai de pałi incroxà. Xe sta ritrovà fogołari fati de piere de calcaro coverti da teracrea e paltan, sia scuadrà che tondi. In coste a 'ste abitasion xe sta trovà pałi piantà in vertegałe, che al'inisio i gaveva fato pensare a un abitato pałafitegoło.

I legnami utilixà i xe asà neł a xona visina al łago; in de pì i xe onaro, farsigołaro, fagàro e agro. Se supone che la sielta del'onaro la sia sta dovesta a ła so' resistensa in anbienti umidi. I muri e i cuerti dee stanberghe no xe sta rinvegnesto, a ecesion de cualche toco de intonaco lisià da na parte e co inpronte de rame da chealtro.

Se poe imaginare che 'e piante dee stanberghe le fuse sta scuadrà.

Visin ał'abitato i xe sta rinvegnesto conchiłie, osi de bestie (mamiferi, pesi e tartarughe), semense carbonixà, atresi de piera e de oso, tochi de cocio e cualche ornamento o ninoło.

Inte el posto dei scavi archeoloxeghi xe sta trovà sepołio un toxo de diexe/dodaxe ani, insieme a çeramega del tipo de cueła ritrovà drento ł'insediamento. La datasion al carbonio₁₄ ła senbra indegare par i resti del toxato una età magiore de cueła de łe stanberghe, parché cueste ultime łe xe de çirca doxento ani pì visine a noaltri.

I atresi de selce a sgrexendatura łaminare, de dimension granda, i xe sta ritrovà in cuantità: gratarołe, punte fołiate, bułini, perforatori, łame ritocà; fochexi spesi de forma słungà (pi comuni) e fochexi curti pì fini (pì rare), un toco de scopeło, pestei e na màxena. Racuanti atresi i portava resti de mastice, forse utiłiixà par farghe el manego a łame e altri utensii su aste de legno. Un ritrovamento partegolarmente sinifegativo xe costituiio da na frecia de selce co ponta peduncolà e asta de legno.

I xe sta rinvegnesto ance punteròi e spatołe de oso e ojeti ricavà a partire da corni de ciervo, presumibilmente percusori.

Ła ceramega fina rinvegnesto xe: scude łe profonde a boca tonda o cuadrà e broche ad alto piè decorà, vasi e goti a boca cuadrà o a fiasco. Ła ceramega pì grexa invese xe dà da vasi a boca cuadrà, a fiasco e a tronco de cono, o grandi vasi profondi. Xe da notare che alcuni vasi i porta sul fondo ł'inpronta de łe stuoie sułe cuałe se pensa łe vegneva poxà inte ła faxe de reałisasion.

I ritrovamenti in cuesto caso non i xe numarosi e i se limita a dò metatarsi de liòre forà e sincue denti de omo forà e limà.

El łago xe d'intarese turistego, specie inte ła beła stagion, cuando che el cui deventa meta ideałe par gite fora-porta da parte dea popołasion del teritorio vixentin. Nełe so' vicinanse xe presenti ostarie e dò discoteche.

Nee acue del łago vien prategà la pesca sportiva, anca co l'utiłixo de barche, par le cuali xe disponibie un punto de nolo. Ghe xe diversi che dopara anca ła canoa 'nteła beła stajon. D'inverno el łago giasa e, anca se xe peregołoxo e vietà, ghe xe cuełi che va patinarghe sora.

• Alberto Broglio, Leone Fasani, Le valli di Fimon nella preistoria, 1975, Neri Pozza editore

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Lago de Fimon
• Scholia el detien schemi gràfeghi so Lago de Fimon