Lugànega

Lugànega
Sorte	Sałumi
Difuxion	Eoropa, Braxiłe, Stati Unii
Ingredienti prinsipałi	carne de suino, de vedeło o de pito
Invension	}

Ła lugànega (da Lucània) o inte ła costumasion popołare anca salcìcia (da sal + cìcia, o sia ła "cìcia" del porseło involxesta inte el sałe) o salsìcia, el xe on insacà de carne, tìpego in Itàlia e in tuto el mondo.

Ła prima testimoniansa stòrega so el costumar de insacar inte el bueło de porseło ła so carne insieme a spèsie e sałe el xe del istòrego roman Marco Terenzio Varrone, che el ghe tribuise ła so invension ai Lucani: «I ciama lugànega na carne tritada insacada inte on bueło, parché i nostri soldai i ga ciapà sta manjiera de pareciarla dai Lucani».^[1]

Segondo na tradision lonbarda, ła so invension invese ła saria òpara de ła rexina longobarda Teodolinda, che ła ghea inventà ła lugànega e ła garia pò regałà ła riceta ai abitanti de Monsa^[2].

Anca i vèneti i ga revendegà ła paternità de sto prodoto, dixendo che ła salcicia ła xe nasesta so el teritòrio vèneto, insieme a tante altre rejon italiane che i ła reclama da là natałe

De tutavia, łe fonti antighe che łe se òcupa de sta riceta łe xe tute da cordo inte el ritegner che sta riceta ła xe na vera e pròpia invension dei Lucani, concuistà da Roma inte el III sècolo a.C. (l'antiga Lucània ła corisponde a ła atuałe Basilicata, ciapando rento anca cei tocheti de xone de ła Canpània meridionałe).

1. ↑ Copia archiviata (DOC)passaguai.it. entrada il 23 aprile 2018 (archivià dal URL orizenałe il 3 dicembre 2013 Il valore del parametro dataarchivio non combacia con la data decodificata dall'URL: 3 de disenbre 2013 (juto)).
2. ↑ La Lucanica, salsiccia dolce o piccante originaria della Basilicata | Sapori dei Sassi Blogblog.saporideisassi.it. entrada il 23 aprile 2018 (archivià dal URL orizenałe il 23 aprile 2018 Il valore del parametro dataarchivio non combacia con la data decodificata dall'URL: 23 de aprile 2018 (juto)).

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Lugànega
• Scholia el detien schemi gràfeghi so Lugànega

• (EN) sausageEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.