Binturong

	;
	;

Binturong (lotincha: Arctictis binturong)—yirtqichlar turkumiga mansub sutemizuvchilar, binturonglar turkumining yagona turi (lotincha: Arctictis). Tashqi oʻxshashligi tufayli u ilgari rakunlar oilasining aʼzosi sifatida tasniflangan, ammo aslida u oʻz shaklida noyob boʻlgan viverridae turidir. Turistlar koʻpincha ularni „mushuk ayiqlari“ deb atashadi, chunki ularning tana tuzilishining mushuknikiga tashqi oʻxshashligi va ayiq kabi yerda harakatlanishi.

Belgilari

Binturongning kalla va jagʻ suyagi qoldiqlari

Osteologiya muzeyidagi Binturong skeleti

Binturonglar biroz qoʻpol va kalta oyoqli hayvonlardir. Uning moʻynasi qoʻpol va uzun, ayniqsa dumida. Qoida tariqasida, u quyuq kulrang yoki qora rangga boʻyalgan va bosh koʻpincha yengilroq soyalardir. Eng eʼtiborga loyiq uzun oq moʻylov va quloqlarning uzun tutamlari bor. Qadimgi dunyoning dumi bilan narsalarni ushlay oladigan yagona platsenta hayvon hisoblanadi. Binturonglarning uzunligi 61 dan 96 sm gacha ^[1], dumi esa tahminan bir xil uzunlikda. Ogʻirligi 9 dan 14 kg gacha, baʼzi hollarda 20 kg ga etadi.

Tarqalishi

Binturong janubi-sharqiy Osiyoda keng tarqalgan boʻlib, uning diapazoni Hindistondan Indoneziyaning Sumatra, Java, Kalimantan orollari va Filippinning Palavan orollarigacha choʻzilgan. Zich tropik oʻrmonlarda yashaydi

Xulq-atvori

Binturonglar kechalari faol boʻlib, asosan daraxtlarda yashashadi. Ularning harakatlari sekin va ehtiyotkor, ular sakrashmaydi, lekin ular tutadigan dumi yordamida yaxshi koʻtarila oladilar. Ular, shuningdek, yaxshi suzuvchilar va gʻavvoslardir. Yerda boʻlganida, binturong, xuddi ayiq kabi, butun panjasi bilan qadam tashlaydi, bu boshqa sivetlarga qaraganda juda gʻayrioddiy. Binturonglar yolgʻiz yoki avlodlari bilan juftlikdan iborat kichik guruhlarda yashaydilar. Bunday guruhlar ichida dominant rol, ayolga tegishli.

Oziqlanishi

Binturong, Khao Kheow hayvonot bogʻida, Tailand

Binturongning asosiy taomi meva hisoblanadi. Ularda mavjud boʻlgan oʻsimlik ozuqasining nisbati boshqa viverridlarga qaraganda ancha yuqori. Bundan tashqari, binturonglar hasharotlar va mayda qushlar bilan oziqlanadi, murdani mensimaydi, shuningdek, qush uyalarini talon-taroj qiladi ^[1]. Oziq-ovqatlarining bir qismi baliqdan iborat. Ular talon-taroj qilish uchun turar-joy binolariga kirishadi, qoida tariqasida, ular odamlarga hujum qilmaydi.

Koʻpayishi

Urgʻochi yiliga ikki martagacha nasl tugʻadi, uning homiladorligi taxminan 90 kun davom etadi. Bir vaqtning oʻzida birdan oltitagacha (oʻrtacha ikki yoki uchta) bola tugʻiladi. Tugʻilgandan soʻng, urgʻochi erkakka oʻzi bilan qolishga imkon beradi, bu sivetlar orasida odatiy emas. Olti-sakkiz hafta oʻtgach, bolalar sutdan ajralib, ikki yarim yoshda jinsiy yetuklikka erishadilar ^[2]. Binturongning inson qaramogʻidagi eng uzoq umr koʻrishi 25 yil edi ^[3].

Kenja turlari

Binturongning (Arctictis binturong) 6 kenja turi mavjud :

A. binturong binturong
A. binturong albifrons
A. binturong kerxoveni
A. binturong menglaensis
A. binturong penicillatus
A. binturong whitei

Binturonglar va odamlar

Baʼzi joylarda binturonglar uy hayvonlari sifatida saqlanadi, ular osongina boqiladi va hayvonlarga ishonadi. Ammo aksariyat hududlarda ular oʻzlarining badboʻyligi tufayli uy hayvonlari sifatida keng tarqalmagan. Ularning goʻshti baʼzi joylarda kamyob hisoblanadi va tanasinining baʼzi qismlari xalq tibbiyotda qoʻllanadi. Oʻzining keng doirasi tufayli binturong yoʻqolib ketish xavfi ostida emas. Binturong Hindistonda CITES III ilovasida keltirilgan.

Havolalar

Birinchi binturong Moskva hayvonot bogʻida paydo boʻldi // 2019-yil 7-avgust

Foydalanilgan adabiyotlar

Ronald M. Nowak:Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9
Wozencraft, W. C. „Order Carnivora“, . Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, 3-, Johns Hopkins University Press, 2005 — 532–628-bet. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 Blanford, W. T. „57. Arctictis binturong“, . The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. London: Taylor and Francis, 1888–91 — 117–119-bet.
↑ Wemmer, C.; Murtaugh, J. (1981). „Copulatory behavior and reproduction in the Binturong, Arctictis binturong“. Journal of Mammalogy. 62-jild, № 2. 342–352-bet. doi:10.2307/1380710. ISSN 0022-2372. JSTOR 1380710.
↑ Macdonald, D.W.. The Encyclopedia of Mammals. Oxford: Oxford University Press, 2009.

[Blanford-1] 1,0 ^1,1 Blanford, W. T. „57. Arctictis binturong“, . The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. London: Taylor and Francis, 1888–91 — 117–119-bet.

[wemmer-2] Wemmer, C.; Murtaugh, J. (1981). „Copulatory behavior and reproduction in the Binturong, Arctictis binturong“. Journal of Mammalogy. 62-jild, № 2. 342–352-bet. doi:10.2307/1380710. ISSN 0022-2372. JSTOR 1380710.

[Macdonald-3] Macdonald, D.W.. The Encyclopedia of Mammals. Oxford: Oxford University Press, 2009.

[1]

[2]

[3]