Rossan kodeksi
"Rossan kodeksi" (lotincha: Codex Rossanensis; belgisi: Σ yoki 042) — yunon tilidagi 6-asrga oid unsial qoʻlyozma boʻlib, Mark 16:14-20 dagi boʻshliq bilan Matto va Mark Injillari matnini oʻz ichiga oladi[1][2]. Qoʻlyozmaning nomi qoʻlyozma topilgan shahardan olingan.
2015-yilda YuNESKOning Jahon xotirasi reestriga kiritilgan[3].
Qoʻlyozma xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rossan kodeksi binafsha rangli pergamentga kumush siyoh bilan yozilgan va 188 ta pergament varaqdan (307 mm x 260 mm) (376 bet) iborat. Injillardan har birining dastlabki uchta satri, shuningdek, „Xudo“ va „Iso“ (nomina sacra) soʻzlarining qisqartmalari oltin harflar bilan yozilgan. Sahifadagi matn har biri 20 satrdan iborat ikki ustunda joylashgan[2]. Kodeks maʼlum boʻlgan eng qadimgi qoʻlyozma boʻlib, matn bilan bir vaqtda akvarelda boʻyalgan miniatyuralar bilan bezatilgan.
Rossan kodeksi Sinop kodeksi (O), Berat kodeksi (F) va Peterburg Binafsharang kodeksi (N) bilan birgalikda binafsha rangli unsiyal qoʻlyozmalar guruhiga kiradi.
Qoʻlyozmaning yunoncha matni Vizantiya matn turini aks ettiradi, u Peterburg binafsha kodeksiga juda yaqin. Qoʻlyozma Alandning V toifasiga aloqador[2]. Qoʻlyozma matni Gebhard (O. von Gebhard) tomonidan 1883-yilda nashr etilgan.
Muzey veb-saytiga koʻra, kodeksda 14 ta miniatyura mavjud[4], Metzger 17 ta degan. Ulardan 12 tasi Masihning hayotiga bagʻishlangan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qoʻlyozma 1879-yilda Italiya janubidagi Rossano shahridan topilgan[1]. Kitobning tuzilishidan koʻrinib turibdiki, „kodeks“ toʻliq kitobning yarmini tashkil qiladi. Yetishmayotgan ikkita Injil 17-asrda cherkovda chiqqan yongʻinda yoʻqolgan[4]. Koʻrinishidan, kodeks Rossanoga 8-asrda musulmon ekspansiyasidan qochgan nasroniylar bilan birga kelgan.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Yangi Ahdning unsial qoʻlyozmalari roʻyxati
- Binafsha rangli pergament qoʻlyozmalari
- Sankt-Peterburg binafsha kodeksi
- Sinop kodeksi
- Berat kodeksi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 C. R. Gregory, „Textkritik des Neuen Testaments“, Leipzig 1900, vol. 1, p. 92
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Kurt und Barbara Aland, Der Text der Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 1981, S. 123. ISBN 3-438-06011-6.
- ↑ „The Codex Purpureus Rossanensis, UNESCO Memory of the World Programm, 2015-10-09“. 6-noyabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
- ↑ 4,0 4,1 „Кодекс на сайте музея“. 1-noyabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-oktabr 2016-yil.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Oskar fon Gebhardt, Die Evangelien des Matthaeus va des Marcus aus dem Codex purpureus Rossanensis. Leyptsig : Hinrichs, 1883-yil
- Valter, Ingo F. va Norbert Wolf. Kodekslar tasvirlari: dunyodagi eng mashhur yoritilgan qoʻlyozmalar, 400 dan 1600 gacha. Koln, TASCHEN, 2005. 62-63-betlar.
- Kurt Weitzmann. Kech antik va erta nasroniylik kitobining yoritilishi. Nyu-York: Jorj Braziller, 1977-yil.
- Bryus M. Metzger, Bart D. Erman, Yangi Ahd matni: uning uzatilishi, buzilishi va tiklanishi (Wayback Machine saytida 9-avgust 2017-yil sanasida arxivlangan), Nyu-York-Oksford 2005, Oksford universiteti nashriyoti
- Lixachev V. D. Vizantiya sanʼati IV — XV asrlar. — M.: Sanʼat, 1986 — S. 78-80.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Rossan kodeksi haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling | |
|
Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda |
|
Media fayllar Vikiomborda |
|
Taʼlim resurslari Vikiversitetda |
|
Xabarlar Vikiyangiliklarda |
|
Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda |
|
Asarlar matnlari Vikimanbada |
|
Kitob va darsliklar Vikikitobda |
- www.silagreca.de(olm.) )
- Rossanodagi Abbildungen auf der Seite des erzbischöflichen muzeylari (Wayback Machine saytida 24-sentabr 2012-yil sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya (olm.) )
- Ajoyib reproduksiyalar bilan onlayn taqdimot(ital.) )
- LDAB