badar
Oʻzbekcha (uz)
[edit]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[edit]ba-dar
Aytilishi
[edit]Etimologiyasi
[edit]BADAR: TjRSda bu oʻrin oti 'tashqariga' ("naruju, von, proch") maʼnosini anglatib, gurehtan kabi feʼllar bilan boglab ishlatilishi taʼkidlangan (40). Asli bu birlik tojikcha ba- old qoʻshimchasini (TjRS, 30) 'ajral-', 'kes-' maʼnosini anglatadigan tojikcha daridan feʼlining dar hozirgi zamon asosiga (TjRS, 115) qoʻshib hosil qilingan. Tarixan bu feʼl asosi ot sifatida ham ishlatilgan; shunga koʻra asli 'ajratish', 'adoqani uzib ketish' maʼnosini anglatgan boʻlsa kerak. OʻTILda keltirilgan badar ketmots birikmasiping 'nom-nishonsiz ket-’ maʼnosi yuqorvdagi maʼno asosida yuzaga kelgan. Budagov lugʻatvda badar birligi ba va dar qismlardan tarkib topgan deyilgan (Andoza:SSTTN, I, 247).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
ba.. + fors. — eshik;
Maʼnoviy xususiyatlari
[edit]Maʼnosi
[edit]Badar ketmoq nom-nishonsiz ketmoq, dom-daraksiz ketmoq, gʻoyib boʻlmoq. ◆ Oʻsha kelgan boʻyi badar ketgan. "Yoshlik". ◆ Boqqa bir bordingiz-u, badar ketdingiz, — deb ginaxonlik qilib koʻrishdi amma. S. Anorboyev, „Mehr.“
Sinonimlari
[edit]Antonimlari
[edit]BADAR. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[edit]Ruscha ru
◆ badar:
~ ketmoq propastь, ischeznutь (bessledno); uyti i ne vernutьsya; uyti i ne pokazыvatьsya na glaza.