بۇ بەتتە نەچچە مىڭ يىلدىن بۇيانقى تارىخ ، جۇغراپىيە ، سىياسىي ، ئىقتىساد ۋە مەدەنىيەت قاتارلىق جەھەتلەردىكى جۇڭخۇا تونۇشتۇرۇلىدۇ｡
- 1949-يىلى بېيجىڭ قۇرۇلغانلىقى توغرىسىدا ھازىر خەلقئارادا جۇڭخۇا ھاكىمىيىتىنى كەڭ ئېتىراپ قىلدى ، "جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى" دىن كۆرۈڭ｡
- ئىلگىرى خەلقئارادا كەڭ دائىرىدە جۇڭخۇاغا ۋەكىللىك قىلغان ، ھازىر تەيۋەن ھاكىمىيىتى دەپ ئاتالغانلىقى توغرىسىدا "جۇڭخۇا مىنگو" نى كۆرۈڭ｡
جۇڭخۇا (خەنزۇچە: 中华) ، ئەنئەنىۋى كۆز قاراش دۇنياغا جايلاشقان دۆلەت نى كۆرسىتىدۇ[1][2][3][4][5]｡ ئەسلىدىكىلەر خېنەن ئۆلكىسى ۋە ئەتراپتىكى سېرىق دەريا نىڭ ئوتتۇرا ، تۆۋەن ئېقىمىدىكى ۋادىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ[6]｡ تارىخىي سۇلالە دەۋرىدىكى ۋاڭ سۇلالىسى ھاكىمىيىتى ئەتراپتىكى ھەرقايسى ھاكىمىيەتلەر بىلەن ئالاقە قىلىش ۋە جەڭ قىلىش ئارقىلىق ، جۇڭخۇا رايونى خەرىتىسى نەچچە قېتىم كېڭەيگەن ۋە قىسقارتىلدى ، نۆۋەتتە خېيلوڭجياڭ دەرياسى ۋادىسى ، سېيبېي ، شىنجاڭ ، چىڭخەي-شىزاڭ ئېگىزلىكى ۋە جەنۇبىي دېڭىزدىكى ئاراللار قاتارلىق جايلار كېڭەيدى｡ ھازىر خەلقئارادا "جۇڭخۇا" غا ۋەكىللىك قىلىدىغان ھاكىمىيەتنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ئىكەنلىكىنى كەڭ ئېتىراپ قىلدى｡
جۇڭخۇا ئىنسانلارنىڭ مەدەنىيەت بۆشۈكىنىڭ بىرى｡ يېڭى تاش قۇراللار دەۋرىدە ، ئوتتۇرا تۈزلەڭلىك رايونىدا يىغىلىپ چۈشكەن تەشكىلاتلار پەيدا بولۇشقا باشلىدى مىلادىدىن[7]｡ ئىلگىرىكى 27-ئەسىر ئەتراپىدا فاڭ دۆلىتى پەيدا بولغان ، تەرەپ دۆلىتى تۈزۈمى ئورتاق ئىگىلىكنى باشلىغان ئالدىنقى 20-ئەسىردىن باشلاپ ، قەدىمكى جۇڭخۇا دۇنيا ھۇجۇمىنىڭ فېئوداللىق باسقۇچىغا كىردى مىلادىدىن ئىلگىرىكى 2-ئەسىردە ، چىن سۇلالىسى ئالتە دۆلەتنى يوقىتىپ ، جۇڭخۇا نىڭ تۇنجى قېتىملىق بىرلىككە كەلتۈرۈشىنى تاماملىغان[8]｡ شۇنىڭدىن كېيىنكى ئىككى مىڭ يىلدىن بۇيان، جۇڭخۇا نىڭ سىياسىي تۈزۈمى يېرىم ئەنئەنىۋى يازلىق سۇلالىسى ئاساس قىلغان دۇنياغا ھۇجۇم قىلغان پادىشاھلىق تۈزۈمنىڭ يۈرۈشتۈرۈشى كۆپ قېتىم كېڭەيدى ، بۇزۇلۇپ، قايتا تەشكىللەنگەن ، سۇلالە دەۋرىدە ئالمىشىپ ، نەچچە قېتىم بىرلىككە كەلتۈرۈش ۋە بۆلگۈنچىلىك ئارقىلىق ئالمىشىپ ئىشلىدى｡ 1911-يىلى شىنخەي ئىنقىلابىدىن كېيىن جۇڭخۇا مىنگو نى قۇرغانغا قەدەر ، جۇڭخۇانىڭ سىياسىي تۈزۈمى پادىشاھلىق تۈزۈمىدىن جۇمھۇرىيەت تۈزۈمىگە ئۆزگەردى. 1945-يىلى 2-قېتىملىق گومىنداڭ كوممۇنىستىك پارتىيىسىنىڭ ئىچكى ئۇرۇشى پارتلىغاندىن كېيىن ، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيىسى جۇڭخۇانىڭ كۆپ قىسىم زېمىنىنى تەدرىجىي كونترول قىلغان 1949-يىلى 10-ئاينىڭ 1-كۈنى جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيىسى ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈۋاتقان جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغان ، جۇڭگو گومىنداڭ ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈۋاتقان جۇڭخۇا مىنگو ھۆكۈمىتى مۇشۇ يىلنىڭ ئاخىرىدا تەيۋەنگە چېكىنىپ ، ئىككى قىرغاقنى بۆلۈپ تۈزەشتەك ھازىرقى ئەھۋالنى شەكىللەندۈردى｡ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئىچىدە جۇڭخۇا مىنگو ھۆكۈمىتى ئۇزۇندىن بۇيان "جۇڭخۇا" ۋەكىللىك ھوقۇقىغا ئىگە بولغان ، 1971-يىلى ب د ت يىغىنىنىڭ 2758-نومۇرلۇق قارارى ماقۇللانغاندىن كېيىن ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەرىپىدىن ئورنىنى ئالغان｡ 1978-يىلى ئىسلاھات ئېچىۋېتىشنىڭ يولغا قويۇلغاندىن كېيىن ، جۇڭخۇا نىڭ ئىقتىسادى تېز تەرەققىي قىلدى ، دۇنيا ئىقتىسادىغا بولغان تەسىرىمۇ كۈنسېرى گەۋدىلەندى[9]｡
جۇڭخۇا مەدەنىيىتى مىڭ يىلدىن ئارتۇق تارىخىي ئۆزگىرىشلەرنى باشتىن كەچۈرگەن بولۇپ، ھەرقايسى رايونلار ، ھەر مىللەتلەرنىڭ قەدىمىي مەدەنىيىتىنىڭ ئۇزۇن مۇددەت ئۆزئارا ئالماشتۇرۇشى ، ئۆرنەك ئېلىشى، بىرلىشىشىنىڭ نەتىجىسى[10]｡ ئۇزاق مۇددەتلىك تارىخىي تەرەققىيات داۋامىدا جۇڭخۇا كۆپ مەنبەلىك بىر گەۋدىلەشكەن مەدەنىيەت ئەندىزىسىنى شەكىللەندۈردى｡ ئۇنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى بولغان خەنزۇ مەدەنىيىتى ياپونىيە ، چاۋشيەن ۋە شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيا چوڭقۇر تەسىر كۆرسىتىپ ، خەنزۇچە خەت مەدەنىيەت چەمبىرىكىنى شەكىللەندۈردى｡ جۇڭخۇا ئەنئەنىۋى سەنئەت شەكلىدە دۆلەت مۇزىكىسى، فىلىم، دراما ، خەتتاتلىق ، دەنچىڭ ، ئەدەبىيات ، ساپال سەنئىتى ، ئويما قاتارلىقلار بار ، ئەنئەنىۋى كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرىدە شاھمات، قورشاۋ شاھمات ، ماجاڭ ، جۇڭگو چامباشچىلىق قاتارلىقلار بار｡ چاي ، ھاراق ، كۆكتات ۋە چوكا قاتارلىقلار جۇڭگونىڭ ئۆزگىچە يېمەك-ئىچمەك مەدەنىيىتى بولۇپ ، چاغان(قەمەرىيە كالىندارى بويىچە يېڭى يىل) ، يۈەنشياۋ، چوكانتال، تاڭزۇڭزا ، تاڭزۇڭزا ، تاۋۇز چاغىنى ، چۇڭياڭ، قىش پەسلى قاتارلىقلار جۇڭگونىڭ ئەنئەنىۋى بايرىمى｡ قەدىمكى زاماندا جۇڭخۇا ئىلىم - پەن ساھەسىدىمۇ مول نەتىجىلەر بار ئىدى｡
- ↑ 李民 (2010). 《中原文化与民族复兴》. 河南人民出版社. pp. 第7頁. ISBN 9787215072756.
- ↑ 萌典. 中華民國教育部.
上古時代，漢族文化發源黃河流域，以為居天下之中，故稱其地為「中國」。後各朝疆土漸廣，凡所轄境，皆稱為「中國」。
- ↑ 萌典. 中華民國教育部.
古代漢族最初多建都於河南省及其附近區域，以其位居四方之中，文化美盛，故稱其地為「中華」。後各朝疆土漸廣，凡所轄地，皆稱為「中華」。
- ↑ 新華字典. 商務印書館. Archived from the original on 2021-11-05. Retrieved 2021-11-22.
古代华夏族多建都于黄河南北，以其在四方之中，因称之为中华。后各朝疆土渐广，凡所统辖，皆称中华，亦称中国。
- ↑ 左傳正義.
中國有禮儀之大，故稱夏，有服章之美，謂之華。
- ↑ 《辞海》释“中原”：古称河南及其附近之地为中原，至到东晋南宋亦有统指黄河下游地區为中原者。
- ↑ Li Liu. 《中国的新石器时代》. 剑桥大学出版社 .2004. ISBN 0-521-81184-8.
- ↑ 國史大綱. 商務印書館.
經過戰國二百四、五十年的鬥爭，到秦始皇二十六年滅六國，而中國史遂開始有大規模的統一政府出現。……秦人統一。此間有極重要者四事：一為中國版圖之確立。二為中國民族之摶成。三為中國政治制度之創建。四為中國學術思想之奠定。……秦並六國，中國史第一次走上全國大一統的路。
- ↑ 约翰•普伦德.中国以空前方式影响世界经济 قېلىپ:Wayback2015-12-24
- ↑ ""中华民族多元一体格局"理论研究概述 · 中国民俗学网-中国民俗学会 · 主办 ·". www.chinafolklore.org. Archived from the original on 2023-03-06. Retrieved 2023-02-22.
