Seyyid

Seyyid (Arapça: سيد), İslam peygamberi Muhammed'in kızı Fatıma ve torunları Hasan, Hüseyin, Zeynep, Rukiyye, Ali, Ümame ve Ümmü Gülsüm'ün soyundan olduğu inanılanlar genel olarak bu adla anılır. Hanımlar için Seyyide sıfatı kullanılır.

İslam'da dinî unvan olarak Hüseyin'in soyundan gelen seyyidlere Hüseyni, Hasan'ın soyundan gelen seyyidlere ise Hasani veya Şerif denir.^[1]^[2]

İran'da Seyyid kökenli aileler Alevî, Hüseynî, Mir veya Mirza olarak da anılır.

İslam'ın On İki İmamların birincisi olan İmam Ali'nin, Fatıma'nın vefatından sonra yaptığı evlilikten doğan çocukları Fatıma'dan doğmadıkları için Seyyid veya Şerif değildirler. Seyyid kelimesi genetik anlamında Fatıma ve Ali'nin soyundan gelen kimselere denir. Ayrıca siyasî savaşlarda veya İslam mezhebi olarak Ali taraftarı olanlar için Şiî, Ali'nin soyundan gelenlere Seyyid ve Şerif kelimeleri kullanılır. Seyyid ve şerifler, İslam tarihin ilk ailesi olan Ehl-î Beyt mensubu olup, yine o soydan gelmektedirler. İslam dininin Caferîlik mezhebine ve Alevî-Bektaşî tasavvuf tarikatına mensup olanları, itikat olarak Muhammed ve On iki İmamlar ittikâdine mensupturlar. Şiî mezhebine mensup olan seyyid ve şerifler olduğu gibi, Abdülkâdir Geylânî gibi Sünnilik geleneğinden gelen seyyidlerde mevcuttur.^[3]

17. yüzyılda Ayıntab şehri mahkeme kayıtlarında unvanlar^[4]^[5]
Ünvanlar	1656–1660	1689–1693	Değişiklik
Seyyid	342	878	157%
Molla	382	624	63%
El-Hâc	2,409	2,509	4%
Beg	573	377	34% –
Çelebi	1,485	990	33% –
Efendi	909	609	33% –

Afganistan

Afganistan'da Seyyidlik, bir etnik bir grup olarak kabul edilmektedir.

13 Mart 2019'da cumhurbaşkanlığı sarayındaki (Arg) Sedat toplantısına hitap eden Başkan Eşref Ghani, Sedat etnik grubunun yeni elektronik ulusal kimlik kartına (e-NIC) dahil edilmesine ilişkin bir kararname çıkaracağını söyledi.^[6]^[7]

Cumhurbaşkanı Eşref Ghani, 15 Mart 2019'da elektronik ulusal kimlikte 'Sedat kabilesi'nden bahsetme kararı aldı.^[8]

Kuzeyin Seyyidleri genellikle Belh ve Kunduz'da; doğuda ise Nangarhar'da bulunabilirler. Çoğu Seyyidler Bamiyan eyaletindeki Şii Müslümanlardır.^[9]

Seyyidler (Hüseynî)

Kaynakça

^ Teresa Bernheimer (8 Haziran 2016). İslam Tarihin ilk Ailesi - İmam Ali'nin ailesi Ehli Beyt ve ilk Alevîler. Ortadoğu Din ve Kültür çalışmaları (Türkçe, Arapça, Almanca, ve İngilizce). Tekin Yayınevi. ss. 11-17. ISBN 9789944611671. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Alevî (Arapça: علوِی) / Alevîlik (Arapça: علوِیون) Alevî kelimesinin anlamı; "Ali'ye mensup olan, Ali'nin soyundan gelen, onun Velayetini savunan (ikrâr veren) ve onun taraftarı olan demektir. Alevî Müslümanlarda; Hüseyin'in soyundan gelen Alevîlere Hüseyni veya Seyyid, Hasan'ın soyundan gelen Alevîlere ise Hasani veya Şerif denir.
^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
^ Hülya Canbakal, Brill Publishing, Society and Politics in an Ottoman Town, Ayntab in the 17th Century (2007)
^ Demetrius Cantemir, The History of the Growth and Decay of the Othman Empire, (London: J.J. and P. Knapton, 1734–35), I: 44; Ettore Rossi, “‘Çelebi’ Kelimesi Hakkında EbùÍ u'ùd"a Atfedilen Bir Fetva,” Türk Dili Ara{tırmaları Yıllı<ı Belleten, (1954): 12–13.
^ "President Ghani to Issue Legislative Decree on Recognizing 'Sadat' as Ethnic Group". Ariana News (İngilizce). 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
^ "'Sadat Ethnicity' to be Inserted in e-NIC". 13 Mart 2019. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Hamdard, Azizullah (15 Mart 2019). "Ghani decrees mentioning Sadat tribe in electronic ID card" (İngilizce). 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
^ "Ethnic Identity and Genealogies". Program for Culture and Conflict Studies – Naval Postgraduate School (İngilizce). 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Ayrıca bakınız

Soyluluk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

İslam ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Teresa Bernheimer (8 Haziran 2016). İslam Tarihin ilk Ailesi - İmam Ali'nin ailesi Ehli Beyt ve ilk Alevîler. Ortadoğu Din ve Kültür çalışmaları (Türkçe, Arapça, Almanca, ve İngilizce). Tekin Yayınevi. ss. 11-17. ISBN 9789944611671. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[2] Alevî (Arapça: علوِی) / Alevîlik (Arapça: علوِیون) Alevî kelimesinin anlamı; "Ali'ye mensup olan, Ali'nin soyundan gelen, onun Velayetini savunan (ikrâr veren) ve onun taraftarı olan demektir. Alevî Müslümanlarda; Hüseyin'in soyundan gelen Alevîlere Hüseyni veya Seyyid, Hasan'ın soyundan gelen Alevîlere ise Hasani veya Şerif denir.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.

[4] Hülya Canbakal, Brill Publishing, Society and Politics in an Ottoman Town, Ayntab in the 17th Century (2007)

[5] Demetrius Cantemir, The History of the Growth and Decay of the Othman Empire, (London: J.J. and P. Knapton, 1734–35), I: 44; Ettore Rossi, “‘Çelebi’ Kelimesi Hakkında EbùÍ u'ùd"a Atfedilen Bir Fetva,” Türk Dili Ara{tırmaları Yıllı<ı Belleten, (1954): 12–13.

[6] "President Ghani to Issue Legislative Decree on Recognizing 'Sadat' as Ethnic Group". Ariana News (İngilizce). 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.

[7] "'Sadat Ethnicity' to be Inserted in e-NIC". 13 Mart 2019. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] Hamdard, Azizullah (15 Mart 2019). "Ghani decrees mentioning Sadat tribe in electronic ID card" (İngilizce). 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.

[9] "Ethnic Identity and Genealogies". Program for Culture and Conflict Studies – Naval Postgraduate School (İngilizce). 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]