[go: up one dir, main page]

Normlu vektör uzayı

(Normlu uzay sayfasından yönlendirildi)

Matematikte normlu vektör uzayı gerçel ya da karmaşık sayılar üzerinde tanımlanmış ve bir norm fonksiyonuna sahip olan vektör uzayıdır. norm fonksiyonu uzunluk kavramının genelleştirilmesi olarak düşünülebilir.

Normlu uzaylar ve normlu uzayların en temel örneklerinden biri olan Banach uzayları, fonksiyonel analizin yapı taşlarıdır.

Bir   cismi (  ya da   olabilir) üzerinden tanımlanmış bir   vektör uzayı üzerinde tanımlanmış gerçel değerler alan bir   fonksiyonuna aşağıdaki özellikleri sağladığı takdirde norm adı verilir:

  1. Negatif olmamalık özelliği: Her   için,  .
  2. Kesin pozitiflik özelliği: Bir   için   ise, bu ancak ve ancak   sıfır vektörüyse olabilir.
  3. Mutlak homojenlik özelliği:   ve   ise,  
  4. Üçgen eşitsizliği: Her   için,  

O zaman,   vektör uzayı ve bu uzay üzerinde tanımlanmış bir norm fonksiyonu çiftine normlu vektör uzayı denir ve   ile gösterilir. Sadece bir tane vektör uzayından bahsediliyorsa veya norma vurgu yapmaya gerek yoksa,   yerine sadece   normlu vektör uzayıdır biçiminde kullanım da mevcuttur ve bu uzay sadece   ile gösterilir.

Norm fonksiyonu üzerinden   biçiminde tanımlanan bir fonksiyon bir metrik olur. Bu metriğe, norm tarafından doğurulmuş metrik denir. Bu metrik sayesinde, her normlu vektör uzayı aynı zamanda bir metrik uzayıdır ve yine bu yüzden topolojik vektör uzayıdır. Eğer bu metrik uzay üstelik tamsa, o zaman bu normlu uzaya Banach uzayı adı verilir. Her Banach uzayı normlu bir uzaydır; ancak, nun tersi doğru değildir. Yine de, normlu vektör uzayları bir Banach uzayına genişletilebilir. Bu Banach uzayı ise biriciktir.