Jilin
Jilin (Çince: 吉林; pinyin: Jílín), Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Doğuda Kuzey Kore ve Rusya, kuzeyde Heilongjiang eyaleti, güneyde Liaoning eyaleti ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır.
| Jilin Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 吉 (pinyin: Jí) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Adın kökeni | Mançucada "nehir boyunca" anlamına gelen "girin ula" terimi | |||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti | Jilin Şehri (1949-1954) Çangçun (1954-günümüz) | |||||||||||||
| En büyük şehri | Çangçun | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Bayanqolu | |||||||||||||
| Vali | Liu Guozhong | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 191.126 km² (14ncü) | |||||||||||||
| Nüfusu (2010) - Nüfus yoğunluğu |
27.462.297 (21nci) 140 kişi/km² (23ncü) | |||||||||||||
| GSYİH (2016) - kişi başına |
CNY 1,49 trilyon (22nci) CNY 54.066 (11nci) | |||||||||||||
| İGE (2010) | 0,715 (yüksek) (10ncu) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han - %91 Koreli - %4 Mançu - %4 Moğol - %0,6 Hui - %0,5 | |||||||||||||
| İl düzeyi | 9 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 60 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 1006 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-22 | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.jl.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
"Jilin" isminin, Mançucada "nehir boyunca" anlamına gelen "girin ula" teriminin Çince transkripsiyonu olan "Jilin wula" (Çince (basitleştirilmiş): 吉林乌拉; Çince (geleneksel): 吉林烏拉)'dan türettiği düşünülmektedir. Bu transkripsiyonun Çincedeki doğrudan anlamı "Uğurlu Orman"'dır. Hanyu Pinyin harf çeviri sisteminin resmî kullanıma girmesinden önce Jilin eyaletinin ismi, Batı dillerinde Kirin olarak kayda geçti.
Jilin eyaletinde eş isimli Jilin şehri bulunmaktadır, ancak eyaletin başkenti ve en büyük şehri Çangçun. II. Dünya Savaşı tarihinde Çangçun, "Hsinking" (Çince: 新京; pinyin: Xīnjīng, "yeni başkent") ismi altında Japonya'nın kurduğu Mançukuo kukla rejiminin başkenti olarak işlev göstermesi için bilinir.
İdari yapılanma
değiştirJilin Eyaleti toplam dokuz farklı il düzeyi idari bölümden oluşmak üzere sekiz il düzeyi şehir ve bir özerk il barındırmaktadır.
| Jilin Eyaleti'nin İdari Bölümleri | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm kodu[1] | İsim | Çince Pinyin |
Alan (km2) |
Nüfus[2] （2020 yılı） |
Merkez | İlçe düzeyi bölümler[3] | |||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | Özerk ilçeler | ||||||
| 220000 | Jilin Eyaleti | 吉林省 Jílín Shěng |
191.202,36 | 24.073.453 | Çangçun Şehri | 21 | 20 | 16 | 3 |
| — Eyalet altı şehirler — | |||||||||
| 220100 | Çangçun Şehri | 长春市 Chángchūn Shì |
24.734,13 | 9.066.906 | Nanguan Semti | 7 | 3 | 1 | |
| — İl düzeyi şehirler — | |||||||||
| 220200 | Jilin Şehri | 吉林市 Jílín Shì |
27.711,41 | 3.623.713 | Chuanying Semti | 4 | 4 | 1 | |
| 220300 | Siping Şehri | 四平市 Sìpíng Shì |
10.241,73 | 1.814.733 | Tiexi Semti | 2 | 1 | 1 | 1 |
| 220400 | Liaoyuan Şehri | 辽源市 Liáoyuán Shì |
5.140,45 | 996.903 | Longshan Semti | 2 | 2 | ||
| 220500 | Tonghua Şehri | 通化市 Tōnghuà Shì |
15.611,54 | 1.812.114 | Dongchang Semti | 2 | 2 | 3 | |
| 220600 | Baishan Şehri | 白山市 Báishān Shì |
17.505,26 | 951.866 | Hunjiang Semti | 2 | 1 | 2 | 1 |
| 220700 | Songyuan Şehri | 松原市 Sōngyuán Shì |
21.169,77 | 2.252.994 | Ningjiang Semti | 1 | 1 | 2 | 1 |
| 220800 | Baicheng Şehri | 白城市 Báichéng Shì |
25.758,73 | 1.551.378 | Taobei Semti | 1 | 2 | 2 | |
| — Özerk iller — | |||||||||
| 222400 | Yanbian Kore Özerk İli | 延边朝鲜族自治州 Yánbiān Cháoxiǎnzú Zìzhìzhōu |
43.329,34 | 1.941.700 | Yanji Şehri | 6 | 2 | ||
Nüfus
değiştir2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Jilin'in toplam nüfusu 27.452.815.[4]
Etnik yapı
değiştirJilin'deki başlıca etnik gruplar şunlardır:
| Etnik grup | Nüfus |
|---|---|
| Han | 25.267.110 |
| Koreli | 1.040.167 |
| Mançu | 866.365 |
| Moğol | 145.039 |
| Hui | 118.799 |
Diller
değiştirJilin sakinlerinin çoğu Han Ulusu'na ait olup Beifanghua konuşur. Beifanghua'nın bir lehçesi olan Kuzeydoğu Guanhua'nın (Çincede kısaca "" 东北话 olarak bilinir) farklı değişkeleri eyalet çapında konuşulur. Bunun dışında, Ethnologue'a göre, Jilin'de Korece, Mançuca ve Moğolca da konuşulmaktadır.[5]
Jilin'deki etnik Korelilerin çoğu eyaletin doğusunda yer alan Yanbian Kore Özerk İli'ne yoğunlaşmış olup Korecenin Hamgyŏng lehçesini konuşur.[6] Yanbian İli'nde Korece medyada kullanılır (ör. Yanbian Weishi televizyon kanalında);[7] 20. yüzyılın ortasından beri buradaki okullarda iki dilli Çince ve Korece eğitimi de verilmiştir, ancak Ocak 2021'de Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Konseyi'ne bağlı Yasama İşleri Ofisi, bu iki dilli eğitimin uygulanma şeklini anayasaya aykırı bulup ildeki Korece eğitiminin aşamalı olarak azaltılması gerektiğini hükmetti.[8][9]
Ayrıca bakınız
değiştir Wikimedia Commons'ta Jilin ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
değiştir- ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2017.
- ^ "吉林省第七次全国人口普查公报（第二号）". 吉林省统计局. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
- ^ a b "中华人民共和国国家统计局 >> 第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 30 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Park, Youngmae (2003). "A Preliminary Study of the Language of Ethnic Koreans in China : Toward a Sociolinguistic Study" (PDF). 京都大学言語学研究 (Kyoto University Linguistic Research) (İngilizce), 22. ss. 1-21. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2021.
- ^ "Yanbian Radyo Televizyon Kurumu" (Korece). 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021.
- ^ Wei, Changhao (20 Ocak 2021). "Recording & Review Pt. 7: Constitutionally Mandated Mandarin-Medium Education". NPC Observer (İngilizce). 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021.
- ^ "Assimilation of Chinese minorities is not just a Uyghur thing". The Economist (İngilizce). 30 Ocak 2021. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021.
Dış bağlantılar
değiştir- Resmi site (Çince)
| Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |