Hanya Kuşatması (1645)
Hanya Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.
| Hanya Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||||
 Hanya Kuşatması (1645) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Venedik Cumhuriyeti Malta Şövalyeleri Papalık Toskana Büyük Dükalığı Napoli Krallığı | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Silahdar Yusuf Paşa Mehmed Paşa Koca Musa Paşa |
Morosini Capello Niccolo Ludovisi Villaroel Almonte Verrazano | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
20.25.000 asker 102 gemi |
5-10.000 asker 92 gemi | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 4.000 ölü ve yaralı |
Ağır 12 kadırga 395 top | ||||||||
23 Haziran 1645'te Girit'e çıkarma yapan Osmanlı ordusu 27 Haziran-22 Ağustos 1645 tarihlerinde kuşattığı Venedik'e ait Hanya kalesini fethetti.
Kuşatma öncesi
değiştirOsmanlı İmparatorluğu 1645 yılında 1669'a kadar sürecek savaşı başlattıklarında Venedik Cumhuriyeti'ni hazırlıksız yakaladılar. Venedikliler, Osmanlı Donanması'nın Malta'ya yöneleceğini beklerken, 30 Nisan 1645'te Çanakkale'den çıkan donanma 21 Haziran 1645'te Navarin'e ulaştı ve 23 Haziran 1645'te Girit'e çıkarma yaptı.[1] Başkomutan Andrea Cornaro'nun gayretlerine rağmen, Venedik kaleleri yeterince tahkim edilememiş, 1644'te Venedik'ten 2.500 asker takviyesi yapılmıştı.
Kuşatma
değiştirOsmanlılar Hanya'nın 25 km batısına çıkarma yaptılar ve St. Todero adasındaki kaleyi kolaylıkla ele geçirdikten sonra Hanya kalesi üzerine yürüdüler. Tunus ve Trablusgarp askerleri de Osmanlı ordusuna katıldı.
27 Haziran'da Osmanlı ordusu Venediklilerce tahliye edilmiş yukarı kaleyi ele geçirdi ve kuşatma başladı. Kostantin Tepesi'ne metris kuruldu ve Rumeli Beylerbeyi Hasan Paşa ile Alacahisar, Avlonya ve İlbasan sancakbeyleri yedi balyemez top bataryası ve Yeniçeri Kethüdâsı Murad Ağa yeniçerilerle metrise girdiler. 5 Temmuz ve 17 Temmuz günleri en şiddetli çarpışmalar yaşandı. 9 Temmuz'da Osmanlılar mevzilerini kaleye daha da yaklaştırdılar ve bombardımanın şiddetini artırdılar. 6 Ağustos'ta ise patlatılan lağımlar sayesinde kalenin surları ve ana burcu büyük hasar gördü.
Kuşatma 56 gün sürdü ve ağır kayıplara uğrayan Venedik garnizonu 22 Ağustos'ta kaleyi vire ile teslim etti.[2] Osmanlılar, kale muhafızlarının Suda'ya çekilmelerine müsaade ederken, (Kâtip Çelebi'ye göre) 395 topu ele geçirdiler ve 11'i tersanede olmak üzere 12 Venedik kadırgasına da el koyarak donanmalarına kattılar.[3]
Kuşatma sonrası
değiştirOsmanlılar Hanya'yı ele geçirdiğinde, Venedik'in müttefiklerinden istediği yardımlar da Girit'e ulaşmaya başladı. Piombino Prensi Niccolo Ludovisi (Papa'nın yeğeni) komutasındaki 5 kadırgalık Papalık, Verrazano komutasındaki 5 kadırgalık Toskana, Almonte komutasındaki 5 kadırgalık Napoli ve Villaroel komutasındaki 6 Malta filoları 21 Ağustos'ta Messina'da buluştu ve 29 Ağustos'ta 25 gemilik Venedik Donanmasıyla Zante'ye, 4 Eylül'de ise Hanya açıklarına ulaştı. Ancak, Osmanlı donanmasının Hanya limanında demirli bölümüne (kalan kısmı Ege'ye ve Çanakkale'ye çekilmişti) saldırmaktan çekinerek Suda'ya demirledi. İlave Venedik gemileriyle 92 parçaya ulaşan müttefik donanma 15-16 Eylül ve 28-29 Eylül geceleri Hanya önlerine geldiyse de yine çatışmadan kaçındı. 1 Ekim'deki üçüncü yanaşmada ise angajman sağlandıysa da Hanya kalesindeki Türk toplarının menziline girmek istemeyen müttefik donanma hiçbir sonuç alamadı ve önce Suda'ya, ardından ise 3 Ekim'de Girit sularından ayrılarak Çuha-Zante-Korfu üzerinden 23 Ekim'de Messina'ya döndü ve kışlamak üzere limanalrına dağıldı.[4]
Kasım ayında ise Girit Serdarı Silahdar Yusuf Paşa Hanya'da kuvvetli bir garnizon bırakarak İstanbul'a döndü, ancak bu hareketinden dolayı Padişah İbrahim tarafından idam ettirildi (22 Ocak 1646).
Venedik Senatosu ise 80 yaşındaki Doçe Francesco Erizzo'yu Başamiral olarak atadıysa da, adıgeçenin 1646 başında ölmesi üzerine bu defa 73 yaşındaki Giovanni Cappello'yu bu göreve getirdi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Venice, Austria and the Turks in the 17th Century", Kenneth Setton, American Philosophical Society (1991), ISBN 978-0-87169-192-7, s.126
- ^ "Tevârîh-i Cezîre-i Girid", Petersburg nüshası, vr. 23a-49a
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.123
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.122-124