Galata bankerleri

Galata semti Bizans döneminde tüccarların ve bankerlerin merkezi olarak ünlenen bir semtti. Osmanlı İmparatorluğu ticari hayatı canlandımak için İstanbul'un fethinden sonra şehri terk etmiş Rum, Venedikli ve Cenevizli tüccar ve bankacıların tekrar işleri başına dönmelerini teşvik etmiş, bunların cemaat teşkilatı kurmalarına, örf, adet ve dinleri kadar iktisadi faaliyetlerini de serbestçe icra etmelerine izin vermiştir.

Bu serbestlik daha sonraları Osmanlı İmparatorluğu'nun mali yönden güçlenmesine katkıda bulunmalarını sağlamıştır. İmparatorluğun yükseliş döneminde vergilerin toplanmasında, hazinenin açıklarını kapatmada, kısa vadeli borçlar vermeden madeni para ihracı ve tedavülü konularında hükûmete yardımcı olmak gibi görevler yapmışlardır.

On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında dış ticaret açık vermiş, kâğıt paranın altın karşılığı olarak değeri düşmüş, buna bağlı olarak ithalat güçleşmişti. Bu dönemde Osmanlı Hükûmeti ile anlaşan ve devlete ilk borç veren iki banker, Fransız Jacques Alléon ve İtalyan Teodor Baltazzi, kredi operasyonları ile ithalatı rahatlatmış ve bir yandan da Padişah Abdülmecid'in güvenini kazanmışlardı. Daha sonra, bu iki banker kambiyo kurunu sabit tutmak amacıyla İstanbul Bankası'nı kurmuşlardır.

Rusların İstanbul'a girmeleri halinde bütün varlıklarının ve alacaklarının silinip gideceğinden endişe ederek bu işgali önlemek ve gerekli parayı bulmak için 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi'nde bütün servetlerini ortaya koymuşlardır. Bunun karşılığında da Osmanlı Devletinin gelirlerini teminat göstermişlerdir. Bunun üzerine Avrupalı alacaklılar, kendilerini garantiye almak için Muharrem Kararnamesi olarak bilinen ve bütün devlet gelirlerini ipotek altına alan bir antlaşmayı Osmanlı Hükûmetine kabul ettirmişlerdir.

• Galatlar