Edremit Körfezi

 

 

Körfez, Biga Yarımadasında yer alan Kazdağı, Midilli Adası ve Madra Dağları arasındadır. Ege Denizine batıda Müsellim Boğazı^[1] ve güneyde Dikili Boğazı^[2](veya Midilli Boğazı) ile bağlıdır. Karada sınırları Baba Burnu ile başlar, güneyde Ayvalık, Sarımsaklı ile biter.

Bölge Balıkesir ve Çanakkale illeri arasındadır. Küçükkuyu-Altınoluk arasındaki, Mıhlı çayı iki il arasındaki sınırdır. Çanakkalede Ayvacık, Balıkesir'de ise Edremit, Burhaniye, Gömeç, Ayvalık ve iç kısımdaki Havran ilçeleri körfez bölgesini oluşturur. Çanakkale ve Balıkesir illerinin merkezleri Marmara Bölgesinde iken, Edremit Körfezi tamamen Ege Bölgesinin, Kıyı Ege Bölümünde yer alır. Körfezin Çanakkale kıyıları, coğrafî bölge ayırımlarında Ege Bölgesine sınırını oluşturur. Kuzeydeki Kaz Dağları tarafında rakım artıkça Marmara Bölgesine girilir.

• Baba Burnu, Asya'nın en batı ucu ve Edremit Körfezinin başlangıcı
• Sivrice Koyu, Sivrice Köyü yakınları
• Sivrice Burnu
• Kadırga Koyu, Behramkale Köyü yakınları
• Karaburun
• Bağlar Burnu(Kum Burnu), Pelitköy Beldesi
• Gemi Yatağı Koyu
• Bozburun, Karaağaç Beldesi, Artur tatil sitesi
• Ayvalık Adaları

Merkezi deniz kıyısındaki ya da zamanla deniz kıyısına kaymış, önemli yerleşim yerleri

• Babakale, Ayvacık
• Behramkale
• Küçükkuyu, Ayvacık
• Altınoluk, Edremit
• Akçay, Edremit
• Ören, Burhaniye
• İskele,Burhaniye
• Pelitköy,Burhaniye
• Karaağaç, Gömeç
• Gömeç
• Alibey Adası (Cunda)
• Ayvalık
• Sarımsaklı

 

 

Edremit Körfezi, antik olarak Troas, Misya ve Aiolis bölgelerinin kesişimindedir. Bölgedeki en eski kalıntıda Havran ilçesinde İnboğazı Mağarasındadır, yaklaşık MÖ 50.000 yılına tarihlendiriliyor. Thebai ve Lyrnessos körfezin en eski ve önemli şehirleridir. Bu yüzden bölge için Thebai ovası adı da kullanılır. Bu iki şehir, İlyada da çok sık karşımıza çıkar. Şehirler, Troya savaşına giden Akhalar tarafından yağmalanır. Hektor'un eşi Thebai kralı Eeiton'un kızıdır. Aşilin uğruna savaşı bıraktığı kızda bölgedeki bir Apollon rahibinin kızıdır. Bölge daha sonra önce Midilliden gelen Aioller tarafından kolonileştirilir. Sonra sırasıyla Lydialılar, Persler, İskender İmparatorluğu, Bergama Krallığı ve Romaya bağlanır. Roma ve Bizans zamanında özellikle Adramytteion kenti öne çıkar. Burada bir piskoposluk merkezi bile kurulur. Bizanstan sonra da Selçuklu, Karesi Beyliği ve Osmanlılar bölgeye egemen olur. Kurtuluş Savaşında körfezin kuzeyi boğazlar bölgesine ait tarafsız kısımda yer alırken güneyi Yunanlara vadedilmiş.

Bölgenin ekonomisi zeytincilik ve turizme dayanır. Türkiye'deki zeytin ağaçlarının yaklaşık %10 bu bölgededir. Bu ağaçlardan üretilen 260.000 ton zeytinin %15-20 sofralık olarak, kalanında zeytin yağına dönüştürülerek kullanılır. Bu 45.000 ton zeytin yağı demektir, yani Türkiye'nin zeytinyağ üretiminin %28'ine denk gelir.^[3]

Altın bölgedeki önemli madenlerin başında gelir. Havran da altın madenciliği, Roma ve daha eski dönemlere kadar uzanır. İsmi de altından gelir. Modern altın madenciliği bu ilçenin Büyükdere ve Küçükdere köylerinde kapılmıştır. 2010 yılında son verilen madencilik faaliyetleri sonrasında bölge rehabilite edilmiştir.^[4] Günümüzdeki altın arama çalışmaları Kaz Dağı'nda sürmektedir. Ayrıca Ayvalık'ın güneyindeki Tuzla'da tuz çıkarma işlemleri yapılmaktadır.

Bölgenin rezerv açısından önemli bir madeni de demirdir. Edremit-Eymir bölgesinde bulunur. Bunun dışında, Ayvacık'taki uranyum, Edremit'teki gümüş rezervleri bölgenin diğer madenleri olarak sıralanabilir.

Bölgenin türistik yerleri; Hasanboğuldu mesire yeri, Sutüven Çağlayanı Şahindere kanyonu, Kazdağı Millî Parkı, Kazdağı Zirvesi, Assos antik kenti, Antandros antik kenti, Şeytan Sofrası, Mıhlı Çayı Şelalesi, Tahtakuşlar Etnografya Müzesi, Babakale köyü-Osmanlı Kalesi, Adatepe köyü-Zeus Sunağı ve Alibey (Cunda) adası sayılabilir. Turizm açısından bölgede daha çok yerli turist bulunur. Ama son zamanlarda Midilli ve Ayvalık arasındaki düzenli feribot seferleri ile başta Ayvalık olmak üzere bölgede Yunan turist de görülebilir.

• Türkiye'deki körfezler listesi