Armut

Armut, gülgiller (Rosaceae) familyasının Amygdaloideae alt familyasında sınıflanan Pyrus cinsine ait ağaç nitelikli bitki türleriyle, bu türlerden bazılarının aynı adlı (pomaceous) yenilebilir meyvesidir.

Armut

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Plantae
Şube:	Tracheophyta
Sınıf:	Magnoliopsida
Takım:	Rosales
Familya:	Rosaceae
Cins:	*Pyrus* Linnaeus, 1758

Türler için metne bakınız.

Armut dünya çapında üretilen ve tüketilen, ağaçta yetişen ve yaz sonundan ekim ayına kadar hasat edilen meyvedir.

Bazı armut türleri, yenilebilir meyveleri ve meyve suları için değerlenirken diğerleri ağaç olarak yetiştirilmektedir.

Ağaç orta büyüklüktedir ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya'nın kıyı ve hafif ılıman bölgelerine özgüdür. Armut ağacı, yüksek kaliteli nefesli ahşap müzik aletlerinin ve mobilya üretiminde tercih edilen malzemelerdendir.

Dünyada hem şekil hem de tat bakımından birbirinden farklı olan, bilinen yaklaşık 3000 çeşit armut yetiştirilir.

Meyveler taze, konserve, meyve suyu veya kurutulmuş olarak tüketilir.

Her iki yarı kürenin ılıman iklim kuşağı ülkelerinde yetiştirilen armut, dünyanın en önemli meyve ağaçlarından biridir. Armut ağacı tepeye doğru genişleyen ve olgunlaştığında 13 metreye kadar ulaşan boyuyla elma ağacından daha uzun ve daha diktir.

Armut, genellikle bir yaşındaki anaç armut fidanları aşılanarak ya da çelikleme yoluyla üretilir. Armut ağaçları oldukça uzun ömürlüdür (50-75 yıl) ve iyi bakılıp budanmazsa boyları iyice uzar. Dikildikten 4-7 yıl sonra meyve vermeye başlayan bir armut ağacı 8-10 yaşlarındayken 25–50 kg meyve verebilir.

Türler

Batı Avrupa, Kuzey Afrika ve tüm Asya'da doğal olarak yetişen armutun dünyada yaklaşık 72 türü vardır:
P. acutiserrata – P. armeniacifolia – P. asiae-mediae – P. austriaca – P. × babadagensis – P. × bardoensis – P. betulifolia – P. boissieriana – P. bourgaeana – P. bretschneideri – P. browiczii – P. cajon – P. calleryana – P. castribonensis – P. chosrovica – P. ciancioi – P. communis – P. complexa – P. cordata – P. cordifolia – P. costata – P. daralagezi – P. demetrii – P. elaeagrifolia – P. elata – P. eldarica – P. fedorovii – P. ferganensis – P. georgica – P. gergeriana – P. glabra – P. grossheimii – P. hajastana – P. hakkiarica – P. hopeiensis – P. hyrcana – P. jacquemontiana – P. × jordanovii – P. ketzkhovelii – P. korshinskyi – P. mazanderanica – P. medvedevii – P. megrica – P. × michauxii – P. neoserrulata – P. nivalis – P. nutans – P. oxyprion – P. pashia – P. phaeocarpa – P. pseudopashia – P. pyrifolia – P. raddeana – P. regelii – P. sachokiana – P. salicifolia – P. sicanorum – P. × sinkiangensis – P. sogdiana – P. sosnovskyi – P. spinosa – P. syriaca – P. tadshikistanica – P. takhtadzhianii – P. tamamschiannae – P. terpoi – P. theodorovii – P. trilocularis – P. turcomanica – P. tuskaulensis – P. ussuriensis – P. vallis-demonis – P. × vavilovii – P. voronovii – P. vsevolodovii – P. xerophila – P. yaltirikii – P. zangezura
^[1]

Dünya üretimi

Armut üretimi – 2018
Ülke	(milyon ton)
Çin	16.1
ABD	0.7
İtalya	0.7
Arjantin	0.6
Türkiye	0.5
Dünya	23.7
BM Gıda ve Tarım Örgütü, İstatistik Bölümü^[2]

Fotoğraflar

Armut çiçekleri
Armut çiçekleri
Çeşitli armutlar
Armut ağacı çiçekleri
Satılmak üzere hazırlanmış armutlar

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Armut ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Wikispecies'te Armut ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Kaynakça

^ "Pyrus L. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (İngilizce). 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
^ "Production of pears in 2018, Crops/Regions/World Regions/Production Quantity by picklists". UN Food & Agriculture Organization, Statistics Division. 2019. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Armut&oldid=34166185" sayfasından alınmıştır