Aperlae

Aperlae ya da Aperlai, MÖ 400'lerde kurulmuş Likya kentidir. Bugünkü Kaş ile Kekova arasında arasında bulunan Sıçak Yarımadası'nın eteklerindedir. Tarihte veya siyasette önemli bir rol oynamamıştır, ancak 1300 yıllık ömrü dikkate değerdir. İç bölgelerinin zorlu arazisi, kuruluşundan ölümüne kadar kenti, Akdeniz'e güvenmeye zorladığı düşünülüyor. Aperlit'ler yüzyıllar boyunca kentin kıyılarını mütevazı yollarla istikrara kavuşturdu ve geliştirdiler, ancak temelde denizle yakın ilişkilerini gelişmiş rıhtım veya liman tesisleri olmadan sağlayıp sürdürdüler.^[1]

Henüz kapsamlı bir kazı yapılmayan Aperlai'de 1996 yılında Maryland Üniversitesi'nden gelen bir ekip tarafından yapılan incelemelerde, şehrin ana geçim kaynaklarından birinin deniz kabuklarından elde edilen mor pigment (Tyrean Purple) üretimi olduğu öne sürülmüştür. O dönemler bu renk sadece Romalı asiller tarafından kullanılmaktaydı. Daha sonra mor renk kumaşlar Vatikan'da üst rütbeli din adamları tarafından kullanıldı.^[2] Deniz kenarı kıyısıında yamaca doğru olarak imar edilmiş antik yerleşimin güneye bakan kısımlarından bir bölümü su altında kalmıştır. Su altında yapılara ait olduğu belirlenen temel bloklar dağınık halde bulunmaktadır. Kara kısımda kalmış harabe yapılar ise kent surları ve liman yapılarına ait olduğu görülmektedir. Yamaçta bulunan antik kent yerleşimi zamanla geçirdiği depremler sonucu bazı yapı ve harabelerin kısmen parçaları yamaçtan denize sürüklenerek düştüğü görülmektedir. Günümüzde su altında kalmış yapılardan rıhtım ve iskele 14 ana duvar yapısı, 16 mekan, dalgakıran sığı derinlikte görülmektedir. Ayrıca sualtında antik yerleşim yapılar repertuvarına ek olarak kilise kalıntılarına ait bloklar ve şapel su altında etrafa dağılmış durumdadır. Yapılan araştırmalar neticesinde Kent surlarının ve liman mendireğinin Helenistik dönemde kullanıldığı ve kentte çıkan küçük çapta arkeolojik verilerin antik yerleşim Aperlea'nın Roma - Bizans dönemi izleri taşıdığı görülmektedir.

Aperlai antik kenti sualtı araştırması Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü'nün desteği ile 2009 yılında yapılmış ve mor pigment (Tyrean Purple) üretilen işliklerin ve bu pigment için kullanılan havuzların olduğu düşünülen yapıların olduğu belirlenmiştir.^[3]