Anubis
Anubis (Anpu), Antik Mısır mitolojisine göre ölüm ve cenaze tanrısıdır.[2] Osiris ve Nephthys'in oğludur.[2] Çakalların mezarlar etrafında dolaşması nedeniyle çakal başlı Anubis ölümle beraber anılır.[2] Daha sonra Set tarafından öldürülen Osiris'i mumyaladığı için mumyalama tanrısı olmuştur.[2] Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir. Bu yüzden mumyalamayla görevli kişiler Anubis maskesi takarlardı.[2] Ölen kişi diğer dünyada yargılanırken Anubis ona yardım eder. Anubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidir.[2] Anubis, Antik Mısır tanrıları arasında en saygın olanlarındandır.[2] Ölüleri tekrar hayata döndürme gibi bir özelliği de olduğu sanılmaktadır. Yüzünde bir çakal ısırığı vardır. Kutsal mumyalayıcı olarak da bilinir.[2]
| Anubis | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Mısır tanrısı Anubis (Yeni Krallık mezar resimlerinden esinlenen modern bir yorum) | ||||||
| hiyeroglif yazısıyla adı |
| |||||
| Sembolü | mumya gazlı bez, Imiut fetiş, çakal, salla | |||||
| Kişisel bilgileri | ||||||
| Eşi | Anput, Nephthys[1] | |||||
| Çocukları | Kebechet | |||||
| Ebeveynleri | Neftis ve Set, Osiris (Orta ve Yeni Krallık'da), veya Ra (Eski krallıkta). | |||||
| Kardeşleri | Wepwawet | |||||
| Karşılıkları | ||||||
| Yunan karşılığı | Hades veya Hermes | |||||
Anubis çoğunlukla Yeraltının Tanrısı olarak tanınsa da, Set'in elindeki ölümünden beri Duat'ı (Yeraltı) Osiris yönetmektedir. Anubis ölüler dünyasına bir bekçidir.
Anubis'in çakal başlı olma sebebi ise mezarların etrafında çakalların dolaşmasıdır. Mezarlar da Anubis'i ilgilendirdiğinden çakal başlı olarak tasvir edilmiştir. Anubis'in izi neredeyse tüm mezarlarda görülür.
Antik Mısır inancına göre Anubis'in mezarları koruma gücüne sahip olduğu bilinmektedir. Bu yüzden mezarların girişine mezarları korusun diye Anubis heykelleri konulmuştur.
Terazisinde ölünün ruhunu temsil eden kalbi ile Adaletin tanrıçası Ma'at'ın tüyünü tartar. İyi birinin kalbi tüye karşı hafif gelir ve ölünün ruhunu gökyüzüne bir daha doğması için gönderir. Eğer kötülük yapmış biri ise tüy hafif gelir ki bu durumda o kişinin ruhu yer altı ülkesine yılanlara gönderilir. Bu da sonsuz azap demektir.
Anubis en çok bilinen Mısır tanrılarından biriydi. Doğruluk tüyüne karşı ölünün yüreğini tartarken, Anubis ahirete kimin gideceginin kararını verme konusunda Osiris'e yardım ederdi.
Anubis'in rolü, ölüye yeraltında rehberlik etmekti ve bu ona Mısırlılarda özel bir önem vermekteydi.
Yeryüzündeki hayattan çok, onları ilgilendiren yer altı tanrısı olan Osiris'in diyarındaki sonraki yaşamdı. Anubis'e bütün bu ölümlerinde ‘temiz’ olarak yargılanmak isteyenlerden dolayı saygı duyulurdu ki diğer dünyaya rahatça gidebilsinler. Kalbi doğruluk tüyünden daha hafif ya da eşit olarak tartılan kişi yer altı dünyasında Osiris'e sunulurdu.
Ek olarak, Anubis bedenin çürümesini engelleyen mumyalamanın mucidi olarak bilinirdi. Mumyalanan bir Mısırlı'nın ruhu yargılanır yargılanmaz daha önceden içinde bulunduğu bedene tekrar girebilirdi. Anubis eğer orada vücudu korumazsa kurtuluş ve dolayısıyla ahiret olmazdı.
Anubis'in tasviri
değiştirAnubis çoğunlukla bir çakalın ya da kurdun siyah başı ile insan formunda tasvir edilirdi.
Bu özellik mezarlık çevrelerinde dolaşan birçok vahşi köpeğin temsili olmalıydı. Bunlar mezarlıkların resmi olmayan gardiyanları olarak belirtilmişlerdir, daha sonrasında ise köpek-başlı Anubis'le bağlantıları kurulmuştur.
Anubis genellikle uzun adım atmış ya da ayakta durmuş sekilde canlandırılırdı fakat bazen yere uzanmış ya da çömelmiş tam bir hayvan formunda gösterilirdi. Yine siyah renkte olarak, Mısır tapınaklarında bulunan tanrıların heykellerini içeren tapınak olan naos şeklinde bir tabutun üzerine eğilmiş vaziyette olabilirdi.
Kaynakça
değiştir- ^ Lévai, Jessica (2007). Aspects of the Goddess Nephthys, Especially During the Graeco-Roman Period in Egypt (İngilizce). UMI. 3 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h Morales, Helen (2007). Classical mythology: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0192804761.
| Mısır mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |