Antalya Havalimanı
Antalya'da bulunan uluslararası bir havalimanı
Antalya Havalimanı (IATA: AYT, ICAO: LTAI), Türkiye'nin Antalya iline hizmet veren uluslararası havalimanıdır. Havalimanı, özellikle yaz aylarında Türkiye'nin güney sahillerine gelen milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Uluslararası Havalimanları Konseyi'nin (ACI) 2018 verilerine göre[2] yolcu hareketliliği bakımından Avrupa'nın en işlek 14. havalimanı olan yapı, DHMİ'nin 2019 Aralık sonu verilerine göre[3] İstanbul Havalimanı'nın ardından Türkiye'nin en işlek ikinci havalimanıdır.
| Antalya Havalimanı | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| Özet | |||||||||||||||||||
| Havalimanı tipi | Sivil | ||||||||||||||||||
| Sahibi/İşleticisi | DHMİ, Fraport TAV Antalya Terminal İşletmeciliği A.Ş. | ||||||||||||||||||
| Sahibi | DHMİ | ||||||||||||||||||
| İşletici | Fraport TAV Antalya Terminal İşletmeciliği A.Ş. | ||||||||||||||||||
| Hizmet verdiği şehir | Antalya | ||||||||||||||||||
| Yer | Muratpaşa | ||||||||||||||||||
| Açılış | 1960 | ||||||||||||||||||
| Bağlantı merkezi (hub) | Türk Hava Yolları, AnadoluJet, Pegasus Hava Yolları, SunExpress, Onur Air | ||||||||||||||||||
| Rakım (ODS) | 177 ft / 54 m | ||||||||||||||||||
| Koordinatlar | 36°54′01″K 30°47′34″D / 36.90028°K 30.79278°D | ||||||||||||||||||
| Web sitesi | antalya-airport.aero | ||||||||||||||||||
| Harita | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
  AYT  AYT  AYT | |||||||||||||||||||
| Pistler | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İstatistikler (2022[1]) | |||||||||||||||||||
| Yolcu trafiği | 31.210.119 | ||||||||||||||||||
| Uçak trafiği | 197.994 | ||||||||||||||||||
| Yük trafiği (ton) | 400.571 | ||||||||||||||||||
Tarihçe
değiştirHavalimanı, başlangıçta askerî amaçla kullanım için inşa edilmiştir. Türk Hava Yolları'nın tarifeli seferlerini önce küçük bir kulübede, 1960 yılından itibaren ise 300 metrekarelik terminal binasında icra etmeye başladığı havalimanı, 1985 yılında uluslararası trafiğe açılmıştır.[4] İç ve dış turizmdeki gelişmelere paralel olarak havalimanının ilk dış hatlar terminalinin yapımına Temmuz 1996'da Bayındır Holding tarafından başlanmış ve terminal Nisan 1998'de hizmete girmiştir.[5] Bu terminal, Türkiye'de yap-işlet-devret modelinin uygulandığı ilk havalimanı terminal işletmesidir.[4][5] 1999'da Fraport, dış hatlar terminalinin işletmecisi Bayındır Holding'den 25 milyon avro karşılığında terminal işletmesinin yüzde elli hissesini satın almış,[6] Nisan 2006'da geriye kalan hisseleri Bayındır Holding'den satın alarak terminal işletmesinin tamamına sahip olmuştur.[7]
Bölgenin yoğunlaşan uluslararası yolcu trafiğini yönetmek üzere ikinci dış hatlar terminalinin yapımı ve işletilmesi DHMİ tarafından ihale edilmiş, ihaleyi kazanan Çelebi Holding-IC Holding konsorsiyumu Mayıs 2004'te inşaata başlamış ve terminal Nisan 2005'te faaliyete girmiştir.[5] Çelebi-IC konsorsiyumu, terminali sözleşme süresinin dolduğu Eylül 2009'a kadar işletmiştir.[8] Her iki dış hatlar terminali de İnşaat Mühendisleri Odası'nın 50 Yılda 50 Eser listesinde yer almıştır.[5]
Mayıs 2007'de havalimanının iç hatlar ve birinci dış hatlar terminalleri, VIP ve CIP terminalleri ile 2009'dan itibaren başlamak üzere ikinci dış hatlar terminalinin işletme hakkını 2,4 milyar avro karşılığında ve 2024 sonuna kadar kullanmak üzere Fraport-IC konsorsiyumu elde etmiştir.[9] Bu konsorsiyum, mevcut iç hatlar terminalini 100 milyon avroluk yatırım ile yenilemiş ve yenilenen terminal, inşaatına başlandıktan 11 ay sonra, Nisan 2010'da hizmet vermeye başlamıştır.[10] Mayıs 2018'de TAV Havalimanları, IC İçtaş'ın hisselerini satın alarak Fraport ile eşit ortak olmuştur.[9]
Havalimanı, Uluslararası Havalimanları Konseyi tarafından 2011 yılında "10-25 milyon yolcu" kategorisinde "Avrupa'nın En İyi Havalimanı" ödülüne layık görülmüştür.[11][12]
Hava yolları ve uçuş noktaları
değiştirAntalya Havalimanı'na aşağıdaki havayolları tarafından hem tarifeli hem de charter seferler düzenlenmektedir.[13]
| Hava yolları | Uçuş noktaları [14] |
|---|---|
| Aeroflot | Adler/Sochi, Moskova, St Petersburg |
| Air Astana | Almatı |
| Air Bucharest | Bükreş-Otopeni, Cluj-Napoca, Yaş, Sibiu |
| Air Finland | Helsinki |
| Air Italy Polska | Katowice Sezonluk: Varşova |
| Air Malta | Malta |
| Air Moldova | Sezonluk: Kişinev |
| AirBaltic | Riga Sezonluk: Vilnius |
| Amsterdam Airlines | Amsterdam |
| AnadoluJet | Ankara, Trabzon, Erzurum, Şam |
| Arkefly | Sezonluk: Amsterdam |
| Austrian Airlines | Graz, Linz, Viyana Sezonluk: Innsbruck |
| Aviogenex | Belgrad |
| BH Air | Sezonluk: Sofya |
| Belle Air | Tiran |
| Blue Air | Bükreş-Baneasa, Milan-Malpensa |
| Blue Panorama Airlines | Milan-Malpensa |
| Bulgaria Air | Sezonluk: Sofya |
| Carpatair | Cluj-Napoca, Iasi, Sibiu, Timisoara |
| Cham Wings Airlines | Şam |
| Cimber Sterling | Aalborg, Billund, Kopenhang |
| City Airline | Göteborg-Landvetter |
| Condor Flugdienst | Sezonluk: Berlin-Schönefeld, Köln/Bonn, Düsseldorf, Frankfurt, Hamburg, Hanover, Leipzig/Halle, Münih, Nüremberg, Stuttgart |
| Corendon Airlines | Amsterdam, Bari, Basel, Berlin, Billund, Bologna, Brüksel, Bucharest-Otopeni, Bydgoszcz, Cluj, Kopenhag, Düsseldorf, Eindhoven, Lefkoşa/Ercan, Frankfurt, Gdansk, Hanover, Katowice, Krakow, Lodz, Lyon, Maastricht, Münih, Nantes, Napoli, Üsküp, Poznan, Paris, Priştina, Roma, Rotterdam, Rzeszow, Sibiu, Tallinn, Tel Aviv, Timişora, Verona, Varşova |
| Czech Airlines | Prag |
| Dniproavia | Dnipro, Zaporijya |
| Dubrovnik Airlines | Split |
| EasyJet | Sezonluk: Londra-Gatwick |
| Europe Airpost | Lyon, Marseille, Paris-Charles de Gualle |
| FlyLAL Charters | Vilnius |
| Freebird Airlines | Debrecen, Londra-Gatwick, Manchester, Naples-Capodichino |
| Georgian Airways | Sezonluk: Tiflis |
| Germania Airlines | Berlin-Schönefeld, Berlin-Tegel, Bremen, Dortmund, Dresden, Dusseldorf, Erfurt, Frankfurt, Hamburg, Hannover, Karlsruhe/Baden-Baden, Leipzig/Halle, Memmingen, Munih, Münster/Osnabrück, Paderborn/Lippstadt, Saarbrücken, Stuttgart |
| Germanwings | Sezonluk: Köln/Bonn, Stuttgart |
| Hello Airlines | Zürih |
| Jettime | Billund |
| I-Fly | Moskova-Vnukovo |
| Khors Aircompany | Kiev-Zhuliany |
| LOT Polish Airlines | Sezonluk: Katowice, Varşova |
| Meridiana | Milan-Malpensa |
| Moldavian Airlines | Sezonluk: Kişinev |
| Neos | Milan-Malpensa |
| Nordwind Airlines | Sezonluk: Novosibirsk |
| Norwegian Air Shuttle | Oslo-Gardermoen, Oslo-Rygge, Trondheim |
| Novair | Stockholm, Göteborg |
| Pegasus Havayolları | Birmingham, Berlin-Schönefeld, Berlin-Tegel, Brüksel, Köln/Bonn, Düsseldorf, Lefkoşa/Ercan, Frankfurt, Hanover, İstanbul-Sabiha Gökçen, Leipzig/Halle, Manchester, Munih, Sofya, Strasburg, Stuttgart Sezonluk: Dublin, Novosibirsk |
| Polet Airlines | Voronezh |
| Rossiya Airlines | St Petersburg |
| Scandinavian Airlines System | Sezonluk: Kopenhang, Oslo-Gardermoen, Stockholm-Arlanda |
| S7 Airlines | Irkutsk, Novosibirsk, Moskova-Domodedovo |
| Sky Airlines | Adana, Amsterdam, Ankara, Berlin-Schönefeld, Berlin-Tegel, Billund, Bremen, Brüksel, Bydgoszcz, Köln/Bonn, Kopehang, Debrecen, Dortmund, Dresden, Düsseldorf, Eindhoven, Erfurt, Frankfurt, Friedrichshafen, Gdańsk, Cenova, Göteborg-Landvetter, Groningen, Hamburg, Hanover, İstanbul Sabiha Gökçen, Karlsruhe/Baden Baden, Katowice, Kayseri, Kraków, Leipzig, Liège, Lille, Łódź, Maastricht, Munih, Munster, Niederrhein, Nuremberg, Oslo-Gardemoen, Ostend, Paderborn, Rostock-Laage, Rotterdam, Rzeszów, Saarbrücken, Samsun, Saraybosna, Sofya, Stockholm-Arlanda, Stuttgart, Szczecin, Tel Aviv, Tiran, Trondheim, Viyana, Varşova, Wrocław, Zweibrucken Sezonluk: Norrköping| |
| Smart Wings | Prague-Ruzyne |
| SmartLynx Airlines | Sezonluk: Riga |
| SunExpress | Adana, Aalborg, Amsterdam, Basel, Berlin-Tegel, Billund, Bremen, Diyarbakir, Dortmund, Dresden, Düsseldorf, Erfurt, Erzurum, Frankfurt, Gaziantep, Geneva, Graz, Hamburg, Hannover, İzmir, Kayseri, Köln, Kopenhag, Münih, Münster, Nuremberg, Paderborn, Samsun, Salzburg, Stockholm, Stuttgart, Trabzon, Van, Viyana, Zürih |
| Syrian Air | Şam |
| Tailwind Airlines | Amsterdam, Arhus, Brüksel, Kopenhang, Düsseldorf, Hahn, Hamburg, Helsinki, Oslo-Gardamoen, Oulu, Tel Aviv |
| Thomas Cook Airlines | Belfast-International, Birmingham, Bristol, Cardiff, East Midlands, Glasgow-International, Kingston upon Hull, Leeds/Bradford, Londra-Gatwick, Londra-Stansted, Manchester, Newcastle upon Tyne, Norwich Sezonluk: Bournemouth [7 Mayıs'ta başlıyor], Doncaster [7 Mayısta başlıyor] |
| Thomas Cook Airlines Scandinavia | Stockholm-Arlanda, Göteborg-Landvetter, Malmö-Sturup, Kopenhang, Billund, Oslo-Gardemoen, Stavanger-Sola, Bergen |
| Thomson Airways | Sezonluk: Birmingham, Bournemouth, Bristol, Cardiff, Doncaster/Sheffield, East Midlands, Glasgow-International, Londra-Gatwick, London-Luton, Londra-Stansted, Manchester, Newcastle upon Tyne |
| Transavia.com | Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Rotterdam |
| Transavia.com Denmark | Billund |
| Transavia.com France | Paris-Orly |
| Travel Service | Bratislava, Brno, Košice, Ostrava, Prague |
| Travel Service Hungary | Budapest, Debrecen |
| TUIfly | Köln/Bonn, Hamburg, Stuttgart Sezonluk: Berlin-Tegel, Düsseldorf, Frankfurt, Hanover, Munih, Nuremberg |
| TUIfly Nordic | Kopenhang, Göteborg-Landvetter, Oslo-Gardermoen, Stockholm-Arlanda, Stockholm-Skavsta, Malmö-Sturup Sezonluk: Norrköping |
| Türk Hava Yolları | İstanbul, Moskova-Sheremetyevo, Stockholm-Arlanda, Ufa |
| Turkuaz Airlines | Glasgow International |
| UTair | Sezonluk: Novosibirsk, Yekaterinburg |
| Wizz Air | Sezonluk: Budapeste [18 Haziran'da başlıyor] |
| XL Airways France | Paris-Charles de Gaulle |
Kargo
değiştir| Havayolları | |
|---|---|
| Türk Hava Yolları |
İstatistikler
değiştirGrafikler teknik sorunlar nedeniyle geçici olarak kullanılamıyor. (T334940) |
Kaynak Vikiveri sorgusuna bakın.
|
|
Notlar
değiştir- 2000 - Dış hatlar terminalinde toplam yolcu sayısı bakımından ilk kez 9 milyon hacmine ulaşıldı.[17]
- 2003 - Dış hatlar terminalinde toplam yolcu sayısı bakımından ilk kez 10 milyon hacmine ulaşıldı.[17]
- DHMİ'nin 2019 Aralık sonu verilerine göre Antalya Havalimanı, Türkiye havalimanlarındaki dış hat yolcularının yaklaşık %26'sına ev sahipliği yapmıştır.[3]
Ulaşım
değiştir| Hat [18][19] | Destinasyon | Ücret [20] |
|---|---|---|
| 600 | Antalya Otobüs Terminali | 30₺ |
| 800 | Lara | 30₺ |
| Havaş[21] | Şehir Merkezi | 80₺ |
Tramvay hatları
değiştir| Hat | Destinasyon |
|---|---|
| Fatih-Havalimanı |
Dış Bağlantılar
değiştir- Havaş Web Sitesi 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Yer Hizmetleri
değiştir| Şirket | Havayolları |
|---|---|
| TGS | Türk Hava Yolları, AnadoluJet, SunExpress |
| Havaş[22] | |
| Çelebi | Onur Air ,Pegasus |
Dış Bağlantılar
değiştir- TGS Web Sitesi 13 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Havaş Web Sitesi 11 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çelebi Web Sitesi 17 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Antalya Havalimanı Transfer 2 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kazalar ve olaylar
değiştir- 9 Kasım 2002 - Mısır'ın Hurgada Havalimanı'ndan kalkan Rus Tyumen Havayolları'na ait Antonov An-26 tipi kargo uçağı, saat 19 sıralarında yakıt ikmali için Antalya Havalimanı'na inişe geçtiği sırada piste yaklaşık 300 ila 400 metre kala[23] irtifa kaybetti ve elektrik tellerine takılarak düştü. Kazada 20 kişi yaralandı.[24][25]
- 26 Ocak 2019 - Olumsuz hava koşulları sonucunda saat 11 sıralarında oluşan hortum, havalimanındaki direkleri yıktı,[26] havalimanı apronundaki iki uçak ve bir polis helikopterinde kısmî hasara sebebiyet verdi; iki otobüs, bir minibüs ve iki merdiveni devirdi. Antalya Valisi Münir Karaloğlu, olayda 12 kişinin yaralandığını açıkladı.[26][27][28]
Resimler
değiştir-
-
İç Görünüm
-
Inside
-
Türk Hava Yolları
-
-
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ "Top 30 European Airports 2018". aci-europe.org (İngilizce). Airports Council International. 6 Şubat 2019. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ a b "Gelen-Giden Yolcu Trafiği (2019 Aralık sonu itibarıyla)" (PDF). dhmi.gov.tr. DHMİ. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ a b Hüseyin Çimrin (11 Ocak 2016). "Antalya Havaalanı". sabah.com.tr. Sabah. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ a b c d "50. Yılda 50 Eser, Ulaştırma Yapıları" (PDF). imo.org.tr. İnşaat Mühendisleri Odası. 20 Nisan 2007. s. 202-206. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Antalya'da, ikinci havalimanı tartışması". arkitera.com. Arkitera. 19 Nisan 2002. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "'Havalimanlarındaki bu işletme süreleriyle yabancılar zor gelir'". radikal.com.tr. Radikal. 13 Aralık 2006. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Çelebi Hava Servisi A.Ş. 30 Eylül 2009 Tarihinde Sona Eren 9 Aylık Ara Döneme Ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu". kap.org.tr. Kamuoyunu Aydınlatma Platformu. s. 3. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ a b "Şirket". antalya-airport.aero. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Antalya Havalimanı 45 milyon kapasiteye ulaştı". haberturk.com. Habertürk. 18 Nisan 2010. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "ACI awards Turkey's Antalya airport as best airport in Europe". worldbulletin.net (İngilizce). World Bulletin. 19 Temmuz 2011. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Türkiye'nin en yoğun ikinci havalimanı Antalya'da". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 28 Haziran 2015. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Havayolları". Antalya Airport. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "Uçuş Noktaları". 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
- ^ a b "İBSS'ye göre hava meydanlarında iniş-kalkış yapan uçak sayısı ile iç ve dış hatlarda taşıma, 2004-2018". tuik.gov.tr. Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Eylül 2019. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Yük Trafiği (2019 Aralık sonu itibarıyla)" (PDF). dhmi.gov.tr. DHMİ. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ a b "Antalya Airport International Terminal". aytport.com (Arşivlenmiş). 2007. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Otobüsler ve toplu taşıma". 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "Ulaşım Haritası". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "600 ve 800 Antalya Havalimanı". 22 Ekim 2022. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ "Havaş". 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ "Antalya'da Rus uçağı düştü". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 9 Kasım 2002. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Rus uçağından yumuşak düşüş". Milliyet. DHA. 10 Kasım 2002. 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Kazayı soruşturacak Türk uzmanlar da Rus yapımı uçakla Irak'a gitti". gazetevatan.com. Vatan. 10 Ocak 2007. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ a b "Son dakika: Antalya Havalimanı'nda hortum faciası... Antalya Valisi: Zaruri olmadıkça dışarı çıkmayın". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 26 Ocak 2019. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Antalya'da şiddetli yağış ve hortum nedeniyle zor anlar yaşanıyor". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 26 Ocak 2019. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Antalya Havalimanı'nda hortum: 12 yaralı". trthaber.com. TRT Haber. 26 Ocak 2019. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
Dipnotlar
değiştir- ^ 2019 Aralık sonu verilerine göre (kesin olmayan)
Dış bağlantılar
değiştir- Antalya Havalimanı resmî sitesi
- Antalya Havalimanı (DHMİ) 19 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
* Antalya Havalimanı Transfer 2 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.