3. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)

3. Kolordu
3. Kolordu
	Esad Paşa ve kurmay heyeti: soldan sağa doğru: Oturanlar: Binbaşı Haydar Bey, Binbaşı Mehmed Hulusi Bey, Yüzbaşı Mehmed Nazım Bey, bilinmiyor, İlk sıra: Miralay Mehmed Rüştü Bey, Miralay Mustafa Kemal Bey, Mirliva Esad Paşa, Orta sıra: Kaymakam Wilhelm Willmer, bilinmiyor, Milaray Hans Kannengiesser, Arka sıra: Binbaşı Ohrili Kemal Bey, Kaymakam Fahreddin Bey, Binbaşı İzzeddin Bey
Etkin	1911 – 1920
Ülke	Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık	Osmanlı ordusu
Sınıfı	Piyade
Tipi	Kolordu
Karargâh	Kırklareli, Tekirdağ, Sivas
Savaşları	Balkan Savaşları; I. Dünya Savaşı Çanakkale Cephesi; Sina ve Filistin Cephesi;
Komutanlar
Ünlü; komutanları	Mirliva Mahmud Muhtar Paşa (Balkan Savaşları); Mirliva Esad Paşa; Miralay İsmet Bey (20 Haziran 1917-24 Ekim 1918; Ali Rıza Paşa

3. Kolordu, İmparatorluk Ordularının en seçkin kolordularından birisidir. Balkan Savaşlarının başlangıcında Avrupa toprakları üzerinde bulunup da yenilmeyen tek kolordudur. Birinci Çatalca Muharebesi ve İkinci Çatalca Muharebesi'nde İstanbul'u başarıyla savunmuş ve şehre taarruz eden Bulgar kuvvetlerini püskürtmüştür. İkinci Balkan Savaşı sırasında 23 Temmuz 1913'te Edirne'ye girerek şehri Bulgar işgalinden kurtarmıştır. Birinci Dünya Savaşı'nda Gelibolu'da savaşarak payitaht İstanbul'un düşmesine engel olmuştur. Günümüzde İstanbul'da konuşlu bulunan aynı adlı 3. Kolordu (Türkiye),bu birliğin devamıdır.

Akdeniz Boğazı Komutanlığı (Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı) 7., 8. ve 9. Piyade tümenleri ile 3. Süvari Tugayı ve 3. Kolorduya bağlı birliklerden oluşmuştur.

Düzen

1911 Savaş Düzeni

Osmanlı Ordusu'na bağlı olarak 1911 yılında Kırklareli merkezli olarak kuruldu. Kolordu seviyesine çıkarılması için yeniden yapılandı. Kolordu, 1911 Birinci Balkan Savaşı'nda aşağıdaki gibi yapılandırıldı:^[1]

3. Kolordu, Kırklareli
- 7. Piyade Tümeni, Kırklareli (Miralay Hilmi)
  - 19. Piyade Alayı, Yemen
  - 20. Piyade Alayı, Kırklareli
  - 21. Piyade Alayı, Tırnovacık
  - 7. Tüfek Taburu, Yemen
  - 7. Topçu Alayı, Kırklareli
  - 7. Tümen Grubu, Kırklareli
- 8. Piyade Tümeni, Çorlu (Mirliva Celâl Paşa)
  - 22. Piyade Alayı, Çorlu
  - 23. Piyade Alayı, Saray
  - 24. Piyade Alayı, Demirköy
  - 8. Tüfek Taburu, Çorlu
  - 8. Topçu Alayı, Çorlu
  - 8. Tümen Grubu, Çorlu
- 9. Piyade Tümeni, Babaeski (Miralay Kadri)
  - 25. Piyade Alayı, Yemen
  - 26. Piyade Alayı, Babaeski
  - 27. Piyade Alayı, Lüleburgaz
  - 9. Tüfek Taburu, Yemen
  - 9. Topçu Alayı, Lüleburgaz
  - 9. Tümen Grubu, Babaeski
3. Kolordu Birimleri
3. Tüfek Alayı, Kırklareli
3. Süvari Tugayı, Kırklareli
- 7. Süvari Alayı, Çorlu
- 8. Süvari Alayı, Kırklareli
- 10. Süvari Alayı, Marmaraereğlisi
2. Dağ Topçu Taburu, Marmaraereğlisi
3. Dağ Topçu Taburu, Marmaraereğlisi
2. Alan Obüs Taburu, Edirne
3. İstihkam Taburu, Edirne
2. Ulaştırma Taburu, Kırklareli
Sınır birlikleri x 2

Balkan Savaşları

17 Ekim 1912 Savaş Düzeni

17 Ekim 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[2]

3. Kolordu (Trakya, Doğu Ordusu komutası altında)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen
- Afyonkarahisar Redif Tümeni

29 Ekim 1912 Savaş Düzeni

29 Ekim 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[3]

3. Kolordu (Trakya, 2. Doğu Ordusu komutası altında)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen
- Konya Redif Tümeni, Amasya Redif Tümeni

17 Kasım 1912 Savaş Düzeni

17 Kasım 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[4]

3. Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen
- Güney Kanat Müfrezesi
3. Geçici Yedek Kolordu
- Selimiye Redif Tümeni, Fatih Redif Tümeni, Afyon Redif Tümeni

25 Mart 1913 Savaş Düzeni

25 Mart 1913 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[5]

3. Geçici Yedek Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
- 3. Tümen
- Yozgat Redif Tümeni
3. Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen

Temmuz 1913 Savaş Düzeni

3. Kolordu
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen

I. Dünya Savaşı

Ağustos 1914, Kasım 1914 Savaş Düzeni

Ağustos 1914, Kasım 1914'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[6]

3. Kolordu (Trakya)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen

Nisan 1915 Savaş Düzeni

Nisan Sonu 1915'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[7]

3. Kolordu (Gelibolu)
- 7. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen

Yaz Sonu 1915, Ocak 1916 Savaş Düzeni

Yaz Sonu 1915, Ocak 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[8]

3. Kolordu (Gelibolu)
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen

Ağustos 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[9]

3. Kolordu (Kafkasya)
- 1. Tümen, 7. Tümen, 14. Tümen, 53. Tümen

Ağustos 1917 Savaş Düzeni

Ağustos 1917'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[10]

3. Kolordu (Suriye)
- 24. Tümen, 50. Tümen

Ocak 1918 Savaş Düzeni

Ocak 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[11]

3. Kolordu (Filistin)
- 1. Tümen, 19. Tümen, 24. Tümen

Eylül 1918 Savaş Düzeni

Eylül 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[12]

3. Kolordu (Filistin)
- 1. Tümen, 11. Tümen

3. Kolordu (bağlı birlikler ve üç piyade tümeni) Harbiye Nezareti'nin emri ile barış konuşuna geçmiştir. Buna göre 3. Kolordunun Karargahı Susurluk'taki Ulaştırma Taburu, Tekirdağ'da Ulaştırma Deposu'na bağlı birlikleri, Yerçeşme'de 7. Tümeni (19. Piyade Alayının Muratlı'daki 1. Taburu dışındaki tüm birlikleri), Bandırma'da 8. Tümen ve 22. Piyade Alayı, Ayvalık ve Balıkesir'de 8. Tümenin 23. ve 24. Piyade Alayları, Çanakkale'de 9. Tümen ve bunun 25. Piyade Alayı, Eceabat ve Gelibolu'da 9. Tümenin 26. ve 27. Piyade Alayları Çorlu'da Kolordunun 3. Süvari Tugayı, 7. ve 15. Süvari Alayları, Lüleburgaz'da 4. Süvari Alayı bulunmaktaydı.^[13]

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni

3. Kolordu 7. Ordudan ayrılarak Sivasa sevk edildi.^[14] Kasım 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[15]

3. Kolordu (Suriye)
- 11. Tümen, 24. Tümen

Ocak 1919 Savaş Düzeni

Ocak 1919'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[16]^[17]

3. Kolordu (Sivas, Komutan: Miralay Selahaddin Bey)
- 15. Tümen (Samsun)
  - 9. Piyade Alayı, 13. Piyade Alayı, 15. Piyade Alayı
- 5. Kafkas Tümeni (Trabzon)
  - 13. Piyade Alayı, 45. Piyade Alayı, 56. Piyade Alayı

Kaynakça

^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, pp. 373–374.
^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 83.
^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 103.
^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 128.
^ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 287.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38, 43.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109, 126.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 181.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.
^ *Erickson, Edward J. (2007). John Gooch & Brian Holden Reid (Ed.). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. No. 26 of Cass series: military history and policy. Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 9780203964569. p. 14, & Erickson 2001 tables 4.2, 5.4, 6.1, 7.1 and 7.3
^ "Mustafa Kemal'in Askeri Görevleri". Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 209.
^ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 326.

[1] Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, pp. 373–374.

[Erickson83-2] Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 83.

[Erickson103-3] Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 103.

[Erickson128-4] Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 128.

[Erickson287-5] Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 287.

[Erickson38-43-6] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38, 43.

[Erickson86-7] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.

[Erickson109-126-8] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109, 126.

[Erickson134-9] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.

[Erickson170-10] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170.

[Erickson181-11] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 181.

[Erickson197-12] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.

[13] *Erickson, Edward J. (2007). John Gooch & Brian Holden Reid (Ed.). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. No. 26 of Cass series: military history and policy. Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 9780203964569. p. 14, & Erickson 2001 tables 4.2, 5.4, 6.1, 7.1 and 7.3

[14] "Mustafa Kemal'in Askeri Görevleri". Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.

[Erickson202-15] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.

[Erickson209-16] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 209.

[17] Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 326.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]