İz fosili

Bir iz fosili ya da iknofosil (Yunanca: ἴχνος ikhnos "iz" sözcüğünden gelir), biyolojik faaliyetin kanıtı olarak sayılan fakat bir bitkinin veya hayvanın kendisinin asıl kalıntıları olmayan bir fosil türüdür. İz fosilleri; organizmaların vücutlarının geriye kalan parçaları genellikle kimyasal aktivite veya mineralizasyon yoluyla fosilleşince oluşan vücut fosilleri ile çelişki içerisindedirler. İknoloji iz fosillerini araştıran bilim dalına verilen addır ve bu alanda çalışanlara iknolog adı verilir.

Triyas Devrinden kalma bir kumtaşında *Chirotherium* ayak izleri

Kambriyen döneminde, Blackberry Hill, Wisconsin'den *Protichnites* izleri

Sınıflandırma

İz fosillerinin belli bir faile atanması genellikle zor veya imkansızdır. Çok nadir durumlarda geride kalan izlerle birlikte bu izleri bırakan canlılar da bulunmaktadır. Fakat, tamamen farklı organizmalar aynı izleri de bırakabilirler. Bu sebeple, geleneksel taksonomi bu durumda uygulanamaz ve daha farklı bir taksonomi tercih edilir. Sınıflandırmanın en üst basamağında beş davranış tipi tanınmaktadır:^[1]

Domichnia, belli bir organizma tarafından oluşturulan ve o organizmanın yaşam biçimi hakkında fikir veren yaşanılan yapılar.
Fodinichnia, detritivorlar gibi peşlerinde atık bırakan hayvanlar tarafından bırakılan üç boyutlu yapılar
Pascichnia, yumuşak bir sedimanın veya mineral bir tabakanın üzerinde bulunan yemek izleri;
Cubichnia, yumuşak bir sedimanın üzerinde bir organizma tarafından bırakılan bir etki biçiminde dinlenme izleri;
Repichnia, yüzeylerdeki emekleme ve sürünme izleri.

Fosiller daha sonra belli cinsler altında sınıflandırılabilirler, hatta bazıları "tür" seviyesinde de ayrıştırılabilir. Sınıflandırmaları şekillerine, biçimlerine ve davranışlarına göre değişir.

Kaynakça

^ Seilacher, D. (1967). "Bathymetry of trace fossils". Marine Geology. 5 (5–6): 413-428. Bibcode:1967MGeol...5..413S. doi:10.1016/0025-3227(67)90051-5.

Biyoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İz fosili ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İz fosilleri hakkında ansiklopedik bir makale
İknocins görüntüleri
Chuck D. Howell'ın İknocins Fotoğrafları 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İkonoloji Terimleri Sözlüğü 7 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Seilacher1967-1] Seilacher, D. (1967). "Bathymetry of trace fossils". Marine Geology. 5 (5–6): 413-428. Bibcode:1967MGeol...5..413S. doi:10.1016/0025-3227(67)90051-5.

[1]