Trebüşe

Trebüşe, tahkim edilmiş yerleşimlerin surlarında gedik açmak için kullanılan bir mancınık türü. Taş ya da madenler gibi hammaddelerin gülle formuna getirilmesiyle elde edilen ağır maddeleri fırlatmaya yarayan trebüşeler, barutun silah olarak kullanılmasına değin en etkili kuşatma makinelerinden biriydi.^[1]

İki ana trebüşe türünden biri olan mangonelin gülleyi serbest bırakarak fırlatmayı sağlayan kolu insan gücü ile çekildiğinden "çekmeli trebüşe" olarak da bilinmektedir. MÖ 4. yüzyılda Çin'de icat edilen bu tür Avarlar tarafından Batı dünyasına taşınmış, 6. yüzyılın sonlarında önce Bizanslılar daha sonra da komşularınca benimsenmiştir. Daha sonra ortaya çıkan ve fırlatma kolunu serbest bırakmak için insan gücü yerine karşı ağırlık kuvvetini kullanan trebüşe ise bu mekaniği nedeniyle "karşı ağırlıklı trebüşe" olarak adlandırılmaktadır. 12. yüzyılda Akdeniz çevresindeki Hristiyan ve Müslüman topraklarında geliştirilen bu tür 13. yüzyıldaki Moğol fetihleri ile anavatanı Çin'e geri dönmüştür.