Plesiadapiformes
| Plesiadapiformlar | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Plesiadapis'in yeniden canlandırması, Nobu Tamura | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
| Alt gruplar [5] | |||||||||||
kardeş: Dermoptera | |||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||
Plesiadapiformes ("Adapid benzeri" veya "Adapiformes'e yakın") gerçek primatlarla (Euprimates) ilişkili bir Euarchontan memeli grubudur.[5][7][8][9][b] Normalde doğrudan bu gruba atanan taksonların hiçbiri hayatta kalmamış olsa da, geriye kalan primatlar (taç primatlar veya "Euprimates") bu gruptan evrimleşmiş gibi göründüğü için grubun (canlı torunları olmaması anlamında) kelimenin tam anlamıyla neslinin tükenmiş olmadığı görülmektedir (örn. Carpolestidae). Plesiadapiformes terimi, taç primat olmayan tüm primatlar için hala kullanılabilir, ancak bu kullanım açıkça parafiletiktir. Taç primatlar kladistik olarak verildiğinde, primatlarla eskimiş bir genç sinonim haline gelir.[10] 65 milyon yıl önce yaşamış Purgatorius ve Ursolestes'in bir bazal plesiadapiform olduğuna inanılıyor.[4]
Plesiadapiformlar, fosil kayıtlarında ilk olarak 65 ila 60 milyon yıl önce[11][12] ortaya çıkmış olsa da, Eosen'in başlangıcında birçocuğunun nesli tükenmiştir. Pençe yerine tırnakları olan ilk memeliler olabilirler. 1990'da KC Beard, Plesiadapiformes ile Dermoptera takımı arasında bağlantı kurmaya çalıştı. Paromomyid Phenacolemur'un, Kolugo'nunkine benzer süzülme alışkanlıklarına işaret eden fosilin dijital oranlarına sahip olduğunu öne sürdüler.[13]
Filogeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki basitleştirilmiş kladogramda, taç primatlarının, muhtemelen Carpolestidae'nin kardeşi olarak, yüksek oranda gelişmiş Plesiadapiformlar olduğu bulunmuştur.[5] Taç primatları burada kladistik olarak Plesiadapiformes'e dahil edilir ve 'plesiadapiformes' primatların küçük bir eşanlamlısı olur. Bu ağaçla, plesiadapiformes tam anlamıyla yok olmaz. Taç primatlarına bu bağlamda "Euprimates" de denir.
| Euarchontoglires |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alternatif olarak, 2018'de, plesiadapiformların Dermoptera ile daha fazla ilişkili olduğu veya kabaca Primatomorpha'ya karşılık geldiği ve hem Dermopteran hem de bu grup içinde ortaya çıkan primatlar olduğu öne sürülmüştür.[14][15] Ayrıca 2020 tarihli bir makalede, primatlar ve Dermoptera, plesiadapiform Purgatoriidae'nin ortaklaşa kız kardeşi olarak kabul edildi ve aşağıdaki filogenetik ağaçla sonuçlandı.[16]
| Euarchontoglires |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Plesiadapiformlar, geleneksel olarak, ayrı bir soyu tükenmiş Primatomorpha takımı olarak kabul edildiler, ancak şimdi var olan Primatların bu gruptan türediği düşünülüyor.[5]
İç Sistematik
[değiştir | kaynağı değiştir]Bloch ve arkadaşlarının (2007), maksimum cimrilik analizinden en cimri tek kladograma dayanan plesiadapiformlar ve yakından ilişkili taksonlar için evrimsel ilişkilerin hipotezi.[2][5]
| Primatomorpha |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Plesiadapiform familyalarının olası bir sınıflandırma tablosu aşağıda listelenmiştir.
- PLESIADAPIFORMES
- Familya Purgatoriidae
- Familya Micromomyidae
- Üst familya Paromomyoidea
- Familya Paromomyidae
- Familya Picromomyidae
- Familya Palaechthonidae
- Familya Microsyopidae
- Üst familya Plesiadapoidea
- Familya Carpolestidae
- Familya Chronolestidae
- Familya Picrodontidae
- Familya Plesiadapidae
- Familya Saxonellidae
- Familya Toliapinidae?
- taç Primatlar/Euprimates
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kladistik olarak taç primatları da içerir.[2]
- ^ Ayrıca 2021 yılında, primatları ve plesiadapiformları kapsayan bir klad olan Pan-Primates de önerilmiştir.[4] Pan-Primates grubunda plesiadapiformlar bazal, primatlar taç grup olarak değer görür
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Plesiadapiformes". paleobiodb.org. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ a b c Bloch, J. I.; Silcox, M. T.; Boyer, D. M.; Sargis, E. J. (23 Ocak 2007). "New Paleocene skeletons and the relationship of plesiadapiforms to crown-clade primates". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 104 (4): 1159-1164. doi:10.1073/pnas.0610579104. ISSN 0027-8424. PMC 1783133 $2. PMID 17229835.
- ^ a b Handbook of paleoanthropology. Winfried Henke, Ian Tattersall, Thorolf Hardt. New York: Springer. 2007. ss. 843-847. ISBN 978-3-540-33761-4. OCLC 184984921.
- ^ a b c Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 $2. PMID 33972886. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021.
- ^ a b c d e Silcox, Mary T.; Bloch, Jonathan I.; Boyer, Doug M.; Chester, Stephen G. B.; López‐Torres, Sergi (Nisan 2017). "The evolutionary radiation of plesiadapiforms". Evolutionary Anthropology: Issues, News, and Reviews (İngilizce). 26 (2): 74-94. doi:10.1002/evan.21526. ISSN 1060-1538. 10 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021.
- ^ Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 $2. PMID 33972886.
- ^ ^Handbook of Paleoanthropology: Vol I:Principles, Methods and Approaches Vol II:Primate Evolution and Human Origins Vol III:Phylogeny of Hominids. Springer Science & Business Media. 2007. s. 839. ISBN 978-3-540-32474-4. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ Boyer (2012). "Earliest record of Platychoerops(Primates, Plesiadapidae), a new species from Mouras Quarry, Mont de Berru, France". American Journal of Physical Anthropology. 149 (3): 329-346. doi:10.1002/ajpa.22119. ISSN 0002-9483. PMID 22926965.
- ^ Ni (2009). "A new tarkadectine primate from the Eocene of Inner Mongolia, China: phylogenetic and biogeographic implications". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 277 (1679): 247-256. doi:10.1098/rspb.2009.0173. ISSN 0962-8452. PMC 2842661 $2. PMID 19386655.
- ^ Silcox (30 Ağustos 2017). "Major Questions in the Study of Primate Origins". Annual Review of Earth and Planetary Sciences. 45 (1): 113-137. doi:10.1146/annurev-earth-063016-015637. ISSN 0084-6597. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ "Paleontologists discover most primitive primate skeleton - PhysOrg.com". 21 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ "Primate ancestor of all humans likely roamed with the dinosaurs". livescience.com (İngilizce). 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.
- ^ Beard (1990). "Gliding behaviour and palaeoecology of the alleged primate family Paromomyidae (Mammalia, Dermoptera)". Nature. 345 (6273): 340-341. doi:10.1038/345340a0.
- ^ Morse (2019). "New fossils, systematics, and biogeography of the oldest known crown primate Teilhardina from the earliest Eocene of Asia, Europe, and North America". Journal of Human Evolution. 128: 103-131. doi:10.1016/j.jhevol.2018.08.005. PMID 30497682.
- ^ Boyer (1 Eylül 2018). "Oldest evidence for grooming claws in euprimates". Journal of Human Evolution (İngilizce). 122: 1-22. doi:10.1016/j.jhevol.2018.03.010. PMID 29935935. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ "A parapithecid stem anthropoid of African origin in the Paleogene of South America". Science (İngilizce). 368 (6487): 194-197. 10 Nisan 2020. ISSN 0036-8075. PMID 32273470.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Wikimedia Commons'ta Plesiadapiformes ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikitür'de Plesiadapiformes ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
