Büyük Postane
 | |
 | |
| Eski ad(lar) |
|
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | Tamamlandı |
| Tür | Postane |
| Mimari tarz | Neoklasik Türk üslûbu |
| Konum | Sirkeci, Fatih |
| Adres | Büyük Postane Cad. No: 25 |
| Şehir | İstanbul |
| Koordinatlar | 41°00′52″K 28°58′26″D / 41.01444°K 28.97389°D |
| Başlama | 1905 |
| Tamamlanma | 1909 |
| Sahip | PTT |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kat sayısı | 4 |
| Kat alanı | 3,200 m2 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Vedat Tek |
Büyük Postane, Sirkeci PTT Merkezi İstanbul'un Fatih ilçesindeki Sirkeci semtinde yer alan Türkiye'nin en büyük postane binasıdır.[kaynak belirtilmeli]
Büyük Postane binasının inşaatına Posta ve Telgraf Nezareti (Osmanlıca: پوسته و تلغراف نظارتی) binası olarak hizmet etmek üzere 1905 yılında başlandı.[1] 1909 yılında inşaatı tamamlanan binanın adı 1930'larda “Yeni Postane”, sonradan “Büyük Postane” oldu.[2] Yapı, mimar Vedat Tek'in ilk eseridir.[2] Posta Nezareti daha önce Eminönü'ndeki Postahane-i Amire Binası'nda hizmet vermekteydi. Burada 1840'tan itibaren Yeni Cami avlusundan yürütülen posta işleri, 1890'da bu binaya, 1909'da da Büyük Postane'ye taşınmıştır.[3]
Sirkeci semtindeki Büyük Postane Caddesi üzerinde yer alır. Mısır Çarşısı ve Yeni Cami'ye yakın bir konumdadır. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın ilk örneklerindendir. Giriş kapısı üst tarafında çini işlemeli olarak eski yazı ile "Posta Telgraf Nezareti" yazılıdır.[4]
4 katlı ve 3200metrekarelik binanın girişi basamaklarla yükseltilmiş ve ön cephesinin her iki köşesi de öne çıkarılıp, yükseltilerek üzerleri kubbe ile kapatılmıştır. Binanın içinde 3 kat boyunca yükselen dikdörtgen bir orta mekân ve bunu çevreleyen odalar vardır. Süslemelerde 16. yüzyıl Osmanlı üslubu hakimdir.[2] Cephe yontma taş ve mermerdir. Tuğlalarını Vedat Tek’in özel olarak tasarladığı sanılır.[2] Ana giriş çok büyük bir salona açılır. Çatıya dek yükselen tavan, turuncu ve mavi renk ağırlıklı camlarla kaplıdır.
Bina 1927-1936 yılları arasında İstanbul Radyoevi olarak da hizmet etti. 1958 yılında tamamen posta ve telgraf işlerinde kullanılmaya başlandı. Günümüzde İstanbul Avrupa Yakası PTT Başmüdürlüğü olarak hizmet etmekte, giriş katında ise tam teşekküllü bir postane (Sirkeci PTT Merkezi) yer almaktadır. İçinde ülkenin iletişim ve telekomünikasyon tarihi hakkında bir müze de barındırır.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Büyük Postane binasından bir görünüm (Şubat 2013)
-
Giriş kapısı üst tarafında çini işlemeli olarak Osmanlıca "Posta Telgraf Nezareti" yazılıdır.<ref name=2010ist>(Şubat 2013)
-
PTT İstanbul Müzesi 2000 girişi (Şubat 2013)
-
PTT İstanbul Müzesi 2000 tanıtıcı levhası
-
Büyük Postane binasının arkadan görünümü (Şubat 2013)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Küskü, Fırat (1 Ocak 2023). "Osmanlı Devleti'nde Posta Çantaları / Mail Bags in the Ottoman Empire". OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E POSTA TARİHİ. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ a b c d "100 yıllık mimarisi ve süslemeleriyle Sirkeci Büyük Postane, Seramik Türkiye Dergisi, Sayı 9, Haziran 2005" (PDF). 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2015.
- ^ "Büyük Postane". Öyküleriyle İstanbul Anıtları. 2. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.