Mısır Apartmanı
 Mısır Apartmanı'nın ön cephesinin görünümü | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Orijinalde konak, daha sonra apartman |
| Mimari tarz | Art nouveau |
| Konum | Galatasaray, Beyoğlu |
| Koordinatlar | 41°01′57″K 28°58′36″D / 41.03250°K 28.97667°D |
| Başlama | 1905 |
| Tamamlanma | 1910 |
| Sahip | Koray İnşaat[1] |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Hovsep Aznavuryan |
Mısır Apartmanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan tarihî bir apartmandır. Galatasaray semtinde, İstiklal Caddesi ile Acara Sokağı'nın kesiştiği noktada yer alır ve 303-305 kapı numarasına sahiptir.[2] İstanbul'un en büyük kiliselerinden Sent Antuan Katolik Kilisesi'yle komşudur. 1910 yılında, yıkılan Trocadero Tiyatrosu'nun yerine, Mısırlı Abbas Halim Paşa tarafından kışlık konak olarak yaptırılmıştır.[3]
Mimari özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mısır Apartmanı, İstanbul'un ilk betonarme yapılarından bir tanesidir. Zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların ve bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı Art Nouveau tarzını yansıtır. Osmanlı devlet adamı, Mısır eyaleti yöneticilerinden Abbas Halim Paşa tarafından Ermeni asıllı mimar Hovsep Aznavuryan'a yaptırılmıştır. Art nouveau tarzındaki yapının inşasına 1905 yılında başlandı.[4] İnşaat malzemelerinin büyük bir bölümü Fransa'dan getirildi. Yaklaşık 4,5 yıl süren inşaat çalışmalarının ardından yapı, 1910 yılında tamamlanarak Paşa'ya teslim edildi. Orijinal planda bina, zeminde dükkânlar olmak üzere toplam 6 kattan oluşuyordu. En üst katın bir bölümü çamaşırhane, kalan kısmı teras olarak kullanılıyordu.[4]
İstiklal Caddesi (eski adıyla Cadde-i Kebir), Acara Sokağı ve Akarsu Sokağı olmak üzere üç cepheden yola bakan yapının giriş kapısı ve ön cephesi İstiklal Caddesi'ndedir. Ön cephede gösterişli balkonlar loca boşlukları ve ilk katta geniş pencereleriyle dikkat çekmektedir. Dış cephenin en karakteristik özelliği ise yalın süslemelerle bezenmiş kesme taştan yapılma duvarlar ve cephe heykelleridir.[3] Konağın Sahibi Abbas Halim Paşa tarafından kişisel konut olarak yaptırılmışsa da, Paşa'nın ölümünün ardından yapı, varisleri tarafından katlara ayrılmak suretiyle apartmana dönüştürülmüş ve 1940 yılında dönemin ünlü işadamlarından Hayri İpar'a satılmıştır.[4] İpar ailesinin mülkiyetinde yapıda birtakım değişiklikler yapılmıştır. Mevcut binaya 2 kat daha eklenmiş ve 9. katın da ruhsatı alınmıştır. Ancak 9. katın yapımı hiçbir zaman gerçekleşmemiştir.[4] Apartmana sonradan bir asansör de eklenmiştir. Asansör zemin katla 8. kat arasında çalışmaktadır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Apartman'ın ikinci sahibi Hayri İpar'ın İstanbul'dan ayrılıp Brezilya'ya yerleşmesiyle birlikte, yapı büyük ölçüde boşalmış oldu. Bakımsız kalan binanın %70'i, 2000 yılında Koray Holding adlı firma tarafından satın alındı. Bunun ardından apartmanda genel bir onarım başlatıldı ve 5 yıl içinde yapı tümüyle restore edildi. Depreme dayanıklılık testlerinin olumlu olduğu açıklandı.
100 yılı aşkın süredir ayakta olan apartmanın dairelerinde pek çok önemli kişinin yaşadığı bilinmektedir. Türk şair Mehmet Âkif Ersoy, görevi gereği 10 yıl kaldığı Mısır'dan 16 Haziran 1936 tarihinde Türkiye'ye döndüğünde bu apartmanda bir daireye yerleşti ve ölümüne değin burada yaşadı. Bir diğer Türk şair Mithat Cemal Kuntay da bu apartmanda yaşadı ve öldü. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün dişçisi Musevi asıllı Sami Günzberg'in muayenehanesi de Mısır Apartmanı'nda bulunuyordu. Diş muayeneleri için Atatürk'ün binaya ziyaretlerde bulunduğu bilinmektedir. Apartmanda ayrıca Cumhuriyet'in ilk yıllarında önemli moda ve dikimevleri da vardı. Günümüzde apartmanın çeşitli katlarında restoran, tiyatro, sanat galerileri, lokaller ve çalışma ofisleri bulunuyor. Galerist'e ait sanat galerinden birisi de bu binada bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İstese Mısır Apartmanı'nın tarihini yazar". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2015.
- ^ "Sanatın yeni adresi 5 galerili Mısır Apartmanı". Hürriyet (gazete). 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2010. (WebCite®[ölü/kırık bağlantı])
- ^ a b "Beyoğlu'nun tarihî apartmanları". 14 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2010. (WebCite®[ölü/kırık bağlantı])
- ^ a b c d "Mısır Apartmanı". 27 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2010. (WebCite®[ölü/kırık bağlantı])