Onoğurlar

Onoğurlar, Macarların, Bulgarların ve Uygurların bir kısmının kökenini oluşturan Hiung-nu Konfederasyonu'nun (Hun) içerisinde yer almış Türkçe konuşan bir Türk kavmi.

"Onoğur" terimi On-Oğuz'dan (10 Oğuz kavmi) türemiştir. Batı dillerinde Macarlar için kullanılan "Hungarus, Ungarn, Magyar" isimlerinin kökeni Onoğurlara dayanır. 7. yüzyıldaki "Eski Büyük Bulgaristan" isimli birleşik Ön Bulgar kavimleri de "Onogundur-Bulgar İmparatorluğu" (ya da Batı dillerinde Onoguria) olarak bilinmektedir, ancak Onoğur kelimesinin Onogundur kelimesiyle aynı anlamı taşıyıp taşımadığı kesin değildir. Beševliev, Agathon'u temel alarak bu iki kavramın aynı olduğunu reddetmiştir. Macarların, Bulgarların ve Uygurların bir kısmının kökenini oluşturan Onoğurların anayurtları Hiung-nu'lara bağlı topluluklardan biri olarak Tanrı Dağları'nın batısı ile İli Nehri arasındaki bölgeydi.

Onoğurlara ait ilk bilgiler 461-465 yılları arasında Batı Sibirya kavimleri arasında görülen göç olayı ile ilgilidir. Hiung-nu'lar yıkılınca Altaylar ile Ural Dağları arasında bağımsız faaliyetlere giriştiler. Sabir/Sabar göçleriyle etkinliklerini kaybettiler. Bir kısmı Ugor kavimleri ile birleşerek bugünkü Macarları meydana getirdi ve Avrupa'ya göçtü, bir kısmı Karadeniz'in kuzeyinde Bulgar boyunu oluşturdu, bir kısmı da Uygur Kağanlığı içinde yer buldu.

• Cemal Anadol, Türkler / Tarihe Hükmeden Millet, Bilge Karınca Yayınları, 2006.

• Oğuzlar